Wstęp do socjologii

podstawowy

obowiązkowy

wykształcenie średnie, zainteresowanie problemami życia społecznego

Celem wykładu jest prezentacja podstawowej wiedzę o procesach stawania się świata społecznego, socjologicznych koncepcjach kultury, różnych rodzajach struktur społecznych, zbiorowościach terytorialnych, instytucjach społecznych i kulturalnych; ma podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznej, osobowości społecznej, typach działań społecznych, procesach makro i mikrospołecznych.

1. Prezentacja programu kursu. Presocjologiczna refleksja nad społeczeństwem i człowiekiem w społeczeństwie. Powstanie socjologii akademickiej.

2. Socjologia a inne nauki społeczne. Badania socjologiczne w Polsce, na Górnym Śląsku.

3. Wstęp do metod badań socjologicznych. Przykładowe techniki badań i sposoby interpretacji wyników badań socjologicznych.

4. Jednostka i społeczeństwo, procesy stawania się społeczeństwa

5. „Anatomia” kultury: ujęcia globalne i selektywne, uniwersalne i wartościujące. Kultura a cywilizacja

6. Semiotyczne kryterium kultury

7. Aksjologiczne kryterium kultury

8. Społeczne ramy kultury. Kultura masowa. Środki społecznego przekazu

9. Osobowość społeczna: jaźń, role społeczne, typologie osobowości

10. Zachowania i działania społeczne, struktura, typologia

11. Więzi społeczne, kontrola, sankcje. Konformizm i dewiacje.

12. Struktury społeczne i procesy społeczne

13. Mikrostruktury społeczne, typologie. Rodzina i kierunki jej przeobrażeń.

14. Makrostruktury społeczne. Zbiorowości terytorialne, wielkie ośrodki miejskie

15. Zmiana społeczna, rozwój, postęp. Wymiary globalizacji.

Piotr Sztompka: Socjologia: Analiza społeczeństwa. Znak. Kraków 2012.

Piotr Sztompka, Marek Kucia. Socjologia. Lektury. Znak. Kraków 2004.

Peter L. Berger, Zaproszenie do socjologii, wyd. dowolne.

Anthony Giddens, Socjologia, PWN. Warszawa 2012.

Barbara Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa. Warszawa 2003.

Celem wykładu jest zaznajomienie studentów z ogólną wiedzą z zakresu socjologii, poznanie specyfiki przedmiotu tej nauki. Studenci uzyskają wiedzę o podstawowych koncepcjach i teoriach socjologicznych oraz poznają podstawowe pojęcia stosowane w socjologii. Dzięki temu nabędą umiejętność interpretowania tekstów socjologicznych oraz dostrzegania przydatności socjologicznego rozumienia życia społecznego. Przedmiot ten ma wzbudzić wyobraźnię socjologiczną i wrażliwość poznawczą inspirującą studentów do krytycznego oceniania oraz interpretacji rozmaitych zjawisk społecznych i kulturowych w perspektywie lokalnej, regionalnej, narodowej, europejskiej i globalnej. Przyswojenie przez słuchaczy reguł myślenia socjologicznego będzie przydatne w analizach procesów i zjawisk społecznych, struktur życia zbiorowego i zachowań jednostkowych oraz w promocji postaw obywatelskich przejawiających się w kreacyjnym, innowacyjnym oraz odpowiedzialnym uczestnictwie w praktykach życia społecznego i w kulturze.

Znajomość problematyki wykładów oraz wskazanej literatury obowiązkowej i uzupełniającej.

Sprawdzenie wiedzy socjologicznej objętej programem wykładu i ćwiczeń oraz umiejętności socjologicznej interpretacji zjawisk, zachowań i procesów społecznych wskazujących na nabyte kompetencje społeczne.

30 minutowy test pisemny zawierający pytania sprawdzające wiedzę (przykładowy test znajduje się w zalecanym podręczniku) oraz pytania otwarte sprawdzające umiejętności interpretacji przykładowych zjawisk, zachowań i procesów społecznych wskazujących na nabyte kompetencje społeczne.

Wpis ocen do protokołu w terminie 14 dni od daty egzaminu.