Metodyka edukacji polonistycznej w edukacji wczesnoszkolnej cz.1

obowiązkowy

Uzyskanie zaliczenia z podstaw systemowych kształcenia językowego dziecka

Moduł edukacji polonistycznej obejmuje treści zawierające wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne niezbędne nauczycielowi do realizacji edukacji polonistycznej i do realizacji zadań z zakresu stymulacji aktywności werbalnej dziecka. Celem modułu jest zatem uzyskanie takiego poziomu wiedzy z zakresu psychologii rozwoju języka, gramatyki opisowej języka polskiego w ujęciu funkcjonalnym, pragmatyki językowej oraz umiejętności metodyczno-dydaktycznych a także utrwalenia cech postawy, które warunkowałyby sprawną i wartościową pracę nauczyciela przedszkola i klas I-III w aspekcie zadań metodycznych, wynikających z polonistycznych treści kształcenia. Treści zawarte w module zawierają komponent wiedzy niezbędnej do realizacji zadań metodycznych a także komponent praktycznych działań nauczycielskich. Celem modułu jest przygotowanie studenta do kształcenia językowego dziecka w zakresie czytania, pisania, mówienia i słuchania na początkowym etapie kształcenia.

Treści wykładów:

1.Język mówiony i pisany podobieństwa i różnice w obrębie wyłonionych płaszczyzn: sytuacji użycia języka, czynników konstytutywnych komunikatu, elementów pozajęzykowych, funkcji i tematyki wypowiedzi, struktury, organizacji i budowy tekstu, normatywności, płaszczyzny semantycznej i syntaktycznej.

2.Schemat kompetencji bazowych i docelowych w edukacji polonistycznej na szczeblu początkowym.

3.Kodowanie i dekodowanie znaczeń jako warunek sukcesu każdego dziecka w początkowej nauce czytania i pisania.

4.Gotowość do nauki czytania i pisania uczniów rozpoczynających naukę w szkole.

5.Psychologia i fizjologia procesu czytania.

6.Czytanie i rozumienie czytanego tekstu w wybranych teoriach pedagogicznych, psychologicznych, lingwistycznych i językoznawczych.

7.Tok metodyczny wprowadzenia litery.

8.Psychologiczne, fizjologiczne i motoryczne podstawy nauki pisania w klasie I.

9.Etapy nabywania umiejętności pisania.

10.Błędy graficzne w piśmie.

Treści ćwiczeń:

1.Cele i treści edukacji polonistycznej w klasach początkowych.

2.Determinanty aktywności werbalnej dziecka rozpoczynającego edukację początkową w klasie I.

3.Gotowość do nauki czytania i pisania – analiza ćwiczeń rozwijających gotowość psychomotoryczną.

4.Motywowanie uczniów do podejmowania prób samodzielnego czytania.

5.Metody początkowej nauki czytania: metoda analityczna, syntetyczna, analityczno-syntetyczna, globalna.

6.Metody eksperymentalne wspomagające naukę czytania i pisania: Metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz, metoda glottodydaktyczna B. Rocławskiego, metoda odimienna I. Majchrzak, metoda globalna G. Domana, metoda sylabowa J. Cieszyńskiej.

7.Formy początkowej nauki czytania, cechy dobrego czytania.

8.Rozumienie czytanego tekstu według J. Bałachowicz – ćwiczenia w samodzielnym konstruowaniu pytań do analizy tekstu.

9.Diagnozowanie umiejętności czytania na poziomie technicznym – testy szybkiego czytania i na poziomie rozumienia czytanego tekstu.

10.Gry i zabawy rozwijające umiejętność czytania.

11.Modelowanie dźwiękowej struktury wyrazu – zabawy z alfabetem ruchomym.

12.Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym – ocena tekstu dziecięcego na poziomie graficznym.

13.Rozwijanie sprawności grafomotorycznych uczniów najmłodszych.

14.Ćwiczenia w samodzielnym pisania wzorów elementarzowych.

15.Analiza wybranych elementarzy do kształcenia zintegrowanego.

Literatura wykłady:

Bałachowicz J.(1987). Kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem. Warszawa.

Brzezińska A. (red) (1987). Czytanie i pisanie – nowy język dziecka. Warszawa.

Kamińska K.(1999). Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym. Warszawa.

Kielar-Turska M. (1989).Mowa dziecka. Słowo i tekst. Kraków.

Krasowicz G. (1997).Język, czytanie, dysleksja. Lublin.

Kruk J. (1998). Filozoficzno - pedagogiczne aspekty rozumienia tekstu. Kraków.

