Uniwersytet Ślaski w Katowicach - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia z elementami logiki 06-PS-NM-001
Ćwiczenia (C) semestr zimowy 2016/2017

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Literatura:

Zajęcia 1: Wprowadzenie do problematyki. Zajęcia organizacyjne. Kodeks etyki studenta.

Zajęcia 2: Filozofia. Filozof a psycholog. Dylemat etyczny.

*kredki, kartki

Literatura podstawowa:

• UWAGA! książki dostępne są na miejscu lub do wypożyczenia w Bibliotece Głównej UŚ lub bibliotece Wydziału Nauk Społecznych UŚ, ul. Bankowa w Katowicach.

• DOBRA RADA: Od razu skopiuj niezbędne fragmenty na wszystkie zajęcia.

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Filozofia” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 1”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 9-23.

• Seneka, „O pożytkach studiowania filozofii” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 265.

+ filmy:

 Prof. Leszek Kołakowski, O co nas pytają wielcy filozofowie? Seria filmów, przydatne do nauki przed egzaminem

http://www.youtube.com/watch?v=D8B-UZIryIA&list=PL8D212F43C344194E

Zajęcia 3: Byt.

Literatura podstawowa:

• Władysław Stróżewski, rozdział pt. „Problematyka bytu” [w:] Władysław Stróżewski, „Ontologia”, Wydawnictwo Aureus i Znak, Kraków 2004, strony 57-85.

• Demokryt, „Poza atomami i próżnią nic nie istnieje” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 35.

• Platon, „Teoria idei….” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 37-40.

• Arystoteles, „Metafizyka jako nauka o bycie” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 41-49.

• Leibniz, „Substancja….” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 80-84.

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

 Co to jest byt? Zabierz na zajęcia jakiś byt.

 Co to jest niebyt? Czy niebyt istnieje?

 Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?

+ filmy:

 Wykład prof. Michała Hellera pt. Dlaczego istnieje raczej coś niż nic? (zwłaszcza dla osób zainteresowanych fizyką, kosmologią)

http://www.youtube.com/watch?v=DBVaJj6VCRU

 Historia filozofii po góralsku wg księdza Józefa Tischnera http://www.youtube.com/watch?v=1Z6_KR4IhRQ

Zajęcia 4: Poznanie. Prawda. Nauka.

Literatura podstawowa:

• Mariola Paruzel (2011). „Od Platona do Feyerabenda czyli o kłopotach współczesnej psychologii (i nie tylko)”, [w:] Nauka a Tajemnica, (red.) A. Wilczek, Ł. Dawidowski, Katowice: Zeszyty Duszpasterstwa Akademickiego 4, strony 27-36. (Research Gate)

• Protagoras, „Względność prawdy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 109.

• Sokrates, „Świadomość niewiedzy źródłem mądrości” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 110-112.

• Platon, „Metafora jaskini – rzeczywistość i pozory” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 113-116.

• Arystoteles „Doświadczenie jako źródło wiedzy” i „Klasyczna definicja prawdy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 123-125.

• Sceptycyzm, „Tropy Sceptyckie …”[w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 126-130.

• Św. Tomasz z Akwinu, „Prawda jako zgodność umysłu i rzeczy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 138-139.

• Francis Bacon, „Teoria złudzeń” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 140-143.

• Kartezjusz, „Wątpienie…” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 148-158.

• (dla chętnych) Rafael Ferber, rozdział pt. „Prawda” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 1”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 63-83.

+ filmy:

 Krótki wykład prof. Jana Hartmana o prawdzie i fałszu

http://www.youtube.com/watch?v=eB2EmBClmkQ

 Wypowiedź wybitnego filozofa Bertranda Russella o Bogu (1959)

http://www.youtube.com/watch?v=BMRSCvx8ZeA

Zajęcia 5: Człowiek. Tożsamość. Świadomość.

Literatura podstawowa:

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Człowiek” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 2”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 9-54.

• Marek Aureliusz, „Kim jest człowiek?” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 205-206.

• Św. Tomasz z Akwinu, „Dusza człowieka” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 207-208.

• Kartezjusz, „Dualizm duszy i ciała” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 213-217.

• Blaise Pascal, „Serce i rozum” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 221-222.

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

 Kim dla Ciebie jest człowiek? Spróbuj napisać jego definicję.

 Jakie cechy musi posiadać człowiek by był człowiekiem?

 Czy jesteś zwolennikiem dualizmu duszy i ciała?

 Czym różni się człowiek od zwierząt?

 Czy życie ludzkie jest więcej warte od życia zwierząt?

Zajęcia 6: Seks. Miłość.

Literatura podstawowa:

• Mariola Paruzel (2010). „Filozoficzne rozmyślania o miłości erotycznej i seksie”, [w:] Seksuologia w obiektywie innych nauk, (red.) E. Charzyńska, Kraków: Wydawnictwo At Group, strony 127-140. (Research Gate)

• Platon, „Pochodzenie Erosa” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 237-242.

• Arystoteles, „Miłość jako nadmiar przyjaźni” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 258-260.

