Osobowość 06-PS-NM-011
Ćwiczenia (C) semestr zimowy 2016/2017

Literatura podstawowa:

Bąk, W. (2002). E. Tory Higginsa teoria rozbieżności ja. Przegląd Psychologiczny, 45, 1, 39-55.

Drat-Ruszczak, K. (2000). Teorie osobowości – podejście psychodynamiczne i humanistyczne. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.), s. 615 – 617.

Dzwonkowska I. (2013). Współczucie wobec samego siebie a inne wymiary osobowości oraz emocjonalne funkcjonowanie ludzi, Czasopismo Psychologiczne, tom 19, nr 2, 303-313.

Fila-Jankowska, A. (2009). Samoocena autentyczna – co ukrywamy sami przed sobą. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS. (wybrane fragmenty).

Freud, S. (1998). Pisma społeczne. Warszawa: Wydawnictwo KR. (wybrane fragmenty).

Grzelak, J., Jarymowicz, M. (2000). Tożsamość i współzależność. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Hall, C., Lindzey, G., Campbell, J. (2004). Teorie osobowości. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Horney, K. (2014). Nasze wewnętrzne konflikty. Wydanie drugie poprawione. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis (wybrane fragmenty).

Horney, K. (1997). Nerwica a rozwój człowieka. Trudna droga do samorealizacji. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis. (wybrane fragmenty).

Jung, C. G. (1993). Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Warszawa: Czytelnik. (wybrane fragmenty)

Lasch, C. (1988). Ruch poszerzania świadomości a społeczna inwazja self. Nowiny Psychologiczne, 5, 58, 75-101.

Oleś, P. (2011). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Pervin, L. A. (2005). Psychologia osobowości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Rogers, C. (1991). Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe. Wrocław: Thesaurus Press. (wybrane fragmenty)

Strus, W., Cieciuch, J. (2014). Poza Wielką Piątkę – Przegląd Nowych Modeli Struktury Osobowości. Polskie Forum Psychologiczne, 19, 1, s. 17-49.

Literatura uzupełniająca:

Brytek-Matera, A. (2008). Obraz ciała – obraz siebie. Wizerunek własnego ciała w ujęciu psychospołecznym. Warszawa: Difin.

Buss D. (1991): Evolutionary personality psychology. Annual Review of Psychology. 42. 459-491.

Dudek, Z., W. (2002). Podstawy psychologii Junga. Od psychologii głębi do psychologii integralnej. Warszawa: Wydawnictwo Enteteia.

Doktór,. T. (1988). Psychologiczne koncepcje narcyzmu. Nowiny Psychologiczne, 5, 58, 3-22.

Freud, A. (2004). Ego i mechanizmy obronne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gałdowa, A. (1999, red.). Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Górnik-Durose, M. 2002. Psychologiczne aspekty posiadania - między instrumentalnością a społeczną użytecznością dóbr materialnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hayes, S., C., Strosahl, K., D., Willson, K., G. (2013). Terapia akceptacji i zaangażowania. Proces i praktyka uważnej zmiany. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Monbourguette, J. (2002). Oswoić swój cień. Poznań: Wydawnictwo W Drodze.

Ostaszewski, P., Malicki, S. (2013). Człowiek – zwierzę werbalne: wprowadzenie do Teorii Ram Relacyjnych.Przegląd Psychologiczny, 56, 1, 45-57.

Pracka, J. (2012). Inteligencja emocjonalna a poznawczo-doświadczeniowa teoria „Ja” Seymoura Epsteina. Studia Psychologica UKSW, 12(1), s. 47-66.

Skinner, F. B. (1995). Zachowanie się organizmów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Spendel, Z. (2010). Niektóre metodologiczne aspekty poznawania osobowości. W: A. Tokarz (red.). Wielkie teorie osobowości: koniec czy początek? Lublin/Nowy Sącz: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II/Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University.

Szarota, P., Ashton, M., Lee, K. (2007). Taxonomy and structure of the Polish personality lexicon. European Journal of Personality, 21, 823-852.

