Wprowadzenie do językoznawstwa

1. Aktywność na ćwiczeniach.

2. Prace domowe zrealizowane przez studenta samodzielnie w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych.

3. Sprawdziany cząstkowe weryfikujące stopień przyswojonej wiedzy z większej części materiału dydaktycznego.

4. Egzamin pisemny sprawdzający stopień przyswojenia wiedzy i umiejętności praktyczne z całości materiału dydaktycznego.

Przedmiot „Wprowadzenie do językoznawstwa” opiera się na wykładach i ćwiczeniach z dziedzin: zoosemiotyki i biolingwistyki.

Wykład z zoosemiotyki i biolingwistyki ma za zadanie dostarczyć studentowi wiedzy na temat podobieństw i różnic w porozumiewaniu się ludzi i (innych) zwierząt. Wykłady prezentują biosemiotykę – naukę interdyscyplinarną, która porusza problem relacji między biosferą (biozą) i semiosferą (semiozą), tj. zagadnienia filogenezy (ewolucji) i ontogenezy (akwizycji), struktury (składniki) i funkcji (cele) komunikacji organizmów żywych. W trakcie zajęć akcent kładzie się na odnajdywanie związków między semiotyką (pragmatyką, diakrytyką, syntaktyką i semantyką) oraz biologią (systematyką, genetyką, anatomią i fizjologią): zarówno w dziedzinie komunikacji ludzi, jak i zwierząt, zwłaszcza ssaków (naczelnych) i ptaków (śpiewających). Podczas zajęć student dowiaduje się, jak mogła przebiegać ewolucja komunikacji przez kumulację informacji genetycznej w skali gatunku, por. koncepcje ewolucji biologicznej (darwinizm) i kulturowej (lamarkizm), oraz jak może przebiegać akwizycja komunikacji przez aktywację informacji genetycznej w skali osobnika, por. koncepcje akwizycji biologicznej (natywizm) i kulturowej (empiryzm). Przede wszystkim jednak wykład przedstawia dorobek biosemiotyki, por. obserwacje pasywne (etologiczne) i aktywne (psychologiczne) zachowań komunikacyjnych ssaków i ptaków (zarówno w toku ich komunikacji naturalnej, jak i sztucznej). Dzięki wiedzy wyniesionej z wykładów student będzie mógł dostrzegać i komentować podobieństwa i różnice w komunikacji ludzi i (innych) zwierząt, jakie obserwuje się na poziomach/w etapach: pragmatycznym (interakcja: kooperacyjna vs rywalizacyjna), semantycznym (sygnalizacja: symboliczna vs indeksalna), gramatycznym (kombinacja: syntaktyczna vs fonotaktyczna) i diakrytycznym (transmisja: wolicjonalna i impulsywna).

Biorąc aktywny udział w ćwiczeniach z zoosemiotyki i biolingwistyki, student uświadomi sobie rangę problemu narodzin języka i mowy, jak również zrozumie rolę, jaką w sporze o początek języka i mowy odgrywa odwieczna rywalizacja między stanowiskami: pro-naturalistycznym i anty-naturalistycznym. W trakcie zajęć dyskusji zostaną poddane koncepcje mitologiczne i religijne, filozoficzne i naukowe, dzięki czemu student zorientuje się w problematyce (przedmiot i aspekt, cel i metoda), jaką porusza współczesna nauka o biologicznej ewolucji języka i mowy – biolingwistyka. Zajęcia mają na celu uświadomienie studentowi, że ewolucja języka i mowy to filogeneza ontogenezy funkcji struktury, przy czym: komponent filogenetyczny języka i mowy stanowią ich preadaptacje, a komponent ontogenetyczny – ich predyspozycje. Podczas zajęć student dowie się, że ewolucja języka i mowy obejmuje (osobno i/lub razem) zarówno ewolucję struktury reprezentacyjnej języka, jak i ewolucję funkcji komunikacyjnej mowy. W związku z tym pozna teoretyczne założenia i materiałowe odkrycia, jakie dyskutuje się w ramach: modeli ewolucji struktury języka – gramatycznych (Bickerton D., Fitch T., Chomsky N.A., Christiansen M.H.) i leksykalnych (Deacon T.W., Pinker S., Donald M., Stokoe W.C.) oraz modeli ewolucji funkcji mowy – pragmatycznych (Tomasello M., Arbib M., Miller G.F., Dunbar R.) i substancjalnych (Swadesh M., Lieberman P., Corballis M., Calvin W.H.).

Nowak T.: Refleksja nad granicami języka i mowy w obliczu odkryć zoosemiotyki. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2020, 7, 50 s.

Nowak T.: Komunikacja komplikacji i komplikacja komunikacji. Porozumiewanie się zwierząt ludzkich i nie-ludzkich na tle założeń biosemiotyki. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2021, 8, 23 s.

Nowak T.: Studia nad filogenezą języka i mowy jako zwierciadło, w którym przeglądają się nowoczesne koncepcje lingwistyczne. „Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny” 2017, 18, s. 81–115.

Nowak T.: Małpia gramatyka? Porównanie potencjału kombinatorycznego ludzi i szympansów (studium przypadku). „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2017, 3, s. 109–127.

Nowak T.: Czy język mógł powstać samorzutnie? O pewnej koincydencji w ewolucji języka. W: Biological Turn. Idee biologii w humanistyce współczesnej”. Red. D. Wężowicz-Ziółkowska, E. Wieczorkowska. Katowice 2016, s. 130–145.

Nowak T.: Przyczynek do studiów nad biologiczną ewolucją komunikacji. Na tropie pewnej hipotezy. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2015, 1, s. 133–147.

