Psychologia ogólna

obowiązkowy

PSYCHOLOGIA OGÓLNA dostarcza podstawowej terminologii i wiedzy z zakresu psychologii niezbędnej do dalszego zgłębiania bardziej specjalistycznych zagadnień psychologicznych. W jego ramach student zapoznaje się z najważniejszymi koncepcjami psychologicznymi człowieka oraz podstawowymi uwarunkowaniami i mechanizmami decydujących o ludzkim zachowaniu i psychorozwoju. W szczególności zdobywa wiedze o przebiegu i prawidłowościach dotyczących podstawowych procesów psychicznych (poznawczych, emocjonalnych, osobowościowych i rozwojowych), jak też uczy się zastosowania tej wiedzy w wyjaśnianiu i rozwiązywaniu różnorodnych problemów życia codziennego. Moduł składa się z wykładu kończącego się egzaminem ustnym oraz ćwiczeń o charakterze konwersatoryjnym, uwzględniającym case study.

WYKŁADY:

1. Wprowadzenie w przedmiot badań psychologii. Pojęcie procesów psychicznych i ich rodzaje. Rodzaje i funkcje procesów poznawczych. Odbiór wrażeń.

2. Teorie inteligencji. Myślenie algorytmiczne i heurystyczne. Style poznawcze i różnice w typach umysłowości.

3. Elementarne formy uczenia się: warunkowanie klasyczne i instrumentalne w świetle behawiorystycznej koncepcji człowieka . Złożone formy uczenia się. Czynniki wpływające na sprawność uczenia się.

4. Istota procesu emocjonalnego. Cechy i aspekty emocji. Rodzaje procesów emocjonalnych. Podstawowe zależności miedzy procesami emocjonalnymi a poznawczymi.

5. Podejścia teoretyczne w badaniu motywacji. Proces motywacji. Mechanizmy leżące u podstaw motywacji. Podstawowe pojęcia: popęd, instynkt, motyw, dążenie, potrzeba.

6. Osobowość w koncepcji psychodynamicznej. Fazy rozwoju osobowości, teoria mechanizmów obronnych. Psychoanaliza Junga.

7. Psychospołeczne koncepcje osobowości (Adler, Horney, Fromm). Poznawcze podejście do osobowości; teoria konstruktów osobistych Kelly’ego.

8. Koncepcje osobowości w psychologii humanistycznej. Podstawy teoretyczne i postulaty praktyczne koncepcji osobowości Rogersa i Maslowa. Frankla koncepcja sensorodnej funkcji wartości w rozwoju osobowym człowieka.

9. Osobowość jako układ dyspozycji i jako system mechanizmów psychologicznych. Teoria wielkiej piątki. Teorie czynnikowe osobowości na przykładzie koncepcji Cattella.

10. Psychologia „Ja”. „Ja” jako system integracji osobowości i jako system samowiedzy. „Ja” realne i idealne. Dojrzały obraz własnej osoby.

ĆWICZENIA:

1. Podstawowe prawidłowości spostrzegania. Złudzenia percepcji. Praktyczne wykorzystanie wiedzy o procesach spostrzegania w relacjach interpersonalnych oraz działaniach marketingowo-reklamowych.

2. Myślenie i rozwiązywanie problemów. Stosowanie algorytmów i heurystyk. Wnioskowanie dedukcyjne i indukcyjne. Mnemotechniki.

3. Psychologiczne, społeczne i kulturowe bariery twórczego myślenia. Pojęcie otwartości poznawczej.

4.Wybrane metody stymulowania kreatywności. Twórcze rozwiązywanie problemów.

5. Teoria społecznego uczenia się Alberta Bandury. Poczucie własnej skuteczności. (Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności - General Self-Efficacy Scale). Teoria społecznego uczenia się J. B. Rottera; umiejscowienie kontroli (LOC).

6. Emocje i ich regulacyjna rola w zachowaniu. Samokontrola emocjonalna. Emocje dysfunkcjonalne.

7. Psychologia dążeń ludzkich. Podstawowe motywatory i demotywatory oraz ich funkcjonowanie w rożnych obszarach działalności człowieka.

8. Osobowość a temperament. Konstytucjonalne a współczesne teorie temperamentu. Interakcyjna teoria A. Thomasa i S. Chess.

9. Pojęcie osobowości zdrowej. Rozwój osobowości. Rozwój ego w ujęciu E. H. Eriksona.

10. Osobowość a kontrola i samoregulacja. Spostrzeganie wolności, kontroli i skuteczności własnych działań. Obraz siebie i samoocena (Skala Samooceny Rosenberga). Konsekwencje zagrożenia wolności (reaktancja) i kontroli (wyuczona bezradność).

OBOWIĄZKOWA:

- Hall C.S., Lindzey G.: Teorie osobowości. PWN, Warszawa 2000.

- Kozielecki J.: Koncepcje psychologiczne człowieka. Wyd. Żak, Warszawa 1998.

- Łukaszewski W.: Wielkie pytania psychologii. GWP, Gdańsk 2003.

- Majerska M.: Wstęp do psychologii z elementami historii psychologii. Wyd. Scholar, Warszawa 2004.

