Propedeutyka psychologii zdrowia i jakości życia 06-PS-SM-032
Ćwiczenia (C) semestr zimowy 2013/2014

Literatura obowiązkowa:

Barber, R.B. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli. Warszawa: Muza. (s. 360-378).

Bielawska-Batorowicz, E. (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.

Carson, R.C., Butcher, J.N. i Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk:GWP. (s. 404-420 i 443-458)

Czapiński, J. (2005). Psychologiczne teorie szczęścia. W: J. Czapiński (red.). Psychologia pozytywna. Warszawa: PWN.

Heszen, I. i Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa; Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdz. 17).

Heszen–Niejodek, I. (2002). Psychologiczne problemy chorych somatycznie. W: J. Strelau (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki, T. 3, (s. 513-531). Gdańsk: GWP.

Isen, A. M. (2005). Rola neuropsychologii w zrozumieniu korzystnego wpływu afektu pozytywnego na zachowania społeczne i procesy poznawcze. W: J. Czapiński (red.). Psychologia pozytywna (s. 284-302). Warszawa: PWN.

Kornas-Biela, D. (2004). Wokół początków życia ludzkiego. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. (rozdz. 2-4).

Larsen, J. T., Hemenover, S. H., Norris, C. T. i Cacioppo, J. T. (2005). Czerpanie korzyści z niepowodzenia: o zaletach współpobudzenia emocji pozytywnych i negatywnych. W: J. Czapiński (red.). Psychologia pozytywna (s. 303-316). Warszawa: PWN.

Nettle, D. (2005). Szczęście sposobem naukowym wyłożone. Wyd. Prószyński i S-ka. (rozdz. 1. - s. 17-47).

Ogińska-Bulik, N. (2010). Uzależnienie od czynności. Warszawa: Difin.

Schwartz, B. i Ward, A. 2007. Mieć się lepiej, ale czuć się gorzej: paradoks wyboru. W: P.A. Linley i S. Joseph (red.). Psychologia pozytywna w praktyce. Warszawa: PWN (s. 50-86).

Seligman, M. E. P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina (Część 1. Dwa sposoby patrzenia na życie, s. 12-30; rozdz. 3 – s. 53-87).

Seligman, M. E. P. (2005). Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnianie naszych możliwości trwałego spełnienia. Poznań: Media Rodzina (rozdz.1. Pozytywne uczucia i pozytywny charakter, s.19-35).

Sęk, H. (red.) (2000) Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: PWN.

Sęk, H., Cieślak, R. (2004). Sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne W: H. Sęk i R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: PWN.

Wrześniewski, K. (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, T 3, (s. 493-512). Gdańsk: GWP.

Ziółkowska, B. (2005). Anoreksja od A do Z. Podręcznik dla nauczycieli i wychowawców. Warszawa: Scholar. (część 1. Media i reklama wizualna a anoreksja: s. 45-55).

Literatura uzupełniająca:

Brytek-Matera, A (2008). Obraz ciała – obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym. Warszawa: Difin.

Carson, R.C., Butcher, J.N. i Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk:GWP. (s. 608-612).

Csikszentmihalyi, M. (1996). Przepływ. Jak poprawić jakość życia. Warszawa: Studio EMKA.

Czapiński, J. (2002). Cebula szczęścia. W: D. Krzemionka-Brózda, J. Siuta i B. Białek (red.), Czym jest psychologia (s. 2-79). Kielce: Wydawnictwo Charaktery.

Davis, R.A. (2010). Poznawczo-behawioralny model patologicznego używania Internetu. W: W. Paluchowski (red.), Internet a psychologia (s. 373-385). Warszawa: PWN.

Dodziuk, A. i Kapler, L. (2007). Nałogowy człowiek. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.

Doliński D. (2005). Psychologiczne aspekty reklamy. Gdańsk: GWP (s. 195-226)

Gąsiorowska, A. (2001). Kupowanie kompulsywne – zjawisko, jego determinanty i konsekwencje: przegląd badań. Przegląd Psychologiczny, 44, 4, 463-477.

Ginowicz, H. (2003). Zagrożenia płynące z sieci. Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia, 1. [http://psychologia.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=1764].

Ginowicz, H. (2004). Hazardzista u psychoterapeuty. Świat Problemów, 3.

