Diagnoza środowiska społecznego
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 06-PE-OP-S2-10 | Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Diagnoza środowiska społecznego | ||
Jednostka: | Wydział Nauk Społecznych | ||
Grupy: | |||
Punkty ECTS i inne: |
3.00 ![]() |
||
Język prowadzenia: | polski | ||
Poziom przedmiotu: | średnio zaawansowany |
||
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowy |
||
Wymagania wstępne: | podstawowa wiedza z zakresu diagnozy pedagogicznej oraz wiedza o podstawowych środowiskach wychowawczych |
||
Skrócony opis: |
tematyka przedmiotu dotyczy problemów diagnozy środowiska społecznego w ujęciu pedagogicznym. Obejmuje kwestie teoretyczne dotyczące celu, zadań i przedmiotu diagnozy środowiska oraz obszarów diagnozy. Prezentuje strategie podstawowe diagnozy, etapy jej realizowania oraz szczegółowe procedury przeprowadzania rozpoznania. Ukazuje problemy teoretyczne oraz praktyczne rozwiązania diagnozy podstawowych środowisk wychowawczych - rodziny i szkoły wraz z przykładami rozwiązań warsztatowych na tle ogólnym oraz w perspektywie określonych zjawisk i problemów występujących w tych środowiskach. Przedstawia też podstawowe aspekty pedagogicznej diagnozy środowiska lokalnego i społeczności lokalnej oraz diagnoz ogólnospołecznych w ujęciu pedagogicznym |
||
Pełny opis: |
1.Podstawy teoretyczne diagnozy środowiska społecznego: Diagnoza środowiska społecznego w systemie diagnozy pedagogicznej. Cel pedagogicznej diagnozy środowiska społecznego; diagnoza całościowa i funkcjonalna środowiska (diagnoza środowiska a diagnoza środowiskowa). Istota rozpoznania środowiska w kontekście diagnozy rozwiniętej. oraz w ujęciu obiektywnym i subiektywnym Środowisko społeczne / środowisko wychowawcze/ jako przedmiot diagnozy – ujęcia semantyczne i systematyzacje. Obszary i poziomy diagnozy środowiska społecznego: kręgi środowiskowe, ujęcie socjoekologiczne. 2. Ogólna strategia diagnozy środowiska społecznego - kwantyfikacja środowiska; podstawowe kategorie diagnozy środowiska społecznego. Metody badania środowiska społecznego: badania przypadków mikrośrodowisk, badania surveyowe, monografia instytucji ped., monografia terenowa, lustracja środowiskowa, analiza SWOT) 3. Etapy diagnozy środowiska społecznego; planowanie procesu diagnozy i jego realizacja oraz analiza danych. Techniki diagnostyczne w diagnozie środowiska społecznego (obserwacja, wywiad, ankieta, analiza dokumentów, analiza statystyk i wytworów, techniki niespecyficzne). Aspekty etyczne w badaniach społecznych; dzieci i młodzież jako uczestnicy badań społecznych. 4.Diagnoza środowiska rodzinnego: ogólne ujęcia i zasady oraz strategie metodologiczne (całościowa i funkcjonalna, ujęcie systemowe). Diagnoza zasobów rodziny. Przykłady koncepcji ogólnej oceny jakości środowiska wychowawczego rodziny. Pomiar wybranych cech wychowawczych rodziny. 5. Jakość rodzicielstwa – wybrane problemy diagnozy. Problemy diagnozy zjawisk patologicznych w rodzinie ( przemoc i zaniedbywanie dziecka) 6. Diagnoza środowiska wychowawczego szkoły: diagnoza szkoły jako instytucji (strategie i wskaźniki); diagnoza klimatu społecznego i poziom demokratyzacji szkoły. Badania etnograficzne w szkole. Diagnoza wybranych problemów w środowisku szkoły. 7. Diagnoza środowiska rówieśniczego – możliwości i ograniczenia. 8. Diagnoza środowiska lokalnego /społeczności lokalnej: typy diagnozy ( lustracja środowiska, monografia problemowa, badania etnograficzne społeczności lokalnej). Profil wskaźników i sposoby ich pozyskiwania; znaczenia danych statystycznych i danych surveyowych. Diagnoza, planowanie i ewaluacja rozwoju społeczności. - Analiza danych i sposoby ich prezentacji ( struktura i zasady raportów społecznych) |
