Konstytucyjny system organów państwa

obowiązkowy

Założeniem przedmiotu jest nabycie przez studentów umiejętności i kompetencji w zakresie rozumienia roli instytucji ustrojowych w państwie oraz zasad i procedur ich funkcjonowania, rozumienia genezy ustrojowej, poruszania się w sferze wzajemnych relacji między głównymi organami państwa, rozumienia praktyki działania głównych organów państwa, rozumienia zasadniczych instytucjonalnych i materialnych gwarancji konstytucji, praw i wolności oraz obowiązków obywatelskich.

Założeniem przedmiotu jest nabycie przez studentów umiejętności i kompetencji w zakresie rozumienia roli instytucji ustrojowych w państwie oraz zasad i procedur ich funkcjonowania, rozumienia genezy ustrojowej, poruszania się w sferze wzajemnych relacji między głównymi organami państwa, rozumienia praktyki działania głównych organów państwa, rozumienia zasadniczych instytucjonalnych i materialnych gwarancji konstytucji, praw i wolności oraz obowiązków obywatelskich.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawowymi informacjami z zakresu polskiego prawa konstytucyjnego, a w szczególności z zakresu :

- koncepcja i współczesne rozumienie państwa, w tym w szczególności podziału władz.

- współczesne systemy konstytucyjne.

- źródła prawa konstytucyjnego

- zasady ustroju państwa

- pojęcie i rodzaje wolności i praw człowieka i obywatela, w tym wolności i prawa osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne, środki ich ochrony oraz obowiązki obywatelskie.

Program:

1. Zagadnienia wprowadzające.

2. Podstawowe zagadnienia z zakresu teorii konstytucji. Cechy konstytucji jako aktu normatywnego. Zasady stosowania konstytucji. Ochrona konstytucji - modele ochrony konstytucji.

3. Dualistyczny charakter systemu źródeł prawa. Miejsce prawa międzynarodowego i prawa UE w polskim porządku prawnym.

4. Pojęcie zasad naczlenych (zasad ustroju). Katalog zasad ustroju RP oraz ich charakterystyka, w szczególności zasady podziału władz.

5. Rozróżnienie i charakterystyka współcześnie występujących systemów rządów (parlamentarnego, prezydenckiego, prezydencko-parlamentarnego).

6. Regulacja statusu prawnego jednostki w państwie demokratycznym (Pojęcie, historia rozwoju i generacje praw człowieka; Charakterystyka podstawowych praw i wolności przysługujących jednostce w Polsce oraz środków ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Obowiązki obywateli.

7. Prawo wyborcze i wybory (Podstawowe zasady prawa wyborczego ; Zasady przeprowadzania wyborów w Polsce;). Instytucje demokracji bezpośredniej stosowane w Polsce.

8. Władza ustawodawcza. - reprezentatywność Sejmu i Senatu, struktura parlamentu, zasady funkcjonowania, organizacja wewnętrzna, status prawny parlamentarzysty; funkcje ustrojowe Sejmu i Senatu; Zgromadzenie Narodowe

9. Władza wykonawcza (Pozycja ustrojowa Prezydenta RP; Struktura, funkcje i kompetencje Rady Ministrów; Charakterystyka pozycji ustrojowej Prezesa Rady Ministrów; Relacje pomiędzy władzą ustawodawczą a władzą wykonawczą – założenia konstytucyjne a praktyka polityczna ; Zasady odpowiedzialności konstytucyjnej;).

10. Władza sądownicza – ogólna charakterystyka władzy sądowniczej jako fundamentu demokratycznego państwa.

11. Funkcje i kompetencje Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu.

Literatura obowiązkowa:

L. Garlicki: Polskie prawo konstytucyjne, wyd. 11, Warszawa 2008 (i kolejne wydania).

Literatura dodatkowa:

1. B. Banaszak : Prawo konstytucyjne, wyd. 4, Warszawa 2009;

2. B. Banaszak : Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, wyd. 2, Kraków 2007;

3. Polskie prawo konstytucjne, pod. Red. W. Skrzydły, Lublin 2008 (i wydania kolejne).