Lorek M., Rostańska E., Kula A. (1993). Elementarz pierwszej klasy. Ele - mele. Przewodnik metodyczny. Warszawa - Katowice.

Malmguist E. (1982). Nauka czytania w szkole podstawowej. Warszawa.

Wróbel T.(1985). Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym. Warszawa.

Literatura ćwiczenia:

Bogdanowicz M. (2004) Metoda Dobrego Startu. Warszawa.

Brzezińska A. (1987). Gotowość dzieci w wieku przedszkolnym do czytania i pisania. Poznań.

Cieszyńska J. (2005) Nauka czytania krok po kroku. Kraków.

Handzel Z. ( ) Dyktanda graficzne. Gdańsk.

Kościowa M. (1991). Moje metody pracy w klasie pierwszej. Warszawa.

Kita M. (2001).Testy z wiedzy o języku polskim. Warszawa.

Majchrzak I. (1995). Wprowadzenie dziecka w świat pisma. Warszawa.

Rocławski B. (2005). Słownik ortograficzno-ortofoniczny. Gdańsk.

Zakrzewska B. (2010). Kombinatoryka wyrazowa. Gdańsk.

Zakrzewska B. (2011). Kombinatoryka zdaniowa. Gdańsk.

Student ma elementarną wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań edukacyjnych z zastosowaniem języka w sytuacjach edukacyjnych

Student ma elementarną wiedzę na temat sprawności i aktywności językowej dziecka w sytuacjach edukacyjnych

Student potrafi generować oryginalne rozwiązania problemów dydaktycznych w aspekcie sprawności i aktywności językowej dziecka w sytuacjach edukacyjnych

Student potrafi wykorzystać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu edukacji polonistycznej dla projektowania, analizy i oceny sprawności i aktywności językowej dziecka w sytuacjach edukacyjnych, wiążąc je z określonymi celami.

Student ma świadomość swojego poziomu wiedzy polonistycznej i umiejętności metodycznych, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju zawodowego i jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych w tym zakresie.

Student posiada wiedzę na temat współczesnych teorii dotyczących metod kształcenia polonistycznego oraz różnorodnych uwarunkowań procesów czytania, pisania, mówienia i słuchania za szczególnym uwzględnieniem okresu przygotowawczego i etapu nabywania tychże umiejętności w klasie I

Student posiada wiedzę na temat metodyki edukacji literackiej i językowej na poziomie klas I-III i w wychowaniu przedszkolnym

Student potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz dydaktyki i metodyki edukacji polonistycznej w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych w pracy z uczniami w wieku przedszkolnym i klasie I

Student potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych związanych z edukacją polonistyczną dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym

Student potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań metodycznych z zakresu edukacji polonistycznej dziecka u progu startu szkolnego

Student potrafi kierować procesami kształcenia i wychowania, posiada umiejętność pracy z grupą i całym zespołem klasowym dla realizacji treści z zakresu edukacji polonistycznej dziecka u progu startu szkolnego

Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dbałości o doskonalenie swoich umiejętności językowych, potrafi dokonać oceny własnych kompetencji językowych.

Prace projektowe:

Zastosowana będzie skala ocen: Bardzo dobry – praca w pełni samodzielna oparta na literaturze przedmiotu, nie obejmująca materiałów internetowych, student potrafi dobrać odpowiednie metody, formy i środki dydaktyczne do realizacji zakładanych celów, twórczo wykorzystać poznane modele wzorce.

Dobry – praca samodzielna, student potrafi dobrać odpowiednie metody, formy i środki dydaktyczne do realizacji zakładanych celów.

Dostateczny – praca samodzielna, lecz częściowo oparta o źródła internetowe i komentarze metodyczne dla nauczycieli.

Niedostateczny - praca niesamodzielna lub zawierającą rażące błędy metodyczne.

Oceniana będzie umiejętność właściwego przygotowania prac projektowych zgodnie z elementami toku metodycznego a także pomysłowość i różnorodność w planowaniu sytuacji dydaktycznych.

Dyskusja dydaktyczna:

Student bierze czynny udział w dyskusji, potrafi merytorycznie uzasadnić swoje stanowisko.

Aktywność na zajęciach dydaktycznych, umiejętność poprawnego, płynnego, kulturalnego i komunikatywnego dyskutowania.

Kolokwium:

Student w formie pisemnej wypełnia arkusz sprawdzianu.

Uzyskanie oceny a kolokwium zgodnie z punktacją:

85%-100% bardzo dobry

60%-84% dobry

35%-59% dostateczny

Poniżej 35% niedostateczny