||
Literatura: |
Jarosz E., Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice 2006 Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania, Warszawa 2006 Wysocka E., Człowiek a środowisko życia. Podstawy teoretyczno – metodologiczne diagnozy, Wyd. Żak, Warszawa 2007; Babbie E., Metody badań społecznych. Warszawa 2002 Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie jakościowe i ilościowe, Warszawa 2001 Palka S. (red.) Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010. M.Łobocki : Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000 A.Barr, S.Hashangen; Jak osiągnąć lepszy rozwój społeczności. Podręcznik do planowania i ewaluacji MODEL ABCD K.Makaruk, J.Włodarczyk, S.Wójcik, Dzieci i młodzież jako uczestnicy badań społecznych w kontekście badań dotyczących przemocy, „Dziecko Krzywdzone” 2013/3 vol.12 Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, pod red. G.Firlit-Fesnak i M.Szylko-Skoczny, Warszawa 2007 T. Pilch, Wroczyński R., Pedagogika społeczna, Warszawa 1985, rozdział II i III Pieter J. Poznawanie środowiska wychowawczego( 1971 ) Marynowicz-Hetka E., Dziecko w rodzinie problemowej. Pomoc w rozwoju. W-wa 1987 Diagnostyka i profilaktyka w teorii i praktyce pedagogicznej, pod red. M.Deptuły, Bydgoszcz 2006 Jarosz E., Nowak A., Dzieci ofiary przemocy w rodzinie. Raport Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2012 przykłady raportów i diagnoz społecznych ( w skali makro i mikro) /np.UNICEF, MPPiPS, FDN, RPD, ogólne i lokalne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie i inne wg. wyszukania przez studentów/ |
||
Efekty uczenia się: |
Student zna i rozumie specyfikę diagnozy środowiska społecznego - jej cele, zadania, etapy postępowania. Zna i różnicuje przedmiot diagnozy - środowisko społeczne (wychowawcze) wg. różnych kryteriów. Zna założenia teoretyczne (ujęcia, zasady i strategie) dotyczące diagnozy podstawowych środowisk wychowawczych - rodziny, szkoły, środowiska rówieśniczego oraz społeczności lokalnej. Rozumie specyfikę diagnozy problemowej środowiska społecznego w zakresie wybranych zjawisk ( przemoc w rodzinie, przemoc w szkole, w społeczności) Student potrafi projektować przebieg diagnozy środowiskowej, dobierać techniki badań oraz konstruować lub dobierać narzędzia diagnozy. Student rozumie odpowiedzialność etyczną związaną z diagnozowaniem, dostrzega potrzebę współpracy z innymi w realizacji diagnoz środowiskowych |
||
Metody i kryteria oceniania: |
w trakcie zajęć oceny cząstkowe do zaliczenia ćwiczeń oparte na obserwacji udziału w zajęciach, prezentacji mini zagadnień oraz realizacji mini projektów test krótkich zdań ustrukturowanych i zadań problemowych, ocena testu wg. standardu 51% punktów na pozytywną ocenę |
Zajęcia w cyklu "semestr letni 2015/2016" (zakończony)
Okres: | 2016-02-18 - 2016-09-30 |
![]() |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin ![]() Wykład, 15 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Ewa Jarosz | |
Prowadzący grup: | Dagmara Dobosz, Ewa Jarosz | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena końcowa z modułu
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Sposób ustalania oceny końcowej: | ocena końcowa wynika z punktacji z testu końcowego obejmującego tematykę wykładów i ćwiczeń. Dopuszczenie do testu po zaliczeniu ćwiczeń (pozytywna ocena) |
|
Skrócony opis: |