- Materska M., Tyszka T. (red.): Psychologia i poznanie. PWN, Warszawa 1997.

- Mietzel G.: Wprowadzenie do psychologii. Podstawowe zagadnienia. GWP, Gdańsk 2001.

- Gasiul H.: Teorie emocji i motywacji. Wyd. UKSW, Warszawa 2007.

- Pervin L. A.: Psychologia osobowości. GWP,, Gdańsk 2005.

- Reykowski J.: Emocje, motywacja, osobowość. W: Tomaszewski T. (red.). Psychologia ogólna.: PWN, Warszawa 1997.

UZUPEŁNIAJĄCA:

- Ekman P., Davidson R.J. (red.): Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. GWP, Gdańsk 2000.

- Gałdowa A.: Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości. Wyd. UJ, Kraków 1999.

- Maslow A.H.: Motywacja a osobowość. IW PAX, Warszawa 1990.

- Nęcka E.: Psychologia twórczości. GWP, Gdańsk 2001.

- Obuchowski K.: Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Wyd. Zysk i s.-ka, Poznań 1995.

- Strelau J.: Psychologia temperamentu. PWN, Warszawa 1998.

- Szustowa T. (red.) : Osobowość jako przedmiot diagnozy psychologicznej. Wyd. UW, Warszawa 1993.

- Zimbardo P.G., Ruch R.: Psychologia i życie. PWN, Warszawa 1994.

- ma uporządkowaną wiedzę na temat paradygmatów psychologii ogólnej

- zna wybrane koncepcje człowieka (psychologiczne) stanowiące teoretyczne podstawy działalności w zakresie doradztwa i trenerstwa (coachingu)

- ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia, w aspekcie psychologicznym

- zna podstawowe uwarunkowania procesów psychicznych

- potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności doradczej i trenerskiej (coachingu)

- potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi sferami działalności doradczo-trenerskiej

- jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów

Wykład:

Egzamin ustny

Bardzo dobry (5.0):

1) kompletna znajomość treści omawianych na zajęciach,

2) pełna znajomość polecanej literatury przedmiotu,

3) znajomość treści wybranych pozycji z literatury uzupełniającej,

4) umiejętność argumentowania na rzecz prezentowanych tez, otwartość na ich krytykę

5) odpowiedź wskazująca na umiejętność myślenia porównawczo-problemowego

Dobry plus (4.5):

1) znajomość treści omawianych na zajęciach

2) pełna znajomość polecanej literatury przedmiotu,

3) umiejętność argumentowania na rzecz prezentowanych tez, otwartość na ich krytykę

4) odpowiedź wskazująca na umiejętność myślenia porównawczo-problemowego

Dobry (4.0):

1) dobra znajomość treści omawianych na zajęciach,

2) dobra znajomość polecanej literatury przedmiotu,

3) umiejętność argumentowania na rzecz prezentowanych tez, otwartość na ich krytykę

Dostateczny plus (3.5):

1) znajomość 3/4 materiału omawianego na zajęciach,

2) wystarczająca znajomość polecanej literatury przedmiotu,

Dostateczny (3.0):

1) znajomość 2/3 materiału omawianego na zajęciach,

2) dostateczna znajomość polecanej literatury przedmiotu

Ćwiczenia:

- ocena znajomości materiału omawianego na zajęciach, umiejętność krytycznego myślenia (zaliczenie ustne),

- ocena referatów,

- ocena aktywności na zajęciach, umiejętności prowadzenia merytorycznych dyskusji.

Bardzo dobry (5.0):

1) kompletna znajomość treści omawianych na zajęciach,

2) referat o charakterze porównawczo-problemowym, bez błędów merytorycznych oraz formalnych,

3) pełna znajomość treści wybranych pozycji z literatury uzupełniającej,

4) wyróżniająca się aktywność na zajęciach,

5) umiejętność argumentowania na rzecz prezentowanych tez, otwartość na ich krytykę.

Dobry plus (4.5):

1) znajomość treści omawianych na zajęciach,

2) referat o charakterze porównawczo-problemowym, z niewielkimi uchybieniami merytorycznymi lub formalnymi,

3) pełna znajomość tekstów źródłowych,

4) aktywność na zajęciach.

Dobry (4.0):

1) dobra znajomość treści omawianych na zajęciach,

2) referat o charakterze porównawczo-problemowym z niewielkim błędami merytorycznymi lub formalnymi, lub referat opisowy bez błędów formalnych i merytorycznych,

3) znajomość tekstów źródłowych,

4) wystarczająca aktywność na zajęciach

Dostateczny plus (3.5):

1) znajomość 3/4 materiału omawianego na zajęciach,

2) referat o charakterze opisowym, zawierający drobne błędy formalne lub merytoryczne,

3) znajomość treści wybranych pozycji z literatury uzupełniającej.

Dostateczny (3.0):

1) znajomość 2/3 materiału omawianego na zajęciach,

2) referat o charakterze opisowym, zawierający drobne błędy formalne lub merytoryczne,

3) dostateczna znajomość treści wybranych pozycji z literatury uzupełniającej.