Wiedza o uczniu o specjalnych potrzebach edukacyjnych

specjalizacyjny

W ramach przedmiotu: wiedza o uczniu o specjalnych potrzebach edukacyjnych studenci zostają wyposażeni w podstawowe wiadomości na temat zwykłych i specyficznych trudności w uczeniu się, w tym m.in. dysleksji rozwojowej, ADD, ADHD i zespołu Aspergera, a także uczniów uzdolnionych (przede wszystkim humanistycznie). Poznają między innymi zasady, metody, formy pracy z dziećmi i młodzieżą o specjalnych potrzebach edukacyjnych na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych.

W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:

1. Zwykłe i specyficzne trudności w uczeniu się.

2. Trudności w uczeniu się a niepowodzenia szkolne.

3. Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

4. Etiologia i patomechanizm dysleksji rozwojowej.

5. Sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości osób z dysleksją rozwojową.

6. Dysfuncje związane z dysleksją rozwojową (dysortografia, dysgrafia, dysleksja, dysgramatyzm, dysmuzja, dyskalkulia, hiperdysleksja).

7. Objawy dysleksji rozwojowej na różnych etapach rozwoju.

8. Trudności w uczeniu się i symptomatyczne błędy uwarunkowane zaburzeniami percepcji słuchowej, percepcji wzrokowej, zaburzeniami rozwoju ruchowego w zakresie sprawności manualnej, zaburzeniami procesu lateralizacji, zaburzeniami orientacji przestrzennej.

9. Praca z dziećmi z dysleksją rozwojowa na lekcjach języka polskiego i na zajęciach pozalekcyjnych (metody, formy, strategie, środki dydaktyczne).

10. Etiologia ADD i ADHD.

11. Obszary zaburzeń, symptomy ADD i ADHD, typy ADD i ADHD.

12. Praca z dzieckiem z ADD i ADHD na lekcjach języka polskiego i na zajęciach pozalekcyjnych (metody, formy, strategie, środki dydaktyczne).

13. Etiologia zespołu Aspergera, obszary zaburzeń, symptomy.

14. Praca z dzieckiem z zespołem Aspergera na lekcjach języka polskiego i na zajęciach pozalekcyjnych (metody, formy, strategie, środki dydaktyczne).

15. Symptomy i obszary zaburzeń w zespole obsesyjno-kompulsyjnym, trudności uczniów z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi na lekcjach języka polskiego.

16. Praca dydaktyczno-wychowawcza z uczniem z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi na lekcjach języka polskiego i zajęciach pozalekcyjnych.

17. Symptomy i obszary zaburzeń w zespole Tourette’a, trudności uczniów z zespołem Tourette'a na lekcjach języka polskiego.

18. Praca dydaktyczno-wychowawcza z uczniem z zespołem Tourette’a na lekcjach języka polskiego.

19. Uczeń zdolny i uzdolniony, psychologiczna i pedagogiczna charakterystyka zdolności, teorie zdolności, rodzaje zdolności, uzdolnienia specjalne; uczeń podwójnie wyjątkowy.

20. Przyczyny niepowodzeń dydaktycznych uczniów zdolnych, Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć Szkolnych.

21. Sposoby pracy z uczniem zdolnym i uzdolnionym na lekcjach języka polskiego i na zajęciach pozalekcyjnych.

22. Diagnoza dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

23. Ocenianie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

R. Werning, B. Lütje-Klose: Pedagogika trudności w uczeniu się. Gdańsk 2009.

D. Krzyżyk: Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży – zarys problematyki. W: Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Tom I. Red. A. Guzy i D. Krzyżyk. Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP. Kielce 2012, s. 7-16.

E. Gruszczyk-Kolczyńska: Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Przyczyny, diagnoza, terapia. Warszawa 1992.

M. Bogdanowicz, A. Andryjanek: Uczeń z dysleksją w szkole: poradnik nie tylko dla polonistów. Gdynia 2004.

M. Bogdanowicz, A. Andryjanek, M. Rożyńska: Uczeń z dysleksją w domu: poradnik nie tylko dla rodziców. Gdynia 2007.

R. D.Davis, E. M.Braun: Dar dysleksji. Poznań 2001.

Dysleksja. Teoria i praktyka. Red. G. Reid, J. Wearmouth. Gdańsk 2009.

T. Attwood: Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik. Gdańsk 2013.

A. Rynkiewicz: Zespół Aspergera. Inny mózg, inny umysł. Warszawa 2009.

J. Święcicka: Uczeń z zespołem Aspergera. Praktyczne wskazówki dla nauczyciela. Kraków 2010.

M. Winter: Zespół Aspergera: co nauczyciel wiedzieć powinien. Warszawa 2006.

E. M. Hallowell, J. J. Ratey: W świecie ADHD. Nadpobudliwość psychoruchowa z zaburzeniami uwagi u dzieci i dorosłych. Poznań 2004.

B. Chrzanowska, J. Święcicka: Oswoić ADHD. Przewodnik dla rodziców i nauczycieli dzieci nadpobudliwych psychoruchowo. Warszawa 2006.

ADHD w szkole. Jak pracować z dzieckiem z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej. Red. M. Jerzak, A. Kołakowski. Sopot 2015.

A. Kołakowski, T. Wolańczyk, A. Pisula, M. Skotnicka, A. Bryńska: ADHD – zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Poradnik dla rodziców i wychowawców. Gdańsk 2007.

J. Zborowski: Rozwijanie aktywności twórczej dzieci. Warszawa 1986.

Student po zaliczeniu przedmiotu:

- ma uporządkowaną i poszerzoną wiedzę na temat zwykłych i specyficznych trudności szkolnych, ich etiologii, symptomów, rozpoznawania,

- ma podstawową wiedzę na temat diagnozy uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych,

- zna formy kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,

- ma podstawową wiedzę na temat pracy na lekcjach języka polskiego i pracy pozalekcyjnej z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych,

- potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu językoznawstwa, pedagogiki, psychologii w celu analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń edukacyjnych i wychowawczych, a także motywów i wzorów zachowań językowych i pozajęzykowych uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych,

- ma podstawowe umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznanie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, w tym uczniów zdolnych, a także na opracowanie wyników obserwacji i sformułowanie wniosków,

-potrafi, wykorzystując typowe metody, środki, formy, ćwiczenia, pracować z uczniami

o specjalnych potrzebach edukacyjnych (w tym uczniów szczególnie uzdolnionych) zarówno w zespole klasowym, jak i w trakcie zajęć pozalekcyjnych,

- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować zawarte w różnych źródłach informacje na temat uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych,

- odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy nauczyciela polonisty i wychowawcy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze),

- potrafi określić priorytety w pracy z uczniami, w tym z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, ma świadomość potrzeby prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Ocena końcowa następuje na podstawie:

- bieżącej oceny przygotowania do zajęć (aktywności studentów na zajęciach),

- prezentacji na zadany temat (praca grupowa),

- samodzielnej analizy trzech tekstów kultury popularnej (sposób prezentacji bohaterów z wybraną dysfunkcją; symptomy dysfunkcji; praca indywidualna),

- oceny z kolokwium końcowego (test sprawdzający holistyczny). Test końcowy, który został napisany na ocenę niedostateczną, musi zostać poprawiony. Uwaga: Wymagane jest zdobycie 60% punktów. Test na ocenę niedostateczną musi zostać ponownie napisany.