Psychologia rozwojowa dziecka w wieku przedszkolnym

obowiązkowy

Zalecane: realizacje efektów kształcenia modułów: psychologia ogólna, psychologia społeczna, psychologia osobowości

Celem prowadzonych zajęć dydaktycznych jest przedstawienie teoretycznych aspektów psychologii rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym oraz analiza zachowań i przeżyć dzieci z punktu widzenia zmian, jakim podlegają one w czasie z uwzględnieniem zaburzeń rozwojowych tego okresu. Przekazana wiedza ułatwia zrozumienie psychologicznych prawidłowości charakteryzujących okres przedszkolny, jak również stwarza pedagogom perspektywę prawidłowo przygotowanej i realizowanej pracy z dziećmi.

1.Rozwój i jego przebieg. Rola determinant i uwarunkowań rozwojowych.

2.Miejsce i rola wieku przedszkolnego na tle zadań i kryzysów rozwojowych w cyklu życia człowieka.

3.Wiek przedszkolny jako okres przejściowy. Rola wieku poniemowlęcego i wieku szkolnego dla ustalania się zadań rozwojowych średniego dzieciństwa.

4.Psychofizyczna charakterystyka dziecka w wieku przedszkolnym.

5.Rozwój procesów poznawczych w okresie średniego dzieciństwa.

6.Rozwój funkcji symbolicznej i jej rola w przystosowaniu i funkcjonowaniu sprawczym dziecka w wieku przedszkolnym.

7.Emocjonalno-motywacyjna charakterystyka dzieci w wieku przedszkolnym.

8.Społeczna sytuacja, kompetencje I zachowania dziecka w okresie średniego dzieciństwa.

9.Wiek przedszkolny jako kontekst rozwoju osobowości dziecka. 10.Prawidłowości, czynniki sprzyjające i ochronne oraz źródła ryzyka rozwojowego (zagrożenia)

11.Zabawa i jej rola w wieku przedszkolnym

12.Aktywność twórcza i potencjał rozwojowy w okresie średniego dzieciństwa.

13.Rola wychowania w okresie przedszkolnym.

14.Wiek przedszkolny jako okres przygotowawczy do szkoły. 15.Gotowość szkolna i ryzyko trudności i niepowodzeń szkolnych.

16.Dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi w przedszkolu

Literatura obowiązkowa:

1. Kielar-Turska M. Średnie dzieciństwa. Wiek przedszkolny [w:] B. Harwas-Napierała B., Trempała J. (red) Psychologia rozwoju człowieka, t.2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006

2. Smykowski B. Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka? [w:] A. Brzezińska (red)Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. GWP, Gdańsk 2005.

3. Smykowski B. Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? [w:] A. Brzezińska (red)Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. GWP, Gdańsk 2005.

4. Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża G. Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego. Państwowe Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.

5. Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. Psychologia rozwoju człowieka, t.1. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000

6. Stefańska-Klar R. Późne dzieciństwo. [w:] Harwas-Napierała B., Trempała J. (red) Psychologia rozwoju człowieka, t.2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006

7. Stefańska-Klar R. Przedszkolak i uczeń ze spektrum autyzmu [w:] J. Skibska i M. Warchał (red) Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolu i szkole. Wydawnictwo Naukowe ATH, Bielsko-Biała; wydawnictwo LIBRON, Kraków, 2013.

Literatura uzupełniająca:

1. Bee H., Psychologia rozwoju człowieka, wydanie 1., ZYSK i S-KA, Poznań, 2004.

2. Birsch A., Malin T., Psychologia rozwojowa w zarysie: od niemowlęctwa do dorosłości, PWN, Warszawa, 2001

3. Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, dowolne wydanie

4. Brzezińska A (red) Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. GWP, Gdańsk 2005.

5. Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 1, 2, i 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2004

6. Haug-Schnabel G., Schmid-Steinbrunner. Dziecko z charakterem.Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2008.

7. Jankowiak-Siuda K., Komorowska M. Ciekawość świata. O pamięci i twórczości małego dziecka. Wydawnictwo HARMONIA, Gdańsk 2010.

8. Mandal E., Stefańska-Klatr (red) Współczesne problemy socjalizacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1995.

9. Stefańska-Klar R. Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny [w:] Harwas-Napierała B., Trempała J. (red) Psychologia rozwoju człowieka, t.2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006

10. Vasta R., Haith M.M., Miller S. Psychologia dziecka. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995

Wiedza

Zna terminologię używaną w psychologii oraz jej zastosowanie w pedagogice; ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o powiązaniu pedagogiki z psychologią rozwojową dziecka w wieku przedszkolnym.

Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat psychologicznych aspektów rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, która obejmuje terminologię, teorię oraz metodykę. Ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym

Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych i psychologicznych podstaw kształcenia z uwzględnieniem zmian rozwojowych zachodzących w wieku przedszkolnym.

Rozumie istotę harmonii i Dysharmonii oraz normy i patologii w odniesieniu do prawidłowości rozwojowych dziecka przedszkolnego.

Umiejętności

Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii rozwojowej dziecka w wieku przedszkolnym w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych

oraz pomocowych; potrafi sprawnie porozumiewać się z innymi.

Ma pogłębione umiejętności obserwowania, wstępnego diagnozowania oraz racjonalnego oceniania prawidłowości (względnie nieprawidłowości) rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym; potrafi sprawnie posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu psychologii rozwojowej dziecka w wieku przedszkolnym w celu analizowania podejmowanych działań praktycznych w obrębie pedagogiki.

Mając na uwadze prawidłowości dotyczące rozwoju dziecka przedszkolnego potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej sytuacji sposób postępowania oraz dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych.

Potrafi twórczo animować prace nad własnym rozwojem i rozwojem uczestników procesów edukacyjno-wychowawczych.

Kompetencje społeczne

Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy w zakresie psychologii rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego, jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych

Docenia znaczenie znajomości psychologii jako nauki dla rozwoju jednostki i jej prawidłowych więzi w środowiskach społecznych; odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych; jest przekonany o konieczności i doniosłości zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej oraz odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy i prowadzone działania oraz ich skutki.

Czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla dobra których stara się działać.

Egzamin pisemny - sprawdzenie stopnia znajomości treści wykładów, literatury przedmiotu i podstawowych zagadnień związanych z tematem

Prezentacja opisująca wybrane zagadnienia związane z psychologicznymi aspektami rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym. Sprawdzenie umiejętności pracy w grupie.