Tesser, A., Felson, R., B., Suls, J. M. (2004). Ja i tożsamość. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Tokarz, A. (2010, red.). Wielkie teorie osobowości: koniec czy początek? Lublin/Nowy Sącz: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II/Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University.

Wilber, K. (2014). Niepodzielone. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-KA.

Wojciszke, B. (2001). Dane i pseudodane w procesie spostrzegania ludzi. W: T. Szustrowa (red.). Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wymagania merytoryczne:

Znajomość podstawowych teorii osobowości oraz pojęć z nią związanych. Ogólna znajomość wyników ważniejszych badań przeprowadzonych na gruncie różnych podejść do osobowości człowieka. Umiejętność przeprowadzenia porównania różnych podejść teoretycznych do osobowości. Umiejętność wykorzystywania wiedzy z zakresu teorii osobowości do interpretacji problemów klinicznych, wychowawczych, czy społecznych. Umiejętność interpretacji prostych i złożonych zachowań człowieka w odniesieniu do poszczególnych teorii osobowości.

Kryteria oceny:

Obowiązuje system punktowy, tzn. w trakcie semestru studenci zdobywają punkty, które później przeliczone zostaną na ocenę końcową. Na łączną punktację przedmiotu składa się kolokwium (maksymalny wynik możliwy do uzyskania: 30 pkt) oraz niezapowiedziana kartkówka, tzw. „wejściówka”, sprawdzająca poziom przygotowania do bieżących zajęć (maksymalny wynik: 6 pkt). Dodatkowym warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest uzyskanie nie mniej niż 51% punktów z kolokwium oraz „wejściówki”.

Merytoryczna aktywność studentów w trakcie zajęć nagradzana będzie przez prowadzącego plusami; na koniec semestru będzie uwzględnia w ostatecznej punktacji według zasady: 5 plusów = +3 pkt; 6 plusów i więcej = +4 pkt.

• szczególnym rodzajem aktywności jest aktywny udział w projekcie naukowym, dotyczącym badania osobowości, zaproponowanym przez prowadzącego. Udział w projekcie wiąże się z uczestnictwem w dodatkowym spotkaniu (lub spotkaniach), poświęconym zagadnieniom pracy naukowej w obszarze badań nad osobowością i pracy w laboratorium psychologicznym oraz pracą w charakterze pomocnika eksperymentatora, sędziego kompetentnego, badacza-ankietera lub osoby badanej. Taka praca nagradzana jest dodaniem 4 pkt do końcowego wyniku pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów związanych z danym projektem. Oferta projektów będzie przedstawiana w trakcie semestru.

Punktacja zajęć – kryteria uzyskania oceny końcowej:

40-37 pkt = bdb

36-33 pkt = db+

32-29 pkt = db

28-25 pkt = dst+

24-21 pkt = dst

Warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na co najmniej 50% zajęć oraz odrobienie każdej nieobecności (w ramach konsultacji) wykraczającej poza 2 dozwolone nieobecności.

Kolokwium zaliczeniowe odbędzie się na przedostatnich zajęciach w semestrze. Kartkówka odbędzie się – w sposób niezapowiedziany – na początku jednych z zajęć.

Prowadzący zastrzega sobie prawo do wyrywkowego ustnego odpytania studentów na zajęciach. W razie nieprzygotowania studentów do zajęć prowadzący zastrzega sobie prawo do odpytania studentów na kolejnych zajęciach z materiału zajęć poprzednich (tych, na których odnotowano nieprzygotowanie). Odpowiedź ustna podlegałaby ocenie na tradycyjnej skali (2-5), a jej wyniki będą uwzględniane w ostatecznej punktacji według zasady: ndst = -2 pkt; dst = 0 pkt; db = +1 pkt; bdb = +2 pkt.

Praca własna studentów w trakcie zajęć często może mieć charakter analizy studiów przypadków i pisemnego formułowania (indywidualnie lub w grupach) odpowiedzi na pytania problemowe. Prowadzący zastrzega sobie prawo do gromadzenia odpowiedzi studentów; nie będą miały one jednak wpływu na ocenę końcową z przedmiotu.

