Kryminologia W3-PE-RP4-S1-3
Wykład (W) semestr letni 2022/2023

- M. Bernasiewicz, M. Noszczyk-Bernasiewicz, Przestępczość nieletnich w USA i w Polsce na podstawie wybranych statystyk kryminalnych, „Archiwum Kryminologii” 2020, T. XLII, Nr 2, s. 207-238,

- M. Bernasiewicz, M. Noszczyk-Bernasiewicz, Family Life and Crime. Contemporary Research and Essays Katowice 2017.

- M. Noszczyk-Bernasiewicz, Demoralizacja i czyny karalne wśród nieletnich - dynamika i rozmiary, "Resocjalizacja Polska", nr 11, 2016.

- J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski: Kryminologia, Gdańsk 2004.

- R. K. Merton: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa 1982.

- A. Nowak, E. Wysocka: Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii społecznej i kryminologii, Śląsk, Katowice 2001.

- A. Siemaszko, Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych. Warszawa 1993.

- M. Bernasiewicz: Kryminogeneza w ujęciu społecznym, „Auxilium Sociale - Wsparcie Społeczne” nr 3/4, 2003.

- M. Bernasiewicz, Interakcjonizm symboliczny w teorii i praktyce resocjalizacyjnej, Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków 2011.

- D. Niehoff: Biologia przemocy, Poznań 2001.

- B. Pastwa-Wojciechowska: Psychopaci – sprawcy przestępstw seksualnych. Gdańsk 2013.

- K. Dutton: Mądrość psychopatów. Lekcja życiowa pobrana od świętych, szpiegów i seryjnych morderców, Warszawa 2015.

- M.H. Kowalczyk: Przestępcy seksualni. Zabójcy, gwałciciele, pedofile i ich resocjalizacja. Toruń 2014.

- Z. Bartkowicz: Agresywność, kompetencje społeczne i samoocena resocjalizowanych nieletnich a ich przestępczość w okresie dorosłości. Lublin 2013.

- P. Piotrowski: Rozbój. Uwarunkowania psychospołeczne, motywacja i racjonalność sprawców, Warszawa 2011.

- D. Woźniakowska-Fajst: Nieletnie. Niebezpieczne, niegrzeczne, niegroźne?, Warszawa 2010.

- W. Zalewski: Przestępca niepoprawny – jako problem polityki kryminalnej. Gdańsk 2010.

- W. Klaus: Dziecko przed sądem. Wymiar sprawiedliwości wobec przestępczości młodszych nieletnich. Warszawa 2009.

- T. Szymanowski: Recydywa w Polsce. Zagadnienia prawa karnego, kryminologii i polityki karnej. Warszawa 2010.

- J. M. Stanik, Psychologia sądowa: postawy, badania, aplikacje, PWN, Warszawa 2013.

- M. Rode, Style myślenia przestępczego. Podstawy teoretyczne i diagnostyczne, Difin SA, Warszawa 2013.

- E. Czerwińska-Jakimiuk, Przestępczość młodocianych. Interpretacja zjawiska w świetle ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2011.

- A. Fidelus: Determinany readaptacji społecznej skazanych. Warszawa 2012.

- A. Kieszkowska, Inkluzyjno-katalaktyczny model reintegracji społecznej skazanych. Konteksty resocjalizacyjne, Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków 2012.

- S. Przybyliński, Więźniowie „niebezpieczni” – ukryty świat penitencjarny, Kraków.

- J. Felczak: Polski system penitencjarny. Racjonalizacja kosztów, Difin SA, Warszawa 2014.

- M. Noszczyk-Bernasiewicz, Nieletni przestępcy w percepcji personelu i nadzoru resocjalizacyjnego oraz studentów resocjalizacji, Wyd. UŚ, Katowice 2010.

- J. Rejman, Zmiana w polskim systemie penitencjarnym. Ograniczenia i możliwości, Difin SA, Warszawa 2013.

