Przedmiot i metody historii sztuki 0530-HS-S1-METHISSZT
Ćwiczenia (C) semestr zimowy 2018/2019

BIBLIOGRAFIA

Podstawowa

Białostocki J., Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław 1980.

Białostocki J., Metoda ikonologiczna w badaniach nad sztuką, [w:] Wybór pism estetycznych, oprac. A. Kuczyńska, Kraków 2008, s. 33-63.

Białostocki J., Stopnie realności i przedstawienie przestrzeni na skrzydłach z wizerunkami donatorów Sądu Ostatecznego Memlinga, [w:] O dawnej sztuce, jej teorii i historii, red. M. Poprzęcka, A, Ziemba, S. Michalski, Gdańsk 2009, s. 139-144.

Borysiewicz E., Rausz kinetyczny. Animacja bezkamerowa Antonisza jako projekt polityczny, Warszawa 2013.

Bryl M., Suwerenność dyscypliny. Polemiczna historia historii sztuki od 1970 roku, Poznań 2008.

D'Alleva A., Metody i teorie historii sztuki, Kraków 2008.

D'Alleva A., Jak studiować historię sztuki, Kraków 2008, 2013.

Wölfflin H., Podstawowe pojęcia historii sztuki, przeł. D. Hanulanka, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962.

Rose G., Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, przeł. E. Klekot, wyd. 1 (1. dodruk), Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2015.

Schapiro M., Niektóre problemy semiotyki sztuk plastycznych: pole i nośniki znaków obrazowych, [w:] Pojęcia, problemy, metody współczesnej nauki o sztuce, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1976, s. 280-301.

Wstęp do historii sztuki. Przedmiot – metodologia – zawód, red. P. Skubiszewski, Warszawa 1973.

http://www.historiasztuki.com.pl/strony/015-00-08-FILM-LANGUAGE.html (terminologia filmowa).

Uzupełniająca

Ankersmith F., Pochwała subiektywności, [w:] Pamięć, etyka i historia, red. E. Domańska, Poznań, s. 55-83.

Arnheim R., Sztuka i percepcja wzrokowa, Gdańsk 2005.

Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, przeł. J. Trznadel, Warszawa 1996

Belting H., Antropologia obrazu, Kraków 2007.

Belting H., Obraz i jego media. Próba antropologiczna, „Artium Quaestiones” 2000, t. 11, s. 295-322.

Biografia, historiografia dawniej i dziś. Biografia nowoczesna, nowoczesność biografii, red. R. Kasperowicz, E. Wolicka, Lublin 2005.

Berger J., Sposoby widzenia, przeł. M. Bryl, Warszawa 2008.

Boehm G., O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, Kraków 2015.

Didi-Huberman G., Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, przeł. B. Brzezicka, Gdańsk 2011.

Gadamer H-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. B. Baran, Kraków 1993.

Gombrich E. H., O sztuce, przeł. M. Dolińska, Poznań 2008.

Friedberg A., Wirtualne okno. Od Albertiego do Microsoftu, przeł. A. Rejniak-Majewska, M. Pabiś-Orzeszyna, Warszawa 2012.

Haake M., „Powołanie św. Mateusza” Caravaggia. Studium z hermeneutyki obrazu, „Artium Quaestiones” 2007, t. 18, s. 37-115.

Historia a system, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1997.

Kubler G., Kształt czasu. Uwagi o historii rzeczy, przeł. J. Hołówka, Warszawa 1970.

Muzeum sztuki. Antologia, red. M. Popczyk, Kraków 2005.

Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce od starożytności do 1500 roku, red. J. Białostocki, Gdańsk 2001.

Obraz zapośredniczony, red. M. Poprzęcka, Warszawa 2005.

Panofsky E., Studia z historii sztuki, red. J. Białostocki, Warszawa 1971.

Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów, „Atrium Quaestiones”, red. M. Bryl, Poznań 2009.