[http://psychologia.edu.pl/index.php?dz=czytelnia&op=opis&id=6989].

Janus, D. (2004). Psychopatologia a religia. Warszawa: Eneteia. (s. 121-144).

Januszewska, E. (2001). Psychosomatyczne aspekty choroby skóry (neurodermitis). W: L. Szewczyk i A. Kulik (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej i osobowości. Psychosomatyka (s. 79-96). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Karta Ottawska (1994). Zdrowie i promocja zdrowia. W: J. Karski, Z. Słońska i B. Wasilewski. (red): Promocja zdrowia. Warszawa: Sanmedia (s.423-429).

Martin, P. (2000). Umysł, który szkodzi. Mózg, zachowanie, odporność, choroba. Poznań: Rebis.

Padesky, C. i Greenberger, D. (2006). Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia. Kraków: WUJ.

Preston, J. (2005). Zintegrowana terapia krótkoterminowa. Gdańsk: GWP. (s. 86-109).

Schier, K. (2009). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń. Warszawa: Scholar.

Song, I., LaRose, R., Eastin, M.S. i Lin, C.A. (2010). Gratyfikacje w Internecie a uzależnienie: korzystanie i nadużywanie nowych mediów. W: W. Paluchowski (red.), Internet a psychologia (s. 352-372). Warszawa: PWN.

Wallace, P. (2003). Psychologia Internetu. Poznań: Rebis. (s. 225-248).

Wojtyna, E. i Stawiarska, P. (2010). Percepcja wsparcia społecznego a uczestnictwo w terapii poznawczo-behawioralnej u kobiet z rakiem piersi. W: K. Popiołek i A. Bańka (red.), Kryzysy, katastrofy, kataklizmy w perspektywie psychologicznej (s. 305-316). Poznań: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.

Wójcik, E. i Wojtyna, E. (2008). Interwencje poznawczo-behawioralne w oparciu o idiosynkratyczny model depresji Aarona Becka. W: K. Okulicz-Kozaryn i K. Ostaszewski (red.), Promocja zdrowia psychicznego. Badania i działania w Polsce (s. 193-206). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Zimbardo, P. i Boyd, J. Paradoks czasu. Warszawa: PWN. (s. 177-180).

Po zakończeniu zajęć student:

1. Posiada wiedzę na temat sposobów ujmowania jakości życia, zdrowia i choroby w psychologii i naukach pokrewnych, zna podstawowe modele teoretyczne porządkujące problematykę jakości życia i dobrostanu psychicznego oraz zdrowia i choroby

2. Zna współczesne koncepcje stresu i radzenia sobie oraz mechanizmy wiążące stres ze zdrowiem, chorobą i jakością życia.

3. W podstawowym zakresie rozumie psychofizjologiczne mechanizmy powstawania chorób i dysfunkcji somatycznych

4. Ma ogólną wiedzę na temat specyfiki zachowania wobec własnej choroby oraz jej psychospołecznych następstw.

5. Jest w stanie określić związki rozwoju cywilizacyjnego i technologicznego, zmian w sferze wartości i relacji społecznych ze zdrowiem, zachowaniami zdrowotnymi człowieka oraz jakością jego życia oraz wskazać kategorie zasobów indywidualnych i środowiskowych istotnych z punktu widzenia zdrowia i jakości życia.

6. Potrafi wskazać zakres i możliwości aplikacji wiedzy z obszaru psychologii zdrowia i jakości życia w działalności praktycznej i zawodowej.

7. Potrafi poddać krytycznemu osądowi koncepcje i idee odnoszące się do szeroko rozumianego zdrowia i jakości życia człowieka, opierając się na kryterium naukowości.

8. Posiada świadomość etyczną i wrażliwość na problemy i dylematy etyczne pojawiające się w działalności profesjonalnej w obszarze psychologii zdrowia.

Warunkiem możliwości uzyskania zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach (sama obecność nie wpływa jednak na ocenę). Każdy student może nie pojawić się na dwóch jednostkach zajęciowych. Większą liczbę nieobecności należy odrabiać bez względu na ich przyczynę.

