Opieka nad wdową, sierotą, przybyszem i emigrantem. Caritas christiana a filantropia od starożytności do dzisiaj W7-R2-045
Wykład (W) semestr letni 2021/2022

Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna, oprac. H.Pietras, tłum. Agnieszka Caba, ks. Arkadiusz Lisiecki, Kraków 2013, seria Źródła Myśli Teologicznej t. 70;

Afrahat, O trosce o biednych (Demonstratio XX: De sustentatione egenorum, PSyr 1, 893-930), tłumaczenie A.Uciecha z języka syryjskiego i komentarz, „Vox Patrum” 77 (2021), s. 115-134.

Dokumenty Soborów powszechnych I-IV oraz Synody i kolekcje praw I-X, oprac. A. Baron, H. Pietras, WAM Kraków (seria wydawnicza Źródła Myśli Teologicznej);

Św.Jan Chryzostom, Homilie na Ewangelię według św. Mateusza, WAM Kraków 2001 (seria wydawnicza Źródła Myśli Teologicznej t. 23);

Chrześcijanie w cesarstwie rzymskim II i III wieku. Wybrane zagadnienia życia społecznego, Studia Antiquitatis Christianae. Series Nova 1, wybór i oprac. W. Myszor, Katowice 2012, s. 257-274;

E.Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994;

Jean-Louis Goglin, Nędzarze w średniowiecznej Europie, przeł. Zofia Podgórska-Klawe, Warszawa 1998;

B.Dumézil, Chrześcijańskie korzenie Europy. Konwersja i wolność w królestwach barbarzyńskich od V do VIII wieku, tłum. P.Rak, Kęty 2008;

J.Jundziłł, Rozdawnictwo pieniędzy w późnym Cesarstwie Rzymskim, Vox Patrum 16 (1996) t. 30–31;

K. Obrycki, Problematyka charytatywna w pismach Tertuliana, VoxP, s. 97,

H. Ordon, Pawłowa argumentacja na rzecz niesienia pomocy potrzebującym, Vox Patrum 16 (1996) t. 30–31, s. 75–83.

P.Szczur, Ojcowie Kościoła wobec bogactwa kościołów i przepychu liturgii. Zarys problematyki, Vox Patrum 32 (2012) t. 57, s. 641-657;

Stanisław Tułodziecki, Miłosierdzie Boże w Starym Testamencie, Poznań 1992;

A.Uciecha, Dziedzictwo starożytności chrześcijańskiej w zakresie opieki nad biednymi, w: Curatores pauperum. Źródła i tradycje kultury charytatywnej Europy Środkowej, red. A.Barciak, Katowice 2004;

A.Uciecha, „Niepełnosprawni” w kulturze grecko-rzymskiej i w starożytnym Kościele, w: Osoby niepełnosprawne a życie rodzinne, red. A.Bartoszek, Studia teologiczne i humanistyczne 1/4, Katowice 2011, s. 15-28;

Dominika Mirońska, Relacje z interesariuszami organizacjami non profit z perspektywy marketingowej, SGH Warszawa 2015-2016;

F.Drączkowski, Święty Leon apostołem dobroczynności, w: Mistrz i przyjaciel. Księga pamiątkowa ku czci księdza profesora Marka Tomasza Zahajkiewicza, red. Jerzy Pałucki, Katolicki Uniwersytet Lubelski 1997, s. 207-218.

Monika Wójcik, Instytucje dobroczynne w Listach Grzegorza Wielkiego, Vox Patrum 21 (2001) t. 40-41, s. 337-351

Henryk Karbownik, Kościelna działalność dobroczynna w postanowieniach wczesnochrześcijańskich synodów [wykład wygłoszony na Sympozjum Patrystycznym Lublin 27-28.10.1992; sprawozdanie w: Biuletyn patrystyczny, Collectanea Theologica 63 (1993) nr 4, s. 123-124].

Zaliczenie z oceną, na którą się składa:

a/ przygotowanie komentarza do wskazanych tekstów zgodnie z podanym harmonogramem;

b/ umiejętność aktualizacji omawianych zjawisk;

c/ obecność i aktywny udział w wykładach.

a/=dostateczny

a/+b/=dobry

a/+b/+c/=bardzo dobry

Biblijne podstawy caritas christiana. Terminologia i znaczenie pojęć („caritas”„matricula”, „diaconia”,”oratorium”, „monasterium”. Chrystianizacja ideałów euergetyzmu w społeczeństwie hellenistycznym na podstawie wybranych tekstów literatury patrystycznej (św. Augustyn z Hippony, św. Hieronim, św. Jan Chryzostom, Cezary z Arles, Marcin z Bragi). Chrześcijańska opieka nad ubogimi i niepełnosprawnymi w kulturze grecko-rzymskiej i w starożytnym Kościele. Rygory moralne stawiane osobie darczyńcy. Kontekst przemian i przewrotów społeczno-religijnych. Antropologia - wpływy antysomatycznych tendencji dominujących w szkołach gnostyckich i manichejskich. Powstanie i rozwój hospicjów dla biednych i chorych (ksenodochium) zakładanych w IV w. przez Bazylego z Kapadocji. Chrześcijańskie inspiracje w działalności charytatywnej prowadzonej przez bogatych kupców i przemysłowców zwłaszcza w czasach rewolucji przemysłowej. Fuggerei - socjalna dzielnica mieszkaniowa w Augsburgu. Działalność socjalna i charytatywna Ballestremów, Karola Goduli, Schaffgotschów na Górnym Śląsku. Idea braterstwa w działalności filantropijnej lóż masońskich.

Wykład problemowy połączony z prezentacją multimedialną jako wprowadzeniem do dyskusji.