1. Zajęcia organizacyjne, zagadnienia wprowadzające. Pojęcie osobowości i tożsamości. Ukryte teorie osobowości.

Hall, C., Lindzey, G., Campbell, J. (2004). Teorie osobowości. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 40-48.

Oleś, P. (2011). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, s. 19-37.

2. Cechy jako składniki osobowości. Psychologia cech w ujęciu Allporta, Cattela, Eysencka oraz Pięcioczynikowy Model Osobowości

Pervin, L. A. (2005). Psychologia osobowości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, r. 2, s. 49-78

3. Najnowsze czynnikowe koncepcje osobowości na przykładzie „Wielkiej Szóstki“ HEXACO.

Strus W., Cieciuch, J. (2014). Poza Wielką Piątkę – Przegląd Nowych Modeli Struktury Osobowości. Polskie Forum Psychologiczne, 19, 1, s. 17-49.

4. Osobowość w klasycznych koncepcjach psychoanalitycznych.

Drat-Ruszczak, K. (2000). Teorie osobowości – podejście psychodynamiczne i humanistyczne. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

5. Osobowość w nowszych koncepcjach psychodynamicznych.

Drat-Ruszczak, K. (2000). Teorie osobowości – podejście psychodynamiczne i humanistyczne. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Yeomans, F. E., Clarkin, J.F., Kernberg, O.F. (2015). Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu w leczeniu zaburzeń osobowości borderline. Kraków: American Psychiatric Association Publishing.

6. Skoncentrowana na osobie teoria Carla Rogersa – psychologia humanistyczna a osobowość.

Hall, C., Lindzey, G., Campbell, J. (2004). Teorie osobowości. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 446-460.

Oleś, P. (2011). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, s. 291-310.

Rogers, C. (1991). Terapia nastawiona na klienta. Grupy spotkaniowe. Wrocław: Thesaurus Press. (wybrane fragmenty).

7. Biologiczne i ewolucyjne koncepcje osobowości.

Oleś, P. (2011). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, s. 275-290

Hall, C., Lindzey, G., Campbell, J. (2004). Teorie osobowości. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 361-388.

8. Behawioryzm a osobowość – klasyczne i neobehawiorystyczne podejście do osobowości.

Hall, C., Lindzey, G., Campbell, J. (2004). Teorie osobowości. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 481-521.

Hayes, S., C., Strosahl, K., D., Willson, K., G. (2013). Terapia akceptacji i zaangażowania. Proces i praktyka uważnej zmiany. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (wybrane fragmenty

9. Zagadnienie samooceny. Samoocena jawna i utajona. Powiązania samooceny z narcyzmem. Krytyka pojęcia samooceny.

Dzwonkowska I. (2013). Współczucie wobec samego siebie a inne wymiary osobowości oraz emocjonalne funkcjonowanie ludzi, Czasopismo Psychologiczne, 19, 2, 303-313.

Fila-Jankowska, A. (2009). Samoocena autentyczna – co ukrywamy sami przed sobą. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS. (wybrane fragmenty).

Lasch, C. (1988). Ruch poszerzania świadomości a społeczna inwazja self. Nowiny Psychologiczne, 5, 58, 75-101.

10. Psychologia „Ja“. Teoria rozbieżności ja E. Tory Higginsa na przykładzie związków z koncepcjami ja cielesnego.

Bąk, W. (2002). E. Tory Higginsa teoria rozbieżności ja. Przegląd Psychologiczny, 45, 1, 39-55.

11. Perspektywa integracji nauki o osobowości.

Hall, C., Lindzey, G., Campbell, J. (2004). Teorie osobowości. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 610-629.

Oleś, P. (2011). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, s. 370-398

12. Kolokwium.

13. Podsumowanie materiału. Zaliczenie przedmiotu.

praca warsztatowa, analiza studium przypadków, dyskusja, prezentacje