Fakultet 5. Terapia systemowa 06-PS-NM-105.01
Ćwiczenia (C) semestr zimowy 2018/2019

Literatura obowiązkowa zamieszczona w sekcji: zakres tematów:

Literatura uzupełniająca:

• Bandler R., Grinder J. Satir V. „Zmieniamy się wraz z rodzinami“, GWP, Gdańsk, 1999.

• de Barbaro B. "Po co psychoterapii postmodernizm". W: Psychoterapia 3 (142),2007, s. 5-14.

• de Barbaro B. (red.) “Schizofrenia w rodzinie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1999.

de Barbaro B., Jozefik B., Drożdżowicz L. Terapia rodzin w zaburzeniach osobowości. Wątpliwości i możliwości. W: Psychoterapia 1 (144), 2008, s. 5-16

• Cecchin G. „Mediolańska szkoła terapii rodzin. Wybór prac”, Collegium Medicum UJ, Kraków 1995.

• Chrząstkowski S., de Barbaro B. „Postmodernistyczne inspiracje w psychoterapii”. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2012.

• Chrząstkowski „Nie tylko schemat. Praktyka systemowej terapii rodzin”. Wydawnictwo Paradygmat, Warszawa, 2014.

• Deissler K.G. „Terapia systemowa jako dialog. Odkrywanie samego siebie?” Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1999.

• Forward S. "Toksyczni rodzice" Wydawnictwo Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza, Warszawa, 1992 (i wydania późniejsze).

• Górniak L., Józefik B. (red.) „Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2003.

• Kaleta K. (2011). Rodzinne uwarunkowanie społecznego funkcjonowania jednostek w świetle teorii Minuchina i Bowena. Roczniki Psychologiczne, XIV/2 s. 141-158.

• Kleszcz-Szczyrba R. Specyficzny objaw (psycho)somatyczny jako sygnał restymulacji traumy – perspektywa psychoterapeutyczna. W: M. Górnik-Durose, J. Mateusiak „Psychologia zdrowia: konteksty i pogranicza. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2011.

• Kubiak I. Nastolatek w terapii rodzin. Modele pracy psychoterapeutycznej. Wyższa Szkoła Administracji, Bielsko-Biała, 2010.

• Napier A.Y., Whitaker C. „Rodzinna karuzela. Terapia rodzin bez tajemnic”, Znak, Kraków, 2006.

• Pohorecka A. (red.) „Rodzina w terapii”, IPiN, Warszawa, 1992

• Satir V. „Rodzina. Tu powstaje człowiek”, GWP, Gdańsk, 2000.

• Satir V. „Terapia rodziny”, GWP, Gdańsk, 2000.

• Siewierska A, Śliwczyńska J., Namysłowska (2008). Czy możliwa jest diagnoza systemowa. Psychiatria Polska, XLII/1, s. 17-24.

• Simon R. „W cztery oczy”, GWP, Gdańsk, 2001.

• Stierlin H. i inni „Pierwszy wywiad z rodziną“, GWP, Gdańsk, 1999,

• Weeks G.R. L’Abate L. “Paradoks w psychoterapii”, GWP, Gdańsk, 2000.

• Zubrzycka E. „Narzeczeństwo, małżeństwo, rodzina, rozwód?”, GWP, 1993.

Praca zaliczeniowa (egzamin praktyczny) będzie oceniana według następujących kryteriów:

50-60% możliwych do uzyskania punktów dst

60,1 -69,9% możliwych do uzyskania punktów +dst

70-80% możliwych do uzyskania punktów db

80,1-90% możliwych do uzyskania punktów +db

90,1 -100 % możliwych do uzyskania punktów bdb

Egzamin praktyczny przeprowadzony zostanie w oparciu o pracę zaliczeniową, która będzie polegała na sporządzeniu genogramu i jego interpretacji na podstawie danych zebranych przez studenta drogą wywiadu. Interpretacja powinna zawierać:

1. Dane na temat podstawowej struktury rodziny:

a. kompozycja osób mieszkających razem (rodzina nuklearna: małżeństwo z dziećmi, samotny rodzic wychowujący dzieci, rodzina rekonstruowana, rodzina trzypokoleniowa, rodzina z włączonymi dalszymi krewnymi lub osobami spoza rodziny);

b. układ rodzeństwa (kolejność urodzenia, płeć rodzeństwa, dystans wiekowy między rodzeństwem, inne czynniki wpływające na pozycję wśród rodzeństwa);

2. Dane na temat obecnego etapu życia rodzinnego;

3. Dane na temat wzorów powtarzających się przez wszystkie generacje (wzory funkcjonowania np. alkoholizm, przemoc, próby samobójcze, objawy psychosomatyczne, choroby somatyczne - przewlekłe, wzory relacji np. bliskość, fuzja, dystans, konflikt, odcięcie, wzory struktury np. powtarzające się separacje, rozwody, adopcje, związki nieformalne);

