Kultura żywego słowa

obowiązkowy

W ramach modułu Kultura żywego słowa realizowane są treści służące: 1. wzbogaceniu i praktycznemu utrwaleniu elementów kultury żywego słowa, jako podstawowego czynnika prawidłowej i płynnej komunikacji; 2. uświadomieniu znaczenia poprawności gramatycznej (regulowanej stosowanymi w praktyce normami) w komunikacji oficjalnej i nieoficjalnej; 3. wzbogaceniu w zakresie leksyki, frazeologii, zróżnicowania stylistycznego; 4. poprawności wymowy, wypowiadania, wygłaszania tekstów zgodnie z funkcjami języka; 5. podkreśleniu znaczenia etyki językowej.

Problematyka, realizowana w ramach modułu, obejmuje kulturę żywego slowa jako zagadnienia kluczowego w obszarze kultury języka polskiego. Treści programowe modułu koncentrują się na takich zagadnieniach, jak: norma języka polskiego; norma a społeczny uzus; błąd językowy i i innowacja językowa; terytorialne zróżnicowanie współczesnej polskiej normy językowej (m.in. zagadnienie gwary); język mówiony, a język pisany; gatunkowe wzorce wypowiedzi; style funkcjonalne języka i normy stylistyczne; wybrane problemy poprawności fonetycznej; wybrane problemy poprawności stylistycznej; tendencje współczesnej polszczyzny mowionej; zjawisko mody językowej ; zasady i normy etyczne języka; słowniki języka polskiego oraz wydawnictwa poprawnościowe.

Celem wykładów i ćwiczeń jest ponadto wdrożenie studentów w samodzielną lekturę tekstów językoznawczych z zakresu kultury języka polskiego, kultury żywego słowa, w umiejętność poddania ich krytycznej refleksji. Celem ćwiczeń - doskonalenie poprawności wymowy i wypowiadania się oraz umiejętności autoprezentacji. W efekcie uzyskana w toku wykładów i cwiczeń wiedza teoretyczna przetransponowana zostaje w pragmatykę konkretnych działań celem udoskonalenia języka mówionego, rozwinięcia umiejętności posługiwania się nim w sposób poprawny i sprawny w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych.

Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Kultura języka polskiego: zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa 1971, 1973, 1986 (odpowiednie rozdziały).

Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław 1993; Lublin 2001, 2010 (odpowiednie rozdziały).

Encyklopedia wiedzy o języku polskim, red. S.Urbańczyk, oprac. M. Kucała, Wrocław 1978 (odpowiednie hasła).

Encyklopedia języka polskiego, red. S.Urbańczyk, M. Kucała, oprac. A.Kałkowska, Wrocław 1999 (odpowiednie hasła).

T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009.

Język polski”. Organ Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Kraków (lektura wskazanych artykułów).

Język zwierciadłem kultury czyli Nasza codzienna polszczyzna, red. H.Zgółkowa, Poznań, 1988.

Majewska -Opiełka I., Jak mówić by, nas słuchano, Łódź 2009.

Meissner Cz., Książeczka o sztuce recytacji i sztuce mówienia, Katowice 1993.

M. Mikuta, Kultura żywego słowa, oprac. S.Podobiński, Częstochowa 2001.

K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów, 2001.

Wieczorkiewicz B., Sztuka mówienia, red. nauk. i uzup. Z. Kurzowa, Warszawa 1977, 1980.

Wieczorkiewicz B., Sztuka mówienia: poradnik, Warszawa 1988.

K. Wojtyła, O teatrze słowa, „Teatr” 2005, nr 1-3, s. 10-14.

Słowniki język polskiego i wydawnictwa poprawnościowe.

Wiedza:

Student zna elementarne zagadnienia z zakresu posługiwania się językiem mówionym ( i pisanym) z uwzględnieniem kontekstu przemian komunikacyjnojęzykowych, kulturowych i społecznych oraz

zagadnienia związane z prowadzeniem dyskusji, polemiki, negocjacji, autoprezentacji; ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych języka.

Umiejętnosci:

Potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów. Ma rozwinięte umiejętności w zakresie tworzenia różnych form wypowiedzi, a w szczególności – potrafi w sposób zwięzły i trafny wyrażać swoje myśli, sprawnie przemawiać, poprawnie konstruować teksty, prowadzić dyskusje, polemiki i negocjacje, autoprezentacje i posługiwać się językiem w oficjalnych sytuacjach publicznych.

Potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i na piśmie, posiada umiejętność konstruowania rozbudowanych ustnych i pisemnych uzasadnień na tematy dotyczące

różnych zagadnień kulturowo-społecznych.

Kompetencje:

Ma świadomość poziomu swojej wiedzy językoznawczej, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się w zakresie sprawności technicznej w poprawnym posługiwaniu się językiem polskim, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności językowe.

Ma świadomość wartości języka jako dziedzictwa kulturowego oraz jego poszanowania.

Ma etyczną świadomość wykorzystywania języka na różnych poziomach komunikacji społecznej, wyrażającego się w pragmatyce różnych form (odmian i gatunków) mowy i wypowiedzi.

Egzamin pisemny - weryfikacja stopnia opanowania treści wykładowych i ćwiczeniowych;

Kolokwium pisemne/ustne- sprawdzenie realizacji stopnia opanowania treści ćwiczeniowych oraz ujętych w formie prezentacji.

Prezentacja - sprawdzenie zdobytej wiedzy teoretycznej pomieszczonej w pragmatykę działania oraz umiejętności technicznych w zakresie wygłaszanego tekstu