Uniwersytet Ślaski w Katowicach - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Antropologia ekologiczna 12-ET-AS-S1-2AE
Wykład (W) semestr zimowy 2018/2019

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Literatura:

A. Biersack: Od „nowej ekologii” do nowych ekologii. W: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Red. M. Kempny, E. Nowicka. Warszawa 2004, s. 193-214.

Bukowska-Floreńska I.: Adaptacja czy tworzenie ekosystemu kulturowego? W: Problemy ekologii kulturowej i społecznej w przestrzeni miejskiej i podmiejskiej. „Studia Etnologiczne i Antropologiczne“. T. 9. Red. I. Bukowska-Floreńska. Katowice 2006, s. 15-31.

M. Herzfeld: Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie. Kraków 2004, Rozdz. VIII Ekologizmy, s. 241-268.

Nowicka E.: Świat człowieka-świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej. Warszawa Warszawa 1997, rozdz. VIII: Gospodarka i sposoby adaptacji do środowiska naturalnego, s. 288-336.

Szynkiewicz S.: Szara ekologia tubylców. Mistrzowie czy nieudacznicy w zarządzaniu środowiskiem. W: Horyzonty antropologii kultury. Red. S. Wasilewski, A. Zadrożyńska, A. Bruczkowska. Warszawa 2005, s. 109-127.

Metody i kryteria oceniania:

Znajomość treści omawianych w trakcie wykładów i wykazanie się poszerzoną, ugruntowaną wiedzą na temat wybranych wątków. Warunkiem zaliczenia egzaminu ustnego na najniższym dopuszczalnym poziomie (z oceną dostateczną) jest udzielenie pełnej odpowiedzi na co najmniej dwa z trzech pytań

Zakres tematów:

1. Źródła ekologii kulturowej. Założenia teoretyczne antropologii ekologicznej jako subdyscypliny nauk etnologicznych i antropologicznych.

2. Scharakteryzowanie zasadniczych pojęć i procesów: adaptacja kulturowa, adaptacja biologiczna, ekosystem, integracja, dezintegracja, asymilacja, proces akulturacji, synkretyzm kulturowy (kultura synkretyczna), środowisko kulturowe, przyrodnicze i naturalne.

3. Determinizm kulturowy i środowiskowy. Kultura jako instrument pozabiologicznej adaptacji człowieka do środowiska. Ekologiczne spojrzenie na naturę człowieka.

4. Formy i strategie przystosowania się systemów kulturowych do lokalnych warunków środowiskowych. Zależności adaptacyjne. Dostosowanie codzienności kulturowej do warunków naturalnych.

5. Działalność gospodarcza człowieka a degradacja ekosystemu przyrodniczego, kulturowego i społecznego. Formy ochrony krajobrazu kulturowego i ruchy ekologiczne.

6. Wpływ czynników środowiskowych na kształtowanie się kultury tradycyjnej (ludowej), lokalnej i regionalnej. Procesy uniezależniające. Tradycyjny sposób gospodarowania odzwierciedleniem zdolności adaptacyjnych w regionie: budownictwo, żywność i sposoby jej zdobywania, ubiór i inne.

7. Analiza ekologiczna przestrzeni kulturowej społeczeństwa nowoczesnego na przykładzie społeczności industrialnych Górnego Śląska. Proces adaptacji populacji górnośląskich w trakcie uprzemysławiania regionu (kształtowanie się społeczności industrialnej), w okresie stabilizacji kulturowej i w sytuacji restrukturyzacji przemysłu (kultura postprzemysłowa).

8. Proces zmian w systemie wartości kulturowych i tworzenie się nowej tradycji kulturowej na Górnym Śląsku. Ekologiczny wymiar migracji społecznych. Zjawisko „swojskości” – „obcości’ jako generator procesów adaptacyjnych.

9. Śląskie tradycje rodzinne jako wartość ekologiczna oraz czynnik tworzenia niszy ekologicznej (struktura rodziny, hierarchia, system wartości, wychowanie potomstwa).

10. Specyfika zwyczajów i obrzędów dorocznych w społecznościach industrialych Górnego Śląska – pielęgnacja tradycji i nowoczesne świętowanie.

11. Zwyczaje i obrzędy doroczne oraz świętowania religijne jako czynnik twórczy w procesie adaptacji kulturowej i źródło specyfiki kulturowej regionu śląskiego.

12. Formy aktywności w czasie wolnym jako ważny czynnik adaptacji kulturowej górnośląskich społeczności przemysłowych do określonych uwarunkowań społeczno-kulturowych (hobby, zabawa, kontakty towarzyskie).

13-14. Proces deindustrializacji i nowe wyzwania adaptacyjne – wybrane zagadnienia.

15.Dyskusja podsumowująca: Współczesne zagrożenia ekologiczne – propozycje działań proekologicznych.

Metody dydaktyczne:

wykład wybranych zagadnień z wykorzystaniem środków audiowizualnych

analiza tekstów połączona z dyskusją metoda projektów, prezentacje-przedstawienie przez studentów efektu pracy grupowej

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy wtorek, 16:35 - 18:05, sala 09
Grzegorz Odoj 3/6 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Budynek B (Cieszyn, ul. Bielska 62)
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.0.3.0-2 (2024-04-26)