tematyka przedmiotu dotyczy problemów diagnozy środowiska społecznego w ujęciu pedagogicznym. Obejmuje kwestie teoretyczne dotyczące celu, zadań i przedmiotu diagnozy środowiska oraz obszarów diagnozy. Prezentuje strategie podstawowe diagnozy, etapy jej realizowania oraz szczegółowe procedury ogólne przeprowadzania rozpoznania. Ukazuje problemy teoretyczne oraz praktyczne rozwiązania diagnozy podstawowych środowisk wychowawczych - rodziny i szkoły oraz grupy rówieśniczej wraz z przykładami rozwiązań warsztatowych na tle ogólnym oraz w perspektywie określonych zjawisk i problemów występujących w tych środowiskach. Przedstawia też podstawowe aspekty pedagogicznej diagnozy środowiska lokalnego i społeczności lokalnej oraz diagnoz ogólnospołecznych w ujęciu pedagogicznym | |
Pełny opis: |
1.Podstawy teoretyczne diagnozy środowiska społecznego: diagnoza środowiska społecznego w systemie diagnozy pedagogicznej, cel pedagogicznej diagnozy środowiska społecznego - diagnoza całościowa, problemowa i funkcjonalna środowiska (diagnoza środowiska a diagnoza środowiskowa). Istota rozpoznania środowiska w kontekście diagnozy rozwiniętej. Ujęcia diagnostyczne środowiska: obiektywne, indywidualistyczne, subiektywistyczne. Ogólne zasady diagnozy środowiska społecznego. 2. Środowisko społeczne / środowisko wychowawcze/ jako przedmiot diagnozy – ujęcia semantyczne i systematyzacje. Obszary i poziomy diagnozy środowiska społecznego: kręgi środowiskowe, ujęcie socjoekologiczne. Ogólna strategie diagnozy środowiska społecznego - kwantyfikacja i mapowanie środowiska ; podstawowe kategorie diagnozy środowiska społecznego (elementy środowiska). Problemy oceny środowiska społecznego. Etapy diagnozy środowiska społecznego; planowanie procesu diagnozy i jego realizacja oraz analiza danych. ). Aspekty etyczne w badaniach społecznych; partycypacyjny charakter badań wspólnot i społeczności, dzieci i młodzież jako uczestnicy badań społecznych. 3. Metody badania środowiska społecznego: badania przypadków mikrośrodowisk, badania surveyowe, pedagogiczna monografia instytucji, analiza SWOT, monografia terenowa, lustracja środowiskowa, etnografia, badania partycypacyjne, action research. Badania w z wykorzystaniem internetu i cyberprzestrzeni Techniki diagnostyczne w diagnozie środowiska społecznego (obserwacja uczestnicząca, wywiady(badania) focusowe, ankieta, analiza dokumentów, statystyk, statystyk i wytworów, techniki i metody niespecyficzne, np. wizualne, storytelling i inne. 4.Diagnoza środowiska rodzinnego: ogólne ujęcia i zasady oraz strategie metodologiczne (całościowa i funkcjonalna, ujęcie systemowe). Diagnoza zasobów rodziny. Ogólna ocena jakości środowiska wychowawczego rodziny. Pomiar wybranych cech wychowawczych rodziny ( narzędzia standaryzowane). Jakość rodzicielstwa – wybrane problemy diagnozy. Problemy diagnozy wybranych zjawisk patologicznych w rodzinie (przemoc w rodzinie i zaniedbywanie, uzależnienia) 6. Diagnoza środowiska wychowawczego szkoły, instytucji opiekuńczej, korekcyjnej; ujęcia teoretyczne środowiska instytucji, strategie diagnozy, rola wskaźników, szkoła diagnozowana jako środowisko i instytucja, diagnoza klimatu instytucji, poziomu demokratyzacji życia szkoły (partycypacja uczniów w badaniach). Badania etnograficzne w instytucji. Diagnoza wybranych problemów środowiska szkolnego. Diagnoza środowiska rówieśniczego – możliwości i ograniczenia. 7. Diagnoza środowiska lokalnego /społeczności lokalnej: typy diagnozy ( lustracja środowiska, monografia problemowa, badania etnograficzne społeczności lokalnej i wspólnot, badania partycypacyjne). Profil wskaźników środowiskowych i sposoby ich pozyskiwania; znaczenia danych statystycznych i danych surveyowych. Analiza danych środowiskowych i sposoby ich prezentacji ( struktura i zasady diagnoz społecznych i raportów społecznych). Diagnoza, planowanie i ewaluacja rozwoju społeczności | |