4. Dane na temat funkcjonowania rodziny w obliczu ważnych wydarzeń życiowych (np. narodziny pierwszego dziecka, śmierć osób znaczących, kierujących życiem rodziny, nieoczekiwane wyjazdy za granicę, utrata pracy etc.);

5. Dane na temat równowagi vs braku równowagi w rodzinie:

a. w zakresie struktury rodziny (komplementarność relacji małżeńskiej w odniesieniu do pozycji, jaką partnerzy mieli wśród własnego rodzeństwa; rodzina wielodzietna vs rodzina z jednym dzieckiem, trwałość więzów małżeńskich);

b. w zakresie zasad funkcjonowania rodziny (wzory dotyczące opieki nad dziećmi i rodzicami, zabezpieczenia materialnego np. gromadzenie dóbr vs wydawanie wszystkiego na bieżąco, podejmowania odpowiedzialności);

c. w zakresie poziomu i stylu funkcjonowania (zainteresowania i wartości rodziny np. intelektualne, religijne etc.);

d. w zakresie zasobów rodziny (system oparcia, status, sytuacja materialna) – zasoby rodzinne mogą być oparte na mitach;

Każda praca będzie omawiana indywidualnie ze studentem pod kątem problemów warsztatowych i etycznych związanych z przeprowadzonym badaniem.

1. Fazy cyklu rozwojowego rodziny. Procesy emocjonalne w rodzinie (11.10)

de Barbaro B. (red.) „Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1999, rozdz. II i III

2. Symbolika i konstrukcja genogramu (25.10.18)

de Barbaro B. (red.) „Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1999 rozdz. X.

Goldenberg H., Goldenberg I. „Terapia rodzin”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2006, str. 208-211.

Namysłowska I. „Terapia rodzin”, Springer PWN, Warszawa, 1997, str. 173-181.

3. Wywiad stanowiący podstawę genogramu i interpretacja genogramu (08.11.18)

Literatura jak wyżej

4. Techniki i metody pracy z rodziną w podejściu komunikacyjnym, strategicznym i strukturalnym (22.11.18)

de Barbaro B. (red.) „Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1999, rozdz. IV: „Struktura rodziny”, rozdz. V: „Komunikacja w rodzinie”, rozdz. VI: „Strategie rodzinne”,

ZAMIENNIE Namysłowska I. „Terapia Rodzin”, Springer PWN, Warszawa, 1997, rozdz. 11: „Terapia strukturalna”, rozdz. 10: „Terapia strategiczna”.

5. Omówienie prac zaliczeniowych (20.12.18)

6. Metody i techniki terapeutyczne wykorzystywane przez terapeutów mediolańskich (03.01.19)

Namysłowska I. „Terapia Rodzin”, Springer PWN, Warszawa, 1997, rozdz.12 „Systemowe terapie rodzin: klasyczna mediolańska, postmediolańska”.

Cecchin G. „Mediolańska szkoła terapii rodzin. Wybór prac”, Collegium Medicum UJ, Kraków 1995

7.Terapia systemowa w wybranych zaburzeniach (17.01.19)

Stierlin H. i inni „Pierwszy wywiad z rodziną“, GWP, Gdańsk, 1999, rozdz. 7, podrozdz. pt. „Problem choroby psychosomatycznej”, str. 115-121.

Zubrzycka E. „Narzeczeństwo, małżeństwo, rodzina, rozwód?”, GWP, Gdańsk, 1993, rozdz.8: „Rodzina i choroba.;

Pohorecka A. (red.) „Rodzina w terapii”, IPiN, Warszawa, 1992, str. 221-232.

Budzyna-Dawidowski P., de Barbaro B., Furgał M. „Podejście systemowe w diagnozie i leczeniu chorób psychosomatycznych cz.I i II. W: Psychoterapia 3 (114), 2000.

Deissler K.G. Terapia systemowa w kontekście psychiatrycznym”. W: Deissler K.G. „Terapia systemowa jako dialog. Odkrywanie samego siebie?” Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1999.

Weeks G.R. L’Abate L. “Paradoks w psychoterapii”, GWP, Gdańsk, 2000, rozdz. 8, str. 150-153, 202-210.

de Barbaro B. (red.) “Schizofrenia w rodzinie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1999, cz. I: „Podejście systemowe”.

8. Terapia systemowa w wybranych zaburzeniach - cd (31.01.19)

Literatura jak wyżej.

Dyskusja, praca w parach i małych grupach (ćwiczenia w zakresie umiejętności zbierania informacji niezbędnych do opracowania genogramu oraz ćwiczenia z zakresu analizowania i interpretowania genogramu);

Prezentacje z zakresu dokonanych interpretacji przykładowych genogramów;

Analiza zapisów z przebiegu sesji terapeutycznych z rodziną (pod kątem technik wykorzystywanych w różnych podejściach systemowych).