Metodyka edukacji wczesnoszkolnej

obowiązkowy

Celem zajęć jest wyposażenie studentów w wiedzę o swoistości edukacji wczesnoszkolnej, podstawowych środkach, metodach i formach pracy z dziećmi w młodszym wieku szkolnym, możliwościach kształtowania u nich umiejętności kluczowych oraz celów i zadań wynikających z podstawy programowej,podejmowanie i rozwiązywanie problemów metodyczno-organizacyjnych; ukształtowanie umiejętności stosowania zdobytej wiedzy dydaktycznej w zakresie edukacji wczesnoszkolnej w praktyce; rozwinięcie twórczych nastawień i dążeń w pedagogicznej działalności w edukacji elementarnej; kształtowanie umiejętności praktycznego działania innowacyjnego; wdrażanie do umiejętnego planowania i projektowania działań edukacyjnych uczniów; praktyczne przygotowanie studentów do realizacji procesu edukacyjnego na etapie wczesnoszkolnym; poznanie wybranych aktualnych programów edukacyjnych i ich obudowy metodycznej.

Problematyka wykładów i ćwiczeń koncentruje się wokół zagadnień związanych z integrowaniem edukacji wczesnoszkolnej oraz ze współczesnymi przemianami edukacji wczesnoszkolnej, planowaniem działań dydaktyczno-wychowawczych tj. ustalaniem i formułowaniem celów kształcenia, metod, form środków i warunków działania nauczyciela i ucznia z uwzględnieniem prawidłowości rozwojowych oraz praw i potrzeb dziecka w młodszym wieku szkolnym.

Efektem nauczania tego przedmiotu powinno być wyposażenie studentów w wiedzę i praktyczne umiejętności pozwalające na samodzielne planowanie i prowadzenie zajęć zintegrowanych w klasach I-III oraz poddawanie ich wyników stosownej refleksji pedagogicznej. Zajęcia mają uczyć: możliwości wypracowywania własnej koncepcji pracy z dziećmi oraz szacunku do zawodu nauczyciela, jako dobrego rzemieślnika i nowatora zarazem.

Treści wykładów i ćwiczeń:

Swoistość edukacji wczesnoszkolnej.

Diagnoza pedagogiczna uczniów na I etapie edukacyjnym.

Wartości i cele w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej.

Podmiot, przedmiot, cele, metody, środki i warunki w planowaniu procesu edukacyjnego w klasach I-III w perspektywie obowiązującej podstawy programowej i programów nauczania.

Czynności i działania nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej.

Treści podręczników dla klas I-III.

Kompetencje, role i cechy nauczyciela zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej.

Adamek I., Błachowicz J. (red.): Kompetencje kreatywne nauczyciela wczesnej edukacji dziecka.

Adamek I.: Podstawy edukacji wczesnoszkolnej. Kraków 1997, „Impuls”.

Adamek I.: Wczesna edukacja dziecka wobec wyzwań współczesności. Kraków 2011.

Arends R.: Uczymy się nauczać. Warszawa 1994, WSiP.

Bereźnicki F.: Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków 2001, „Impuls”.

Blachowicz J.: Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych. Między uprzedmiotowieniem a podmiotowością. Warszawa 2009.

Bubis B., Czesak A.: Wartości w programach nauczania. „Życie Szkoły” 2003/2.

Denek K.: O nowy kształt edukacji. Toruń 1998.

Duraj-Nowakowa K., Integrowanie edukacji wczesnoszkolnej. Modernizacja teorii i praktyki. Kraków 1998.

Dymara B., (2009), Dziecko w świecie edukacji. Przykłady zajęć kompleksowych. Bliżej integracji osoby i pedagogiki współbycia, Impuls, Kraków 2009.

Jakubowski J., Jakubowicz-Bryx A. (red.), (2002), Integracja w edukacji. Dylematy teorii i praktyki. AB, Bydgoszcz.

Jaroni E., 2008, Dylematy integrowanej edukacji wczesnoszkolnej, Impuls, Kraków.

Klus-Stańska D, Szczepska-Pustkowska M. (red.), Pedagogika wczesnoszkolna - dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa 2009.

Klus-Stańska D., Nowicka M., (2004), Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. WSiP, Warszawa.

Klus-Stańska D., Suświłło M. (red.), (1998), Dylematy wczesnej edukacji. Olsztyn: WSP.

Klus-Stańska D.: W stornę dydaktyki interakcyjnej. W: Nauczyciel i uczeń w przestrzeniach szkoły. Szkice z teorii i praktyki kształcenia. Red. M. Nowicka, Olsztyn 2002.