1. Aktywność na ćwiczeniach.

2. Prace domowe zrealizowane przez studenta samodzielnie w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych.

3. Sprawdziany cząstkowe weryfikujące stopień przyswojonej wiedzy z większej części materiału dydaktycznego.

4. Egzamin pisemny sprawdzający stopień przyswojenia wiedzy i umiejętności praktyczne z całości materiału dydaktycznego.

Przedmiot „Wprowadzenie do językoznawstwa” opiera się na wykładach i ćwiczeniach z dziedzin: zoosemiotyki i biolingwistyki.

Wykład z zoosemiotyki i biolingwistyki ma za zadanie dostarczyć studentowi wiedzy na temat podobieństw i różnic w porozumiewaniu się ludzi i (innych) zwierząt. Wykłady prezentują biosemiotykę – naukę interdyscyplinarną, która porusza problem relacji między biosferą (biozą) i semiosferą (semiozą), tj. zagadnienia filogenezy (ewolucji) i ontogenezy (akwizycji), struktury (składniki) i funkcji (cele) komunikacji organizmów żywych. W trakcie zajęć akcent kładzie się na odnajdywanie związków między semiotyką (pragmatyką, diakrytyką, syntaktyką i semantyką) oraz biologią (systematyką, genetyką, anatomią i fizjologią): zarówno w dziedzinie komunikacji ludzi, jak i zwierząt, zwłaszcza ssaków (naczelnych) i ptaków (śpiewających). Podczas zajęć student dowiaduje się, jak mogła przebiegać ewolucja komunikacji przez kumulację informacji genetycznej w skali gatunku, por. koncepcje ewolucji biologicznej (darwinizm) i kulturowej (lamarkizm), oraz jak może przebiegać akwizycja komunikacji przez aktywację informacji genetycznej w skali osobnika, por. koncepcje akwizycji biologicznej (natywizm) i kulturowej (empiryzm). Przede wszystkim jednak wykład przedstawia dorobek biosemiotyki, por. obserwacje pasywne (etologiczne) i aktywne (psychologiczne) zachowań komunikacyjnych ssaków i ptaków (zarówno w toku ich komunikacji naturalnej, jak i sztucznej). Dzięki wiedzy wyniesionej z wykładów student będzie mógł dostrzegać i komentować podobieństwa i różnice w komunikacji ludzi i (innych) zwierząt, jakie obserwuje się na poziomach/w etapach: pragmatycznym (interakcja: kooperacyjna vs rywalizacyjna), semantycznym (sygnalizacja: symboliczna vs indeksalna), gramatycznym (kombinacja: syntaktyczna vs fonotaktyczna) i diakrytycznym (transmisja: wolicjonalna i impulsywna).

Biorąc aktywny udział w ćwiczeniach z zoosemiotyki i biolingwistyki, student uświadomi sobie rangę problemu narodzin języka i mowy, jak również zrozumie rolę, jaką w sporze o początek języka i mowy odgrywa odwieczna rywalizacja między stanowiskami: pro-naturalistycznym i anty-naturalistycznym. W trakcie zajęć dyskusji zostaną poddane koncepcje mitologiczne i religijne, filozoficzne i naukowe, dzięki czemu student zorientuje się w problematyce (przedmiot i aspekt, cel i metoda), jaką porusza współczesna nauka o biologicznej ewolucji języka i mowy – biolingwistyka. Zajęcia mają na celu uświadomienie studentowi, że ewolucja języka i mowy to filogeneza ontogenezy funkcji struktury, przy czym: komponent filogenetyczny języka i mowy stanowią ich preadaptacje, a komponent ontogenetyczny – ich predyspozycje. Podczas zajęć student dowie się, że ewolucja języka i mowy obejmuje (osobno i/lub razem) zarówno ewolucję struktury reprezentacyjnej języka, jak i ewolucję funkcji komunikacyjnej mowy. W związku z tym pozna teoretyczne założenia i materiałowe odkrycia, jakie dyskutuje się w ramach: modeli ewolucji struktury języka – gramatycznych (Bickerton D., Fitch T., Chomsky N.A., Christiansen M.H.) i leksykalnych (Deacon T.W., Pinker S., Donald M., Stokoe W.C.) oraz modeli ewolucji funkcji mowy – pragmatycznych (Tomasello M., Arbib M., Miller G.F., Dunbar R.) i substancjalnych (Swadesh M., Lieberman P., Corballis M., Calvin W.H.).

Nowak T.: Refleksja nad granicami języka i mowy w obliczu odkryć zoosemiotyki. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2020, 7, 50 s.

Nowak T.: Komunikacja komplikacji i komplikacja komunikacji. Porozumiewanie się zwierząt ludzkich i nie-ludzkich na tle założeń biosemiotyki. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2021, 8, 23 s.

Nowak T.: Studia nad filogenezą języka i mowy jako zwierciadło, w którym przeglądają się nowoczesne koncepcje lingwistyczne. „Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny” 2017, 18, s. 81–115.

Nowak T.: Małpia gramatyka? Porównanie potencjału kombinatorycznego ludzi i szympansów (studium przypadku). „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2017, 3, s. 109–127.

Nowak T.: Czy język mógł powstać samorzutnie? O pewnej koincydencji w ewolucji języka. W: Biological Turn. Idee biologii w humanistyce współczesnej”. Red. D. Wężowicz-Ziółkowska, E. Wieczorkowska. Katowice 2016, s. 130–145.

Nowak T.: Przyczynek do studiów nad biologiczną ewolucją komunikacji. Na tropie pewnej hipotezy. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2015, 1, s. 133–147.