Uniwersytet Ślaski w Katowicach - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Krystalochemia

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: W4-BF-S1-3-20-15
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Krystalochemia
Jednostka: Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: (brak danych)
Pełny opis:

Moduł Krystalografia (wykład i laboratorium) ma za zadanie zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami krystalografii geometrycznej, w szczególności z elementami symetrii w morfologii kryształu i w budowie wewnętrznej ciał krystalicznych oraz charakterystyką grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych", wyjaśnienie geometrii dyfrakcji promieni rentgenowskich, omówienie podstawowych metod rentgenowskiej analizy strukturalnej monokryształów i ciał polikrystalicznych oraz zapoznanie z wybranymi bazami strukturalnymi. W trakcie realizacji zajęć studenci poznają podstawy działania aparatury pomiarowej opartej na zjawisku dyfrakcji promieni rentgenowskich, rejestrują dyfraktogramy polikrystaliczne wybranych substancji, uczą się wskaźnikowania dyfraktogramów i nabywają umiejętności w zakresie stosowania technik dyfrakcyjnych do rozwiązywania problemów analitycznych, identyfikacyjnych i strukturalnych.

Wykład

Opis kryształu – dawniej i dzisiaj. Sieć przestrzenna a sieć krystaliczna. Komórka elementarna. Układy krystalograficzne. Węzły sieci przestrzennej. Proste sieciowe. Płaszczyzny sieciowe. Rodzina płaszczyzn sieciowych. Odległości międzypłaszczyznowe. Pas płaszczyzn. Równanie pasowe. Typy sieci translacyjnych (Bravais’go). Gęstość kryształu. Makroskopowe elementy symetrii. Grupy punktowe. Strukturalne elementy symetrii. Grupy przestrzenne: symbole grup przestrzennych, zespoły pozycji symetrycznie równoważnych, graficzne przedstawianie zespołów pozycji symetrycznie równoważnych i elementów symetrii grup przestrzennych. Charakterystyka grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych”. Dyfrakcja promieni rentgenowskich na sieciach przestrzennych kryształów. Geometria dyfrakcji promieni rentgenowskich. Sieć odwrotna a zjawisko dyfrakcji rentgenowskiej. Konstrukcja Ewalda. Systematyczne wygaszanie refleksów dyfrakcyjnych. Ogólne, seryjne i pasowe reguły wygaszeń. Klasy dyfrakcyjne. Natężenie refleksów. Atomowy czynnik rozpraszania. Czynnik struktury. Metody krystalografii rentgenowskiej monokryształów. Wyznaczenie struktury kryształu. Problem fazowy. Metody badań substancji polikrystalicznych. Wskaźnikowanie refleksów dyfrakcyjnych ciał polikrystalicznych. Wybrane struktury pierwiastków i związków chemicznych.

Laboratorium

W pierwszej części studenci mają zajęcia konwersacyjne, na których rozwiązują problemy dotyczące symetrii sieci, tworzenia operacji symetrii, zapisu grup punktowych i przestrzennych oraz omawiają relacje sieć prosta i odwrotna.

Zajęcia praktyczne obejmują: zaprezentowanie dyfraktometrów rentgenowskich; pomiary oraz rozwiązywanie struktur prostych związków; analizę danych zawartych w bazach danych przy wykorzystaniu odpowiedniego oprogramowania.

Przed rozpoczęciem pracy z promieniowaniem rentgenowskim, studenci zostają przeszkoleni z zakresu ochrony przed promieniowaniem jonizującym.

Literatura:

1. Z. Bojarski, M. Gigla, K. Stróż, M. Surowiec, Krystalografia. Podręcznik wspomagany komputerowo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1996, 2001.

2. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.

3. Z. Bojarski, H. Habla, M. Surowiec, Materiały do nauki krystalografii, PWN, Warszawa 1986.

4. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii strukturalnej i rentgenowskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1994.

5. Z. Kosturkiewicz, Metody krystalografii, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.

6. M. Van Meerssche, J. Feneau-Dupont, Krystalografia i chemia strukturalna, PWN, Warszawa 1984.

7. Międzynarodowe Tablice Krystalograficzne, John Wiley and Sons, Inc. 2012.

Efekty uczenia się:

W ramach niniejszego przedmiotu studenci nabywają następujących umiejętności:

1. Rozumieją znaczenie krystalografii dla rozwoju cywilizacji i techniki oraz są świadomi interdyscyplinarnego charakteru krystalografii jako nauki.

2. Znają i potrafią wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu krystalografii

3. Rozwiązują podstawowe zadania i problemy z zakresu krystalografii

4. Stosują międzynarodową symbolikę grup punktowych i przestrzennych

5. Umieją korzystać z międzynarodowych tablic krystalograficznych

6. Znają teoretyczne podstawy działania aparatury pomiarowej opartej na zjawisku dyfrakcji promieni rentgenowskich.

7. Potrafią stosować technikę dyfrakcji do rozwiązywania problemów analitycznych, identyfikacyjnych i strukturalnych.

8. Wyszukują informacje w strukturalnych bazach danych.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie modułu na podstawie aktywności na zajęciach, rozwiązania zadań rachunkowych i problemowych podanych do samodzielnej pracy, kolokwium na zajęciach laboratoryjnych oraz sprawozdań, które Studenci przedstawiają po wykonaniu ćwiczenia. Raporty obejmują opis przebiegu eksperymentu, opracowanie wyników i ich dyskusja. Skala ocen: 2-5.

Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Barbara Machura
Prowadzący grup: Katarzyna Balin, Barbara Machura
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie lub ocena
Sposób ustalania oceny końcowej:

Zaliczenie modułu na podstawie aktywności na zajęciach, rozwiązania zadań rachunkowych i problemowych podanych do samodzielnej pracy, kolokwium na zajęciach laboratoryjnych oraz sprawozdań, które Studenci przedstawiają po wykonaniu ćwiczenia. Raporty obejmują opis przebiegu eksperymentu, opracowanie wyników i