Literatura: |
Jarosz E., Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice 2006 Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania, Warszawa 2006 Wysocka E., Człowiek a środowisko życia. Podstawy teoretyczno – metodologiczne diagnozy, Wyd. Żak, Warszawa 2007; Babbie E., Metody badań społecznych. Warszawa 2002 Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie jakościowe i ilościowe, Warszawa 2001 Palka S. (red.) Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010. M.Łobocki : Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000 A.Barr, S.Hashangen; Jak osiągnąć lepszy rozwój społeczności. Podręcznik do planowania i ewaluacji MODEL ABCD http://www.osl.org.pl/wp-content/uploads/2013/11/ABCD_Leap_www.pdf K.Makaruk, J.Włodarczyk, S.Wójcik, Dzieci i młodzież jako uczestnicy badań społecznych w kontekście badań dotyczących przemocy, „Dziecko Krzywdzone” 2013/3 vol.12 Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, pod red. G.Firlit-Fesnak i M.Szylko-Skoczny, Warszawa 2007 T. Pilch, Wroczyński R., Pedagogika społeczna, Warszawa 1985, rozdział II i III Pieter J. Poznawanie środowiska wychowawczego( 1971 ) Marynowicz-Hetka E., Dziecko w rodzinie problemowej. Pomoc w rozwoju. W-wa 1987 Diagnostyka i profilaktyka w teorii i praktyce pedagogicznej, pod red. M.Deptuły, Bydgoszcz 2006 Jarosz E., Nowak A., Dzieci ofiary przemocy w rodzinie. Raport Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2012 przykłady raportów i diagnoz społecznych ( w skali makro i mikro) /np.UNICEF, MPPiPS, FDN, RPD, ogólne i lokalne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie i inne wg. wyszukania przez studentów/ |
Zajęcia w cyklu "semestr letni 2016/2017" (zakończony)
Okres: | 2017-02-18 - 2017-09-30 |
![]() |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin ![]() Wykład, 15 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Ewa Jarosz | |
Prowadzący grup: | Dagmara Dobosz, Ewa Jarosz | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena końcowa z modułu
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "semestr letni 2017/2018" (zakończony)
Okres: | 2018-02-19 - 2018-09-30 |
![]() |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin ![]() Wykład, 15 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Katarzyna Kowalczewska-Grabowska | |
Prowadzący grup: | Katarzyna Kowalczewska-Grabowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena końcowa z modułu
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "semestr letni 2018/2019" (zakończony)
Okres: | 2019-02-18 - 2019-09-30 |
![]() |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin ![]() Wykład, 15 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Katarzyna Kowalczewska-Grabowska | |
Prowadzący grup: | Dagmara Dobosz, Katarzyna Kowalczewska-Grabowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena końcowa z modułu
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "semestr letni 2019/2020" (zakończony)
Okres: | 2020-02-24 - 2020-09-30 |
![]() |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin ![]() Wykład, 15 godzin ![]() |
|
Koordynatorzy: | Katarzyna Kowalczewska-Grabowska | |
Prowadzący grup: | Dagmara Dobosz, Katarzyna Kowalczewska-Grabowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena końcowa z modułu
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.