Przemoc słów i obrazów 38-IM-S0-PRZEMOC
Ćwiczenia (C) semestr letni 2016/2017

1. John L. Austin, Jak działać słowami, w: tegoż, Mówienie i poznawanie. Rozprawy filozoficzne, przeł. Bohdan Chwedeńczuk, Warszawa 1993.

2. Judith Butler, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, przeł. Adam Ostolski, Warszawa 2010

3. Michał Głowiński, Retoryka nienawiści, w tegoż: Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe, Kraków 2009

4. Sergiusz Kowalski, Magdalena Tulli, Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści, Warszawa 2003.

5. Susan Sontag, Widok cudzego cierpienia, przeł. S. Magala, Warszawa 2010.

6. Slavoj Žižek, Przemoc. Sześć spojrzeń z ukosa, przeł. A. Górny, Warszawa 2010

7. Walter Benjamin, Przyczynek do krytyki przemocy, przeł. A. Lipszyc, „Kronos” 2009 nr 4 (lub inna edycja)

8. Georges Sorel, Etyka przemocy, w tegoż: Rozważania o przemocy, przeł. M. J. Mosakowski, Warszawa 2014.

9. Języki przemocy, wybór, wstęp, oprac. Łukasz Musiał Poznań 2014.

Ocena aktywności na zajęciach oraz eseju będącego analizą przypadku przemocy symbolicznej + propozycja strategii oporu.

Niewystarczalności języka prawa dla klasyfikacji i oceny pewnych odmian mowy i przedstawień publicznych, odbieranych jako agresywne i krzywdzące. Impas między poglądem, że przestrzeń publiczna ma być wolnym rynkiem idei i przekonań a oczekiwaniem, że państwo powinno chronić pewne grupy społeczne przed działaniem krzywdzącej mowy. Jak rozpoznaje się wypowiedzi, które są czynami? Teoria języka jako wsparcie dla prawa i obywatelskiej bezradności. Teoria performatywów. Państwo jako producent mowy nienawiści. Strategie rozbrajania mowy nienawiści.

„Case studies”.

Kurs zmierza do zbudowania kompetencji dla analizy i oporu wobec dyskursów przemocy. Przedmiotem oglądu, analizy i praktyk rozbrajania będą „performatywy krzywdzące” – wypowiedzi, które bardziej „są”, niż znaczą. W tym celu przestudiujemy teorie dyskursu przemocy, podejmiemy próbę ich aplikacji do krzywdzących wypowiedzi zapisanych w przestrzeni publicznej i w literaturze, a na koniec przemyślimy strategie oporu wobec performatywów przemocy.

Przygotowanie teoretyczne studenta obejmuje studia nad teoriami przedstawień przemocy oraz wspólną analizę przypadków na zajęciach.