Przedmiot fakultatywny 1: Socjologia kultury

fakultatywny

Znajomość zagadnień z zakresu Wstępu do socjologii, Historii myśli społecznej, podstaw filozofii;

1. Przedmiot socjologii kultury; problemy definicyjne kultury, kultura a natura, obszar zainteresowań socjologii kultury;

2. Kultura symboliczna; kultura jako obszar znaków;

3. Struktura społeczna a uczestnictwo w kulturze, układy kultury;

4. Kultura masowa i/a kultura popularna, uwarunkowania kultury masowej; badania nad kultura masową;

5. McDonaldyzacja kultury;

6. Tożsamość kulturowa, jednostkowa, grupowa, tożsamość narodowa, regionalna, funkcje tożsamości kulturowej;

7. Subkultura, kontrkultura, kultura alternatywna;

8. Socjologia kultury – socjologia sztuki, problemy badawcze i perspektywy teoretyczne;

9. Religia jako przedmiot zainteresowania socjologii;

10. Ponowoczesność i globalność

- Problem uniwersalizmu kulturowego - „równość” kultur, uniwersalizm czy uniformizm, złudzenia uniwersalizmu kulturowego w sztuce, polityce, nauce, filozofii itd. paradoksy uniwersalizmu w kulturze

- Socjologia kultury a inne dyscypliny humanistyczne

- Laicyzacja życia społecznego – funkcjonalizacja religijności, kościoły tradycyjne a wolny rynek

- Socjologia literatury - literatura jako źródło badań socjologicznych, zagadnienie interpretacji dzieła literackiego

- Historiozoficzne spojrzenie na kulturę

- Psychoanalityczna teoria kultury – wpływ Freuda w kulturze Zachodu, problem ciągłości kultury

- Kulturowa misja uniwersytetu – ideologia wbrew rzeczywistości

- Kultura a struktura społeczna

- Ideologie i mody kulturalne

- D.Bell, „Kulturowe sprzeczności kapitalizmu”, PWN Warszawa

- M.Bierdiajew, „Nowe średniowiecze”, Komorów 1997

- A.Bloom, „Szekspir i polityka”, Arkana, Kraków 1995

- E.Cioran, „Historia i utopia, Warszawa 1997;

- U.Eco, „Interpretacja i nadinterpretacja”, Znak, Kraków 1996;

- U.Eco, „Semiologia życia codziennego”, Czytelnik, Warszawa 1996

- M.Filipiak, „Socjologia kultury”, Wyd.: UMCS, Lublin 2002

- A.Kłoskowska. Kultura masowa. Krytyka i obrona, PWN Warszawa 1981

- A.Kłoskowska, „Socjologia kultury”, PWN, Warszawa 1981

- L.Kołakowski, „Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań”, Aneks, Londyn 1984.

K.Łęcki, „Św. Gombrowicz”, Śląsk Katowice 1997

- J.Storey, „Studia kulturowe i badania kultury popularnej”, Wyd. UJ, Kraków 2003;

- M.Weber, „Szkice z socjologii religii”, KiW, Warszawa 1995;

- R.Escarpit, „Literatura a społeczeństwo”, (w:) A.Mencwel (red.) „W kręgu socjologii literatury. Antologia tekstów zagranicznych”, PIW, Warszawa 1980, t.I,

- J.Stempowski, „Eseje dla Kassandry”, Paryż 1961;

- D.Strinati, „Wprowadzenie do kultury popularnej”, Zysk i S-ka, Poznań 1998

- J.Szacki, „Spotkania z utopią”, Iskry, Warszawa 1980;

Literatura uzupełniająca:

- A.Bloom, „Umysł zamknięty”, Zysk i S-ka, Poznań 1997;

- A.Lipski, K. Łęcki, Perspektywy socjologii kultury artystycznej, Warszawa 1992

- K.Łęcki, Inny zapis. „Sekretny dziennik” pisarza jako przedmiot badań socjologicznych. Na przykładzie „Dzienników” Stefana Kisielewskiego, Katowice 2012.

- T.Luckmann, Niewidzialna religia, Kraków 1996;

- J.Jedlicki, Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności, Warszawa 2000.

- L.Jęczmyk, Trzy końce historii, czyli Nowe Średniowiecze, Poznań 2006.

Studenci rozpoznają elementy teorii socjologicznej w zachodzących aktualnie lub w przeszłości procesach dotyczących życia społecznego, politycznego i artystycznego; dostrzegają związek idei i praktyki, wykorzystują koncepcje socjologiczne do rozumienia w/w procesów

Ocena uzyskana ćwiczeń jest wypadkową oceny za aktywność na zajęciach i/lub pracę pisemną; aktywne uczestnictwo w prowadzonych na zajęciach dyskusjach; wystąpienia (referaty) wprowadzające w dyskusje;

w/w wymagania merytoryczne są egzekwowane przez prowadzącego na podstawie aktywności własnej studentów na zajęciach podczas dyskusji, jak również w wyniku aktywności „wymuszonej” przez prowadzącego oraz na podstawie przedkładanych przez studentów prac pisemnych oraz przygotowywanych prezentacji;

Od uczestnika kursu wymagane są: wiedza, umiejętności i kompetencje wynikające z przyswojenia treści wykładu oraz tekstów źródłowych, w tym:

- wiedza o obszarze zainteresowania socjologii kultury, jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi oraz subdyscyplinami socjologii

- kompetencje w zakresie posługiwania się terminologią używaną w opisach zjawisk i procesów kulturowych

- umiejętność opisu aksjologicznego i semiotycznego kryterium kultury symbolicznej, w tym dokonania charakterystyki wartości i znaków oraz ich typologii

- umiejętność wyjaśnienia procesów uczestnictwa w kulturze

- wiedza o wybranych problemach kultury masowej, w tym historycznych warunkach jej powstawania i rozwoju, specyfice, oddziaływaniu oraz teoriach, realizowanych badaniach i ich wynikach

- kompetencje w zakresie posługiwania się argumentami obu stron sporu o kulturę masową między jej obrońcami i krytykami

- wiedza na temat procesów nabywania kultury i jej reprodukcji oraz umiejętność wyjaśniania tych procesów

- wiedza o procesach i uwarunkowaniach nabywania, utrwalania i zmiany tożsamości kulturowej

- umiejętność dokonania wielowymiarowej charakterystyki zjawisk konsumpcji oraz jej funkcji

- wiedza na temat subkultur i kultur alternatywnych

- umiejętność scharakteryzowania religijności, jej uwarunkowań, źródeł trwałości i zmian

- wiedza na temat wybranych problemów sztuki oraz sposobów jej socjologicznych badań

- wiedza o kulturowym wymiarze procesów globalizacyjnych