- H. Machel, Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej – casus polski, Impuls, Kraków 2008.

- D. Wójcik, Kuratela sądowa. Sukcesy i porażki, WN SCHOLAR, Warszawa 2010.

- T. Jedynak, K. Stasiak, (red.), Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2010.

- B. Hołyst, Wiktymologia kryminalna, PWN, Warszawa 2021.

Egzamin ma charakter ustny. Student losuje dwa pytania. Oceniana będzie merytoryczność wypowiedzi (rzeczowość, holistyczność ujęcia, umiejętność użycia naukowej aparatury pojęciowej). Na egzaminie obowiązują następujące zagadnienia:

1. Czym zajmuje się kryminologia?

2. Wymienić i opisać różne rodzaje definicji przestępczości.

3. Definicja kryminogenezy i wiktymologii.

4. Wiktymologia i kryminalistyka – zdefiniuj pojęcia.

5. Opisać rozmiary, strukturę oraz dynamikę przestępczości nieletnich w latach 2000-2018 w Polsce

6. Opisać rozmiary, strukturę oraz dynamikę przestępczości nieletnich w latach 1980-2018 w USA.

7. Nurty w kryminologii.

8. Wymienić wybraną teorię psychologiczną wyjaśniającą zjawisko przestępczości.

9. Wymienić wybraną teorię biologiczną wyjaśniającą zjawisko przestępczości.

10. Psychopatia a przestępczość – zaburzenia osiowe, rodzaje, proporcje psychopatów w populacji przestępców.

11. Wymienić formy przystosowania się (adaptacji społecznej) do sytuacji anomii według R. Mertona.

12. Wymienić kryteria statusu w klasie średniej według A. Cohena.

13. Opisać teorię zróżnicowanych powiązań E. H. Sutherlanda.

14. Opisać teorię kontroli społecznej w ujęciu E. Durkheima.

15. Opisać teorię kontroli społecznej w ujęciu T. Hirshiego.

16. Opisać teorię naznaczania społecznego E. Lemerta.

17. Prezentacja wybranych badań kryminologicznych z lat 2008-2022.

18. Środowisko i biologia – dylematy proporcji w kryminogenezie.

Student używa terminologii naukowej, wyczerpująco odpowiada na dwa pytania: ocena 5,0

Student wyczerpująco odpowiada na dwa pytania: ocena 4,5

Student używa terminologii naukowej, wyczerpująco odpowiada na jedno pytanie: ocena 4,0

Student wyczerpująco odpowiada na jedno pytanie: ocena 3,5

Student posiada minimalną wiedzę z zakresu wylosowanego obszaru: ocena 3,0

Student nie posiada minimalnej wiedzy z zakresu wylosowanego obszaru: ocena 2,0

1. Kryminologia jako dyscyplina nauki.

2. Wiktymologia, kryminalistyka i kryminogeneza.

3. Symptomatologia (fenomenologia) przestępczości w Polsce: dane za 2000-2018.

4. Symptomatologia (fenomenologia) przestępczości w USA: dane za 1980-2018.

5. Teorie biologiczne w kryminologii.

6. Teorie psychologiczne w kryminologii.

7. Psychopatia a przestępczość, cz.1.

8. Psychopatia a przestępczość, cz.2.

9. Kryminogeneza – teorie socjologiczne (Merton, Sutherland, Cohen)

10. Kryminogeneza – teorie socjologiczne (Durkheim, Hirshi, Lemert)

11. Wyniki polskich badań kryminologicznych z lat 2008-2022 (omówienie literatury naukowej: prawniczej, pedagogicznej, psychologicznej i socjologicznej).

12. Wyniki polskich badań kryminologicznych z lat 2008-2022 (omówienie literatury naukowej: prawniczej, pedagogicznej, psychologicznej i socjologicznej), cz. 2.

13. Środowisko i biologia – dylematy proporcji w kryminogenezie.

Podające wiedzę