• (dla chętnych) Miłość według danego filozofa (różne źródła) – uzgodnić z prowadzącym przed zajęciami

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

 Co to jest miłość?

 Jaka jest relacja między miłością a nienawiścią?

 Kogo lub co można kochać?

 Co nam daje miłość (z czym koreluje miłość)? Jakie skutki? (psychologiczne, filozoficzne, materialne i inne)

Zajęcia 7: Wolność.

Literatura podstawowa:

• Jean Paul Sartre, „Egzystencjalizm jest humanizmem”, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 1998 (w Bibliotece Uniwersyteckiej dostępne w wersji elektronicznej)

• (Prezentacja dla 2 osób) Rafael Ferber, rozdział pt. „Wolność woli” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 2”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 149-186. Zwrócić uwagę na: pragnienie I i II stopnia, determinizm, indeterminizm, iluzję woli, wolę chcenia i wolę działania

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

 Co to jest wolność?

 Czy czujesz się wolny?

 Czy pacjenci psychiatryczni są wolni?

 Czy zwierzęta są wolne?

 Jakie są warunki wolności?

 Czy można być wolnym w więzieniu?

+ filmy:

 Eksperymenty psychologiczne Ascha

http://www.youtube.com/watch?v=uuvGh_n3I_M

http://www.youtube.com/watch?v=TYIh4MkcfJA

 Eksperyment psychologiczny Stanleya Milgrama

http://www.youtube.com/watch?v=kqCm0kC61n0 (lub inna wersja współczesna)

Zajęcia 8: Dobro.

Literatura podstawowa:

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Dobro” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 1”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 113-148.

• Arystoteles, „Dobro jako ostateczny..” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 243-247.

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

 Co to jest dobro?

 Jakie znam przykłady dobra z życia codziennego? (można przynieść materiały na zajęcia)

 Co to jest zło?

 Jakie znam przykłady zła z życia codziennego? (można przynieść materiały na zajęcia)

 Czy dobro może stać się złem, a zło dobrem?

+ film:

 Stanfordzki eksperyment więzienny Philipa Zimbardo

http://www.youtube.com/watch?v=Ir9G8RF1NXY&list=PL98578AAEDBF20AE7

 Projekt Bohaterskiej Wyobraźni prof. Zimbardo: www.hip.org.pl

Uwaga! Na tych zajęciach będzie możliwość zdobycia większej ilości plusów.

Zajęcia 9: Szczęście.

Literatura podstawowa:

• Nicholas White (2008). „Filozofia szczęścia. Od Platona do Skinnera”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008. (do podziału na grupy, prezentacje)

Prezentacje w grupach:

 Rozdział 2 „Konflikty, perspektywy i rozpoznawanie szczęścia” – ok. 4 osoby

 Rozdział 3 „Przyjemność, hedonizm i miara szczęścia” – ok. 4 osoby

 Rozdział 4 „Szczęście jako struktura i harmonia” – ok. 4 osoby

 Rozdział 5 „Moralność, szczęście i konflikt między nimi” – ok. 4 osoby

 Rozdział 6 „Szczęście, fakty i wartości” – ok. 4 osoby

 Rozdział 7 „Jak radzić sobie bez pojęcia szczęścia” – ok. 4 osoby

Wymogi prezentacji: w Power Point (Szablon do pobrania ze strony), maksymalnie 15 slajdów wraz z tytułowym (nazwa rozdziału, osoby opracowujące temat), hasła kluczowe (nie zdania), mile widziane obrazy, celem jest streszczenie rozdziału w sposób ogólny i spójny, bez wchodzenia w szczegóły, jeśli są podane szczegóły to tylko interesujące fakty. Prezentację należy przesłać najpóźniej tydzień przed zajęciami na adres mailowy prowadzącego! 10 MINUT NA KAŻDĄ GRUPĘ!!!

Uwaga! 1 osoba z całej grupy wysyła wszystkie prezentacje na maila.

Zajęcia 10: Czas. Śmierć.

Literatura podstawowa:

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Śmierć” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 2”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 187-216.

• Platon, „Nieśmiertelność duszy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 199-200.

• Seneka, „Czas jest naszą własnością” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 264.

• (na dodatkowy +) Sahaj Tomasz, „Śmierć: antologia tekstów filozoficznych”, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, Poznań, 2008 (wybrany cytat, książka dostępna na miejscu w bibliotece Wydziału Nauk Społecznych).

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

 Czym dla Ciebie jest śmierć?

 Czy boisz się śmierci?

 Czy istnieje życie po śmierci? (możesz poszukać naukowych odpowiedzi na to pytanie np. związanych z pracą mózgu)

 Zabierz na zajęcia ulubiony cytat na temat śmierci (z książki Tomasza Sahaja, powyżej).

Zajęcia 11: Badanie.

Zajęcia 12:Wywiady z psychologiem – omówienie. Prezentacje dodatkowe.

Zajęcia 13:Wywiady z psychologiem – omówienie. Prezentacje dodatkowe.

Zajęcia 14: Zakończenie, wpisy do indeksów.

