Patrologia W7-TZ-019
Wykład (W) semestr zimowy 2020/2021

Serie patrystyczne (polskie tłumaczenia Ojców Kościoła):

• Pisma Ojców Kościoła (POK), Poznań 1924-.

• Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy (PSP), Warszawa 1969-.

• Ojcowie Żywi (OŻ), Kraków 1978-.

• Źródła Myśli Teologicznej (ŹMT), Kraków 1996-.

• Źródła Monastyczne (ŹrMon), Kraków-Tyniec 1993-.

• Biblioteka Ojców Kościoła (BOK) Kraków 1992-.

• Studia Antiquitatis Christianae. Series Nova (StAC.SN), Katowice 2005-.

Opracowania:

• B. Altaner, A.Stuiber, Patrologia, tłum. P. Pachciarek, Warszawa 1990.

• M. Starowieyski, J.M. Szymusiak, Nowy słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 2018.

• F. Drączkowski, Patrologia, Pelplin-Lublin 1998.

• W. Stawiszyński, Bibliografia patrystyczna (1901-2016). Polskie tłumaczenia tekstów starochrześcijańskich pierwszego tysiąclecia, Kraków 2017.

• A. Żurek, Wprowadzenie do Ojców Kościoła, Kraków 1993.

• Historia teologii, t. 1: Epoka patrystyczna, red. A. di Bernardino, B. Studer, Kraków 2003.

• H. Pietras, Początki teologii Kościoła, Kraków 2007.

• M. Simonetti, Między dosłownością a alegorią. Przyczynek do historii egzegezy patrystycznej, Kraków 2000.

• J. Daniélou, Teologia judeochrześcijańska. Historia doktryn chrześcijańskich przed Soborem Nicejskim, Kraków 2002.

• L. Padovese, Wprowadzenie do teologii patrystycznej, Kraków 1994.

• M. Simon, Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa I-IV w., Warszawa 1981;

• J.N.D. Kelly, Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988.

• W. Myszor, Europa. Pierwotne chrześcijaństwo. Idee i życie społeczne chrześcijan (II i III wiek), Warszawa 1999. 2000.

• J. Danielou, H.I. Marrou, Historia Kościoła. t. 1: Od początków do roku 600, Warszawa 1984.

• M. Michalski, Antologia Literatury Patrystycznej, t. 1-2, Warszawa 1975-1982 (ALP 1; ALP 2).

• A. Bober, Światła ekumeny. Antologia patrystyczna, Kraków 1965 (AP).

• Apokryfy Nowego Testamentu, red. M. Starowieyski: Ewangelie apokryficzne, cz. I i II, Kraków 2003; Listy i apokalipsy chrześcijańskie, Kraków 2001 (a także wydania późniejsze).

Egzamin przeprowadzony w formie pisemnej (test). Ze względu na sytuacje epidemiczną weryfikacja może odbyć się przy pomocy platformy Moodle lub MS-Teams.

Plan wykładu:

I. Literatura okresu przednicejskiego

1. Zagadnienia wstępne: pojęcie i cel patrologii, teologia patrystyczna (patrystyka); pojęcie „Ojców Kościoła”, „doktor Kościoła”; ramy czasowe; środowisko wyjściowe chrześcijaństwa.

2. Pisma Ojców Apostolskich: Klemens Rzymski, Ignacy Antiocheński, Polikarp ze Smyrny.

3. Apokryfy – określenie, podział, przykłady.

4. Apologeci chrześcijańscy: Justyn Męczennik.

5. Ireneusz z Lyonu i polemika z gnozą.

6. Akta męczenników.

7. Pierwsze pisma łacińskie: Tertulian, Cyprian z Kartaginy.

8. Chrześcijaństwo aleksandryjskie: Klemens, Orygenes. Szkoły egzegetyczne.

II. Literatura ponicejska.

1. Pisma monastyczne (cz. 1): apoftegmaty, pisma św. Antoniego, pierwsze reguły monastyczne.

2. Historiografia chrześcijańska – Euzebiusz z Cezarei, Sokrates Scholastyk, Paweł Orozjusz.

3. Pierwsze spory teologiczne – arianizm: Atanazy Wielki, Hilary z Poitiers.

4. Ojcowie Kapadoccy: Bazyli Wielki, Grzegorz z Nazjanzu, Grzegorz z Nyssy.

5. Chrześcijańska myśl związana z duszpasterstwem: Cyryl Jerozolimski, Jan Chryzostom.

6. Ambroży z Mediolanu.

7. Hieronim ze Strydonu.

8. Augustyn z Hippony.

9. Cyryl Aleksandryjski.

10. Cezary z Arles.

11. Pisma monastyczne (cz. 2): Ewagriusz z Pontu, Jan Kasjan, Benedykt z Nursji.

12. Wielcy Papieże: Leon Wielki, Grzegorz Wielki.

Wykład, prezentacja.