Krauze-Sikorska H., Klichowski M., Kuszak K. (red.): Świat małego dziecka. T. II. Poznań 2013.

Michalak R., Misiorna E.: Konteksty gotowości szkolnej. Warszawa 2006.

Moroz H. (red.), (2001), Edukacja zintegrowana we współczesnej szkole. Impuls, Kraków.

Oelszlaeger B.: Jak uczyć uczenia się. Środki i metody kształcenia samokontroli i samooceny w edukacji wczesnoszkolnej. Kraków 2007.

Rozporządzenie MEN w sprawie dopuszczenia podręczników i programów do użytku szkolnego.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977, z późn. zm.). Załącznik nr 2 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych.

Seria Nauczyciele-Nauczycielom pod redakcja B. Dymary, w śród wielu publikacji np. „Dziecko w świecie marzeń”, „Dziecko w świecie muzyki”, „Dziecko w świecie sztuki” itd.

Sowińska H. (red.), (1996), Integracja w pracy z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym. Ławica, Poznań.

Sowińska H., Michalak R. (red.), (2004), Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka. Impuls, Kraków.

Szadzińska E.: Umiejętności dydaktyczne nauczycieli klas I-III (na przykładzie realizacji ćwiczeń syntaktycznych). Katowice 2001.

Więckowski R.: Pedagogika wczesnoszkolna. 1993, WSiP.

Wilgocka-Okoń B.: Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich. Warszawa 2003.

1. Praca pisemna:

Pisemna praca o charakterze badawczym weryfikująca wiedzę z zakresu:

• znajomości najnowszej literatury z zakresu edukacji wczesnoszkolnej;

• umiejętności badawczego podejścia do danego (wybranego) problemu, opracowywanego podczas ćwiczeń oraz pracy własnej studenta, z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej, w szczególności realizacji podstawy programowej: celów, treści, metod, form pracy, środków dydaktycznych (w tym podręczników w edukacji wczesnoszkolnej), warunków kształcenia, oceniania uczniów itp. w praktyce szkolnej;

• umiejętności wykorzystania metody sondażowej oraz dokonania interpretacji wyników i zaproponowania własnych wniosków.

Ocenie podlegać będzie wiedza studenta oraz umiejętność operowania nią podczas analizowania, interpretowania i prognozowania problemu.

Podczas oceny istotne będą poziom wiedzy teoretycznej, sposób jej wykorzystania i prezentowania oraz umiejętność skutecznego odwoływania się do niej podczas interpretowania i komentowania problemów dydaktycznych. Ważne będą również wkład pracy, samodzielność myślenia oraz kreatywność.

Istotne jest także systematyczne i aktywne uczestnictwo w zajęciach konwersatoryjnych (90% procent obecności).

2. Prezentacja multimedialna:

Student zobowiązany jest do:

• samodzielnego wyboru programu edukacyjnego dla klas I-III oraz kompletu podręczników lub gotowego scenariusza zajęć dla klas I-III;

• krytycznej oceny wybranego programu lub scenariusza zajęć;

• zaprezentowania programu, podręczników oraz ich wad i zalet z użyciem środków multimedialnych lub zaproponowania zmian w wybranym scenariuszu wg własnych pomysłów z użyciem środków multimedialnych;

• odpowiedzi na pytania dotyczące prezentowanych treści (ze strony prowadzącego i studentów uczestniczących w zajęciach);

• przygotowania dossier towarzyszącego prezentacji (pozostaje do wglądu prowadzącego zajęcia jako element oceny).

Weryfikacja obejmuje jednocześnie umiejętność i zasadność wykorzystania specjalistycznego języka opisu w referowaniu w/w treści oraz umiejętność wykorzystania różnych źródeł do konstruowania wypowiedzi z wykorzystaniem audio/ video/ cyfrowych.

Ocenie podlega:

zakres przygotowania i sposób prezentacji materiału dokumentacyjnego (wg tab. „wymagania merytoryczne”), samodzielność w wyborze, analizie i ocenie prezentowanych działań oraz systematyczne uczestnictwo w zajęciach konwersatoryjnych.

3. Egzamin ustny:

Egzamin ustny sprawdzający stopień znajomości treści z wykładów i ćwiczeń. Warunkiem zaliczenia egzaminu ustnego jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na dwa z wylosowanych pytań. Każde pytanie będzie osobno ocenione w skali od 2-5. Ocenę końcową egzaminu będzie stanowić średnia arytmetyczna ocen z obu pytań. Ocena będzie podana studentowi od razu.