Zagrożenia cywilizacyjne i zrównoważony rozwój 01-OS-S1-1OS-24
Laboratorium (L) semestr letni 2019/2020

Obowiązkowa:

Kościk B. (red.) 2003. Rośliny energetyczne. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Lublin

Kozłowski S. (red). 2000. Ochrona litosfery. Państw. Inst. Geolog., Warszawa

Ostrowski J. (red). 2001. Ochrona Środowiska na terenach górniczych., Wyd. Inst. Gosp. Sur. Miner i Energią, PAN Kraków

Szczukowski S., Tworkowski J., Stolarski M., Kwiatkowski J., Krzyżaniak M., Lajszner W., Grabin Ł. 2012. Wieloletnie rośliny energetyczne. Technologie energii odnawialnej. Multico. Oficyna Wydawnicza, Warszawa

Uzupełniająca:

Janiszewski J. 2013. Zielona energia. Zielone domy. Nowe wyzwania dla Polski. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń

Jastrzębska G. 2007. Odnawialne źródła energii i pojazdy proekologiczne. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Poznań

Kasiński J.R., Mazurek S., Piwocki M. 2006. Waloryzacja i ranking złóż węgla brunatnego w Polsce. Prace PIG 187., Warszawa

Lewandowski W. M. 2007. Proekologiczne odnawialne źródła energii. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa

Nita J. 2013. Zrównoważone zarządzanie obszarami eksploatacyjnymi. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 20, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, 91-104.

Strzałkowski P. 2010. Zarys ochrony terenów górniczych. Wyd. Pol. Śląskiej, Gliwice

Taubman J. 2013. Węgiel i alternatywne źródła energii. Prognozy na przyszłość. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

INoZ - nie dotyczy

IBBiOŚ:

1. Student przygotowuje raport z wizji lokalnej oraz zagadnień podanych przez prowadzącego w formie pisemnej (lub prezentacji multimedialnej). Raport zostaje oddany na zajęciach lub dostarczony w terminie podanym przez prowadzącego w formie papierowej lub elektronicznej.

Ocenie podlega kompletność raportu i zgodność z realizowanym tematem zajęć, umiejętność wyszukiwania i korzystania z różnych typów materiałów źródłowych, zawartość merytoryczna raportu, forma przedstawienia wyników, kreatywność, właściwa ich interpretacja i poprawność wnioskowania.

Każdy raport jest oceniany w skali ocen 2-5.

Ocena raportu (prezentacji):

bdb – zagadnienie przedstawione jest bezbłędnie, w sposób interesujący, tematyka poszerzona,

+db – zagadnienie przedstawione jest bezbłędnie,

db – w prezentacji drobne błędy i niedociągnięcia,

+ dost – w prezentacji niewielkie błędy, wskazujące jednak na brak zrozumienia prezentowanej problematyki,

ndst – w prezentacji błędy merytoryczne, które ją dyskwalifikują.

2. Pisemne kolokwium z laboratoriów obejmujące pytania (testowe, otwarte, wymagające uzupełnienia czy dopasowania informacji) o różnym stopniu trudności, trwające około 15 minut.

Warunkiem zaliczenia kolokwium z laboratoriów jest uzyskanie pozytywnej oceny. Za każde pytanie, w zależności od stopnia trudności, można uzyskać od 0.5 do 2 punktów. Zaliczenie kolokwium wymaga uzyskania powyżej połowy możliwych punktów. O końcowej ocenie decyduje suma punktów.

Skala ocen: bdb – 91-100%

+db – 81-90%

db – 71-80%

+dst – 61-70%

dst – 51-60%

ndst – 0-50%

3. Ocena ciągła aktywności studenta:

Zaangażowanie w dyskusję, właściwe wnioskowanie

INoZ:

Ocena stanu zagrożenia cywilizacyjnego środowiska i możliwości zrównoważenia rozwoju gospodarczego na podstawie analizy czynników geologicznych (wykorzystanie SWOT) na wybranym terenie.

