Kultura polska na tle kultury śródziemnomorskiej

obowiązkowy

Zalecane: podstawy wiedzy z zakresu historii oraz wiedzy o świecie, wyniesione na poziomie minimum średnim ze szkół ponadgimnazjalnych

W ramach modułu wprowadza się studenta w wyjsciowa wiedzę na temat cywilizacji śródziemnomorskiej (w tym przede wszystkim europejskiej), jej genezy i najważniejszych składników ją tworzących. W kolejnym etapie następuje zapoznawanie się z przemianami zachodzącymi w tym zakresie w kolejnych stuleciach: szczególnie w okresie humanizmu, a także w dobie nowożytnej (Oświecenie i Pozytywizm), w tradycyjnym obrazie funkcjonowania opisywanych zjawisk, na rzecz ich formy nowoczesnej.

Wybór tematów modułowych uwzględniającyc najbardziej reprezentatywne fragmenty dziejów rozwijającej się w obrębie Morza Śródziemnego europejskiej kultury politycznej, materialnej i duchowej oraz obrazujących wpływ cywilizacji śródziemnomorskiej na rozwój kultury polskiej.

Koncentracja na takich zagadnieniach, jak: definiowanie i idea Europy; główne filary cywilizacji europejskiej starożytnej (judaizm, grecka filantropia, rzymska humanista, prawo rzymskie, narodziny chrześcijaństwa) i nowozytnej ; koncepcje europejskiej jedności; rozpad jedności śródziemnomorskiego kręgu kulturowego i skutki tego zjawiska dla Europy „łacińskiej”; chrystianizacja Polski i jej włączenie się do świata wartości śródziemnomorskiego kręgu kulturowego; tolerancja religijna i narodowa; najważniejsze osiągnięcia kultury i sztuki w Europie i odniesienia polskie; wielkie systemy zbrodnicze i egalitarne Europy XIX i XX wieku i odniesienia polskie; sacrum i profanum w cywilizacji śródziemnomorskiej, kultura masowa; sakralizacja i desakralizacja.

Albright W. F. , Od epoki kamiennej do chrześcijaństwa., przeł. E. Zwolski, Warszawa 1967.

Bartlett R., Tworzenie Europy : podbój, kolonizacja i przemiany kulturowe 950-1350, przekł. G. Waluga, Poznań 2003.

Baszkiewicz J., Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 1998.

Benedict R., Wzory kultury, przekł.. J. Prokopiuk, Warszawa 1999.

Brozi J., Powstanie i upadek wielkich cywilizacji: antropologia historii wobec współczesności, Lublin 1996.

Danecki J., Kultura i sztuka islamu, Warszawa 2003.

Dialog i akulturacja: judaizm, chrześcijaństwo i islam, red. A. Pankowicz, S. Bielański, Kraków 2007.

Dziesięć wieków Europy. Studia z dziejów kontynentu, red. J. Żarnowski, Warszawa 1983.

Eisenbergy J., Judaizm, przekł. I. Stąpor, E. Wolańska, Warszawa 1999.

Klocek di Biasia B., Europejska tożsamość i mit Europy w sztuce, Toruń 2010.

Kłoczkowski J., Nasza tysiącletnia Europa, Warszawa 2010.

Kłoskowska A., Kultura masowa: krytyka i obrona, Warszawa 2005.

Kołakowski L., Główne nurty marksizmu : powstanie - rozwój – rozkład, Wyd. Aneks, Londyn, 1988.

Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1987.

Kuryłowicz M., Historia i współczesność prawa rzymskiego, Lublin 1984.

Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, przeł. H. Szumańska-Grossowa, Warszawa 1994.

Marksizm i skok do królestwa wolności : dzieje komunistycznej utopii, Warszawa 1996.

Olszewski D., Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1999.

Wiedza:

posiada znajomość najważniejszych zjawisk kulturowych, które uznajemy za „wyjściowe” filary cywilizacji europejskiej (w tym zwłaszcza: Dekalog, grecka filantropia, prawo rzymskie i chrześcijaństwo); zna najważniejsze nowożytne filary cywilizacji śródziemnomorskiej (w tym zwłaszcza idee Odrodzenia i Oświecenia,

narodziny i rozwój demokracji nowożytnej, konstytucjonalizm i rządy prawa);

posiada znajomość najważniejszych polskich osiągnięć w zakresie rozwoju demokracji i konstytucjonalizmu, rozpoznaje specyfikę polskiej kultury, położonej na styku Wschodu i Zachodu, rozumie, co oznaczają te zjawiska, jaka jest ich geneza i jakie znaczenie (oraz skutki) współcześnie.

Umiejętności:

potrafi wskazać na znaczenie prawa oraz różnych tradycji kulturowych w kształtowaniu się stosunków międzyludzkich zarówno w wymiarze społecznym, jak i jednostkowym;

potrafi rozróżnić europejskie wzorce kulturowe od pozaeuropejskich, a także wzorce „wypaczone”.

Kompetencje społeczne:

docenia wagę dialogu jako formy wzajemnego współżycia w grupie;

docenia znaczenie prawa naturalnego jako regulatora zasad współżycia społecznego na poziomie państw, grup społecznych i jednostek.

Egzamin ustny [z uwzględnieniem możliwości egzaminu pisemnego (do wyboru studentów)].

Ocenia podlega :

wiedza zdobyta na wykładach, ćwiczeniach oraz w procesie samodzielnej lektury podanej literatury przedmiotu (zarówno obowiązkowej, jak i rozszerzającej– wskazane fragmenty); umiejętność syntezy; zdolność logicznego, precyzyjnego, spójnego wyrażania się na zadane tematy.

Praca pisemna.

Ocenie podlega:

dobór źródeł; umiejętność samodzielnego, szczegółowego opracowania danego zagadnienia na podstawie literatury przedmiotu, będącej efektem indywidualnych poszukiwań badawczych; logika wypowiedzi; formalna strona pracy (poprawność i precyzja języka, opanowanie techniki pisania pracy).

Kolokwium

Ocenie podlega :

stopień opanowania treści ćwiczeniowych oraz wiedzy uzyskanej w procesie indywidualnej lektury związanej z ćwiczeniami literatury przedmiotu: obowiązkowej i rozszerzającej; umiejętność syntezy.