+ zadanie:

 Zobacz fragment z filmu Monty Python - International Philosophy

i zastanów się, w jaki sposób film odzwierciedla filozofię, co jest szczególnego w filozofii, czy po kursie postrzegasz filozofię inaczej?

http://www.youtube.com/watch?v=cl7Zg8P0z3M

Metody i kryteria oceniania:

Aktywność podczas zajęć:

Ocena końcowa jest wyznaczona przez ilość zdobytych plusów otrzymanych za aktywność podczas zajęć. Plusy wpisywane po każdych ćwiczeniach przez prowadzącego podczas czytania listy obecności. Student ma prawo zgłosić swoją osobę do otrzymania plusa. Dodatkowo, student ma możliwość przygotowania uzgodnionej wcześniej z prowadzącym prezentacji dodatkowej (za którą otrzyma dwa plusy). Proszę zauważyć, że obecność na wszystkich zajęciach zwiększa prawdopodobieństwo uzyskania większej ilości plusów, a więc wyższej oceny końcowej. Maksymalna ilość plusów w przypadku 15 spotkań to 15 plusów za aktywność oraz ewentualnie dwa dodatkowe plusy za prezentację dodatkową dla chętnych.

Skala:

do 2,9 niedostateczny

3-3,25 dostateczny

3,26-3,75 dostateczny plus

3,76-4,25 dobry

4,26-4,6 dobry plus

4,6-5 bardzo dobry

Pod koniec semestru liczba zdobytych plusów zostanie przeliczona na powyższą skalę (np. 15 plusów to 5 na skali), a kolejno student otrzyma konkretną ocenę (np. 15 plusów to ocena bardzo dobra).

Ocena aktywności podczas każdych zajęć. Aktywność polega na przedstawieniu wiedzy zdobytej podczas samodzielnej pracy studenta nad lekturą oraz na logicznym wnioskowaniu i dyskusji. Ponadto, aktywnością wykazują się też studenci przygotowujący na zajęcia prezentację dodatkową.

Praca domowa

Przedstawiona w ramach ćwiczeń prezentacja wybranego zagadnienia połączona z dyskusją.

Dodatkowo, student ma możliwość przygotowania uzgodnionej wcześniej z prowadzącym prezentacji, za którą otrzyma dwa plusy.

Prezentacja powinna być przygotowana w formie multimedialnej (do 20 slajdów, czcionka Times New Roman, 12). Zachęca się studentów do opracowania ciekawej prezentacji graficznej danej problematyki. Czas prezentacji nie może przekroczyć 15 minut. Prowadzący zapewni rzutnik podczas zajęć.

Wywiad z psychologiem

Przeprowadzenie wywiadu o tematyce filozoficznej z wybranym przez siebie psychologiem.

Wywiad przeprowadzany jest na zaliczenie (bez oceny).

Studenci przeprowadzają w dogodnym dla siebie czasie wywiad z psychologiem (absolwentem pięcioletnich studiów psychologicznych dowolnego Uniwersytetu).

Wywiad przesyłamy na adres prowadzącego mailowo przed sesją egzaminacyjną (najpóźniej tydzień przed ustalonym terminem egzaminu). Pytania do wywiadu zostaną ustalone z grupą w połowie semestru, a szablon przesłany drogą elektroniczną przez prowadząceg

Zakres tematów:

Podczas ćwiczeń zostaną podjęte tematy odwiecznie nurtujące filozofów. Na zajęciach organizacyjnych zostaną przedstawione warunki zaliczenia i treść przedmiotu, studenci zapoznają się również z Kodeksem etyki studenta. Na kolejnych ćwiczeniach zostanie przedstawiona różnica między filozofem a psychologiem, filozofią a psychologią (1). Następnie, studenci zapoznają się z problematyką: bytu (2), poznania (3), prawdy (4), nauki (5), człowieka (6), tożsamości (7), świadomości (8), seksu, miłości (9), szczęścia (10), wolności (11), dobra (12), czasu i śmierci (13). Wszystkie kategorie zostaną przeanalizowane z perspektywy filozoficznej, uwzględniając różne nurty, począwszy od starożytności aż po czasy współczesne. Podczas przedostatnich zajęć studenci będą mogli dokonać analizy przeprowadzonych samodzielnie wywiadów z psychologami na temat wybranych pytań filozoficznych. Ostatnie zajęcia zostaną poświęcone podsumowaniu dotychczas uzyskanej wiedzy i kompetencji.

Metody dydaktyczne:

Czytanie zadanych tekstów naukowych przed zajęciami oraz dla chętnych czytanie literatury uzupełniającej, omawianie zagadnień podczas zajęć, dyskusja w grupie (aktywność podstawowa). Na prośbę prowadzącego twórcze przygotowanie krótkich prezentacji dotyczących wybranych zagadnień (aktywność dodatkowa). Przeprowadzenie wywiadu z wybranym przez siebie psychologiem na temat wspólnie ustalonych podczas zajęć pytań natury filozoficznej (obowiązkowe dla wszystkich studentów).

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 (brak danych), (sala nieznana)
Mariola Paruzel-Czachura 45/ szczegóły
2 (brak danych), (sala nieznana)
Mariola Paruzel-Czachura 0/ szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)