Poprzęcka M., Pochwała malarstwa. Studia z historii i teorii sztuki, Gdańsk 2000.

Podmiot, podmiotowość. Artysta-historyk-krytyk, red. M. Poprzęcka, Warszawa 2011.

Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700–1870, red. E. Grabska, M. Poprzęcka, Warszawa 1989.

Vasari G., Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, przeł. K. Estreicher, t. 4–5, Warszawa-Kraków, 1985–1986.

Wallis M., Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne, Warszawa 1983.

Warburg A., Atlas obrazów Mnemozyne, red. M. Warnke, C. Brink, przeł. P. Brożyński, M. Jędrzejczyk, Warszawa 2015.

Warburg A., Narodziny Wenus i inne szkice renesansowe, przeł. R. Kasperowicz, Gdańsk 2010.

1. PREZENTACJA dotycząca wskazanego zagadnienia: umiejętność prezentowania tematu i zastosowania wybranej metody badawczej, a także odpowiedzi na związane z nim pytania, kreatywnego myślenia podczas interpretacji analizowanego dzieła i wypowiedzi przed grupą; ponadto zdanie wydrukowanego tekstu prezentacji z bibliografią w ramach dokumentacji dydaktycznej (lub)

• Zadanie pisemne (wg wskazanych zagadnień i zasad złożenia).

2. FREKWENCJA (2 nieobecności usprawiedliwione – dopuszczalne i 1 – nieusprawiedliwiona, koniecznie zaliczana indywidualnie); poniżej normy – brak zaliczenia; aktywność.

3. Końcowe PISEMNE ZALICZENIE ćwiczeń (na ostatnich zajęciach) - analiza dzieła według wskazanej metody badawczej, omawianej podczas ćwiczeń i wykładów.

Indywidualna Organizacja Studiów: 50 % obecności na ćwiczeniach, 50 % nieobecności na ćwiczeniach, która jest zaliczana indywidualnie u prowadzącego (2 spotkania w ciągu semestru – analiza stylistyczno-formalna i problemowa wskazanego zagadnienia, forma multimedialna i papierowa). Więcej niż 50 % lub zerowa frekwencja – brak zaliczenia.

Całościowa ocena z ćwiczeń: 2-5.

Podczas ćwiczeń studenci analizują w formie audiowizualnej wybrane zagadnienia dotyczące badania i interpretacji sztuki ujmowanej według podziału tradycyjnego i współczesnego. Pracują na wskazanych przez prowadzącą dziełach według danej metody badawczej. Poniżej zakres tematów i literatura obowiązująca podczas każdego wystąpienia.

1. BADANIE DZIEŁA SZTUKI w ujęciu tradycyjnym i współczesnym.

• Analiza architektury: Frederick C. Robie House, Frank Lloyd Wright, 1909

• Analiza instalacji: Nam June Paik Electronic Superhighway. Continental US, Alaska, Hawaje (Elektroniczna autostrada: kontynenty USA, Alaska, Hawaje), 1995

• Analiza digital art.: 2003, Marie Sester, instalacja Access (Wstęp).

A.D’Alleva, Jak studiować historię sztuki, Kraków 2008, 2013 (rozdz. 2. Analiza formalna).

Ponadto: HTTP://WWW.TECHSTY.ART.PL/MAGAZYN/NET-ART-SZTUKA-WOBEC-INTERAKTYWNOSCI.HTM; http://www.zawojski.com/2006/04/19/sztuka-cyfrowa-jako-wyzwanie-dla-estetyki/.

G. Dziamski, Nowe media a sztuka XX wieku, „Estetyka i Krytyka” 2000, nr 1, file:///D:/PLIKI.17.9.2017/CIESZYN/IIR/METODOLOGIA.U%C5%9A/ZAJ%C4%98CIA/PRZEDMIOT%20I%20METODY%20HISTORII%20SZTUKI/skany.09.18/EiK01_04_Dziamski.pdf.

