Prawo europejskie

obowiązkowy

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z mechanizmami funkcjonowania UE. Student powinien orientować się w strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej, znać funkcje i powiązania pomiędzy organami UE. Bardzo ważnym aspektem kształcenia jest przekazanie studentowi wiedzy z zakresu prawodawstwa europejskiego. Dotyczy ona w szczególności znajomości kompetencji unijnych, zasad prawa UE, katalogu źródeł prawa unijnego oraz stosunku prawa europejskiego do prawa polskiego. Student powinien także poznać funkcjonowanie unijnego systemu ochrony prawnej oraz rozumieć relację: sąd krajowy - sąd unijny, zwłaszcza w kontekście procedury orzeczenia wstępnego. Musi także orientować się w mechanizmach ochrony podmiotów indywidualnych w unijnym systemie ochrony prawnej.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z mechanizmami funkcjonowania UE. Student powinien orientować się w strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej, znać funkcje i powiązania pomiędzy organami UE. Bardzo ważnym aspektem kształcenia jest przekazanie studentowi wiedzy z zakresu prawodawstwa europejskiego. Dotyczy ona w szczególności znajomości kompetencji unijnych, zasad prawa UE, katalogu źródeł prawa unijnego oraz stosunku prawa europejskiego do prawa polskiego. Student powinien także poznać funkcjonowanie unijnego systemu ochrony prawnej oraz rozumieć relację: sąd krajowy - sąd unijny, zwłaszcza w kontekście procedury orzeczenia wstępnego. Musi także orientować się w mechanizmach ochrony podmiotów indywidualnych w unijnym systemie ochrony prawnej.

Zakres tematyczny przedmiotu rozszerza treści przewidziane standardami nauczania. Tok wykładu prezentowany będzie w następującej kolejności:

1. Wprowadzenie do systemu instytucjonalnego UE

(omówienie konstrukcji prawnej UE, zagadnienia jej podmiotowości, aksjologii i prakseologii UE, a także instytucji Unii Europejskiej, w tym Rady Europejskiej, Rady UE, Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, Trybunału Sprawiedliwości, Trybunału Obrachunkowego, Europejskiego Banku Centralnego);

2. Prawodawstwo UE

(w tym stosunek prawa UE do prawa polskiego, katalog kompetencji UE, zasady prawa europejskiego, źródła prawa europejskiego, struktura wewnetrzna aktów prawa europejskiego, wymogi formalne dotyczące aktów prawa europejskiego, procedury legislacyjne w UE);

3. Sądowy system ochrony prawnej w UE

(w tym: definicja systemu ochrony prawnej, organizacja systemu sądownictwa UE – Trybunał Sprawiedliwości UE, Sąd, Sądy Wyspecjalizowane; jurysdykcja Trybunału Sprawiedliwości UE; zasady i przebieg postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, rodzaje postępowań przed Trybunałem Sprawiedliwości – a) postępowania wynikające ze skarg bezpośrednich: skarga na naruszenie Traktatów, skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawa europejskiego; skarga na bezczynność instytucji, skargi odszkodowawcze przeciwko instytucjom UE; b) postępowania w sprawie wydania orzeczenia wstępnego; c) postępowania odwoławcze; relacja Trybunał Sprawiedliwości – sąd krajowy na przykładzie wybranych państw);

4. Pozasądowy system ochrony prawnej w UE

(w tym: ewolucja rozumienia praw podstawowych w Unii Europejskiej, relacja: Trybunał Sprawiedliwości UE a Europejski Trybunał Praw Człowieka, zagadnienie przystąpienie UE do Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych Wolności, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, znaczenie pojęcia praw podstawowych, działalność Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz SOLVIT, prawa wynikające z obywatelstwa europejskiego, petycja do Parlamentu Europejskiego, skarga do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich).

Literatura obowiązkowa:

Doliwa – Klepacka, Z.M. Doliwa-Klepacki, Struktura organizacyjna (instytucjonalna) Unii Europejskiej, Białystok 2009.

J. Barcz, M. Górka, A. Wyrozumska, Instytucje i prawo Unii

Europejskiej, Warszawa 2008.

J. Barcik, A. Wentkowska, Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony, Warszawa 2008.

A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony, Lublin 2010.

Akty prawne:

Traktat o Unii Europejskiej;

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Literatura dodatkowa:

J. Barcz, Przewodnik po Traktacie z Lizbony. Traktaty stanowiące Unię Europejską. Stan obecny oraz teksty skonsolidowane w brzmieniu Traktatu z Lizbony, Warszawa 2008.

J. Tyranowski, Prawo europejskie. Zagadnienia instytucjonalne,

Poznań 2005.