Ocena ustalana jest na podstawie poniższych kryteriów:

1. Przyswojenie wymaganej wiedzy jest oceniane na podstawie zaliczenia dwóch (studia stacjonarne) lub jednego (studia niestacjonarne) pisemnych kolokwiów dotyczących zagadnień omawianych na ćwiczeniach (skala ocen wyrażona w % uzyskanych punktów: 0-59% - 2; 60-69% - 3; 70-74% - 3,5; 75-84% - 4; 85-89% - 4,5; 90-100% - 5).

2. Umiejętność integrowania wiedzy jest oceniana na podstawie przygotowanej w kilkuosobowej grupie multimedialnej prezentacji pracy semestralnej z zakresu wybranych samodzielnie przez studentów, nieporuszanych w czasie regularnych zajęć tematów z zakresu psychologii zdrowia i jakości życia.

W przypadku studiów stacjonarnych każda z trzech ocen ma tę samą wagę (dwie oceny za kolokwia i jedna za prezentację). W przypadku studiów niestacjonarnych ocena z kolokwium ma wagę 0,65, natomiast ocena z prezentacji wagę 0,35.

Istnieje możliwość podwyższenia końcowej oceny z przedmiotu o 0,5 stopnia w przypadku uzyskania liczby „plusów” za konstruktywną aktywność w czasie zajęć równą 6 lub więcej w przypadku studiów stacjonarnych lub 4 w przypadku studiów niestacjonarnych. Na jednych zajęciach można uzyskać maksymalnie jeden plus za aktywność.

Szczegółowe treści poruszane w czasie ćwiczeń:

1. Psychologii zdrowia i jakości życia a inne dziedziny funkcjonowania człowieka – wprowadzenie do zagadnienia

2. Pojęcie szczęścia. Czym jest szczęście? Poziomy szczęścia. Sposoby osiągania szczęścia. Przekaz medialny jako źródło wzoru szczęśliwości.

3. Możliwość wyboru a poczucie szczęścia. Czy większy wybór daje szczęście? Czy to dobrze czy nie mieć wybór – paradoks wyboru. Szczęście a zdrowie.

4. Optymizm i nadzieja. Co to znaczy być optymistą. Różnice między optymistą a pesymistą. Optymizm a jego pochodne. Radzenie sobie ze smutkiem i depresją poprzez zmianę negatywnego myślenia - rozpoznawanie zniekształceń poznawczych. Optymizm a zdrowie.

5. Obraz siebie/wizerunek ciała a wymagania kultury masowej. Kult piękna, szczupłej sylwetki jako wyznacznik szczęścia i powodzenia.

6. Zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia nervosa a uwarunkowania kulturowe. Operacje plastyczne jako wynik niezadowolenia z własnego wyglądu.

7. W pułapce „uzależnień”. Hazard, kupowanie kompulsywne, zespół uzależnienia od internetu, pracoholizm i inne uzależnienia behawioralne.

8. Wsparcie społeczne. Teorie wsparcia społecznego i rodzaje wsparcia. Znaczenie wsparcia społecznego w sytuacjach trudnych.

9. Jak umysł/psychika wpływa na ciało/organizm. Zależności psychosomatyczne.

10. Jak ciało/organizm wpływa na psychikę. Zależności somatopsychiczne. Jak choroba zmienia nasze życie.

11. Promocja zdrowia – jak wygląda w teorii a jak w praktyce? Co robić aby być zdrowym - projekty promocji zdrowia wśród studentów.

12. Zachowania zdrowotne – podstawowe zagadnienia i modele rozumienia zachowań zdrowotnych

13. Wypalenie zawodowe a jakość życia człowieka. Czym jest wypalenie zawodowe? Jak sobie z nim radzić?

14. Wybrane psychologiczne aspekty prokreacji w dobie przemian kulturowych. Motywy zachodzenia w ciążę przez kobiety. Kobieta staje się matką – etapy przeżywania ciąży. Męskie etapy dojrzewanie do ojcostwa. Psychologiczne aspekty niepłodności

15. Podsumowanie zajęć. Wskazanie kierunków rozwoju dziedziny.

Ćwiczenia podczas których studenci będą mogli podzielić się wiedzą zdobytą na podstawie literatury dotyczącej danego zagadnienia wraz z pomocą prowadzącego. Prezentacje zagadnień opracowane przez studentów. Dyskusja, analiza problemów.