R. W. KLuszczyński, „Estetyka sztuki nowych mediów”, file:///D:/PLIKI.17.9.2017/CIESZYN/IIR/METODOLOGIA.U%C5%9A/ZAJ%C4%98CIA/PRZEDMIOT%20I%20METODY%20HISTORII%20SZTUKI/skany.09.18/Estetyka-sztuki-nowych-mediow.pdf

2. ANALIZA KOMPOZYCYJNA – Bitwa pod Grunwaldem, Jan Matejko.

Rose G., Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, przeł. E. Klekot, wyd. 1 (1. dodruk), Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2015.

3. ANALIZA OBRAZÓW RUCHOMYCH – analiza filmu (wybranego) – wskazanie kadru, głębi, ostrości itp. http://www.historiasztuki.com.pl/strony/015-00-08-FILM-LANGUAGE.html

Rose G., Interpretacja materiałów wizualnych…

4. FORMALIZM w ujęciu Wolfflina.

Wölfflin H., Podstawowe pojęcia historii sztuki, tłum. D. Hanulanka, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962. Analiza reprezentatywnych dzieł okresu renesansu i baroku.

5. ANALIZA IKONOGRAFICZNO-IKONOLOGICZNA

• J. Białostocki, Metoda ikonologiczna w badaniach nad sztuką, [w:] idem, Wybór pism estetycznych, oprac. A. Kuczyńska, Kraków 2008.

• J. Białostocki, Stopnie realności i przedstawienie przestrzeni na skrzydłach z wizerunkami donatorów Sądu Ostatecznego Memlinga, [w:] O dawnej sztuce, jej teorii i historii, red. M. Poprzęcka, A, Ziemba, S. Michalski, Gdańsk 2009.

Analiza według powyższej metody wybranych dzieł.

6. SEMIOTYKA

Meyer Schapiro, Niektóre problemy semiotyki sztuk plastycznych: pole i nośniki znaków obrazowych, [w:] Pojęcia, problemy, metody współczesnej nauki o sztuce, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1976, s. 280-301 – tu: analiza pola obrazu.

7. PISEMNE ZALICZENIE ĆWICZEŃ.

Problematyka ćwiczeń odpowiada tematyce towarzyszącym im wykładów. Podczas ćwiczeń student w formie audiowizualnej prezentuje analizę wskazanego dzieła, stosując daną metodę badawczą historii sztuki. Wystąpienie studenta jest moderowane przez prowadzącą (pytania, wyjaśnienie niedookreślonych zagadnień) oraz towarzyszy mu dyskusja grupy.

Podstawowe:

• Prezentacja audiowizualna studenta (wcześniejsza praca z książką i innymi materiałami merytorycznymi).

• Wypowiedź (interpretacja).

• Dyskusja. Odpowiadanie na pytania (interakcja z grupą i nauczycielem).

• Uczenie się pamięciowe i kreatywne wykorzystywanie zdobytych informacji (zaliczenie końcowe ćwiczeń w formie pisemnej).

Wyszczególnienie podziału:

1. Metody oparte na słowie i problemowym myśleniu (problemowe i podające): wykład, opis, pogadanka.

2. Metody aktywizujące studenta (praktyczne): pisanie ze słuchu, mówienie, odpowiadanie na pytania prowadzącego i grupy (czyli analizowanie sztuki w interakcji), zadawanie pytań prowadzącemu, czemu służy indywidualnie przygotowana prezentacja;

grupowa interpretacja według wskazanej metody badawczej wyświetlanych przez prowadzącego artefaktów.

3. Inne metody nauczania praktycznego:

• Uczenie się indywidualnej pracy ze wskazanymi materiałami źródłowymi (praca z tekstem pisanym) i rozwijania umiejętności sporządzania notatek.

• Umiejętność pisemnej weryfikacji zdobytych informacji umiejętności.