Zagadnienia do laboratoriów:

Zagrożenia cywilizacyjne i zrównoważony rozwój z punktu widzenia geologiczno – geomorfologicznego

Przykłady zagrożeń mogą dotyczyć procesów lub zjawisk takich jak:

• Powierzchniowe ruchy masowe

• Antropopresja

• Surowce energetyczne kopalniane, odkrywki, wyrobiska

• Efekt cieplarniany

• Zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych

• Odpady i śmieci eksploatacji górniczej

• Zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych

• Trzęsienia ziemi

• Wielka woda (podtopienia, powodzie, itp)

• Inne

IBBiOŚ:

1. Przepływ materii na obszarach miejsko-przemysłowych a wymogi rozwoju zrównoważonego

2. Charakterystyka odnawialnych źródeł energii na świecie i w Polsce (energia wiatru, biomasa, energia słoneczna, energia wodna) ich wpływ na środowisko.

3. Rośliny energetyczne - przegląd wybranych gatunków rodzimych i obcych, które mogą być wykorzystywane w celach energetycznych, czynniki wpływające na uprawy roślin energetycznych, możliwości wykorzystania roślin energetycznych, zagrożenia dla różnorodności biologicznej

4. Charakterystyka odnawialnych źródeł energii (energia wiatru, energia słoneczna, energia wodna, pompy ciepła, energia geotermalna). Ocena możliwości ich wykorzystania w Polsce

5. „Rozwój zrównoważony w praktyce” – rezerwat przyrody w dużym mieście - wizja lokalna w terenie

6. „Rozwój zrównoważony w praktyce” – ocena wdrażania idei zrównoważonego rozwoju na przykładzie programu rewitalizacji potoku Ślepiotka w Katowicach - wizja lokalna w terenie

7. Zasoby energetyczne biomasy. Technologie konwersji biomasy na cele energetyczne. Uwarunkowania ekonomiczne - praktyczne zapoznanie się z możliwościami wytwarzania i wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych – wizja lokalna: oczyszczalnia ścieków/zakład przetwórstwa biomasy/biogazownia lub plantacja roślin energetycznych

INoZ:

Indywidualne analizy opracowań bio- i geośrodowiskowych.

Wykorzystanie w praktyce programu GIS (MapInfo lub QGIS). Analiza i synteza treści mapy i ustalanie wskaźników środowiskowych do bazy danych. Studia literatury i opracowań SWOT dla środowiska przyrodniczego oraz na podstawie analizy map: sozologicznej, hydrograficznej i geośrodowiskowej w skali 1:50000 z terenów Górnego Śląska, materiałów dostępnych także w Internecie. Komputerowa wizualizacja danych w postaci zestawienia opracowania. Prezentacja wyników w programie PPT i ich dyskusja oraz obrona wypracowanego modelu środowiska dla zadanego obszaru.

Zajęcia prowadzone będą w formie konwersatoryjnej (jedna sala), oraz laboratoryjnej na dwóch salach komputerowych. Studenci pracują w zespołach nad tematem zaliczeniowym.

IBBiOŚ

Zajęcia instruktażowe pod kierunkiem prowadzącego, identyfikacja problemu środowiskowego, wstępne propozycje rozwiązania problemu zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

INoZ: 6 laboratorów 2-godzinnych zgodnie z harmonogramem.

W trakcje zajęć przeprowadzimy wyjazd terenowy, na ok. 6 godzin, na trasie Sosnowiec - Jaworzno - Siewierz - Nowa Wioska - Blanowice - Wysoka - Klucze - Sosnowiec.

IBBiOŚ: 4 laboratoria 3 godzinne, 3 wizje lokalne w terenie (po 6 godzin lekcyjnych) zgodnie z harmonogramem

Uwaga: ze względu na stan epidemii zajęcia są relaizowane w fromie online za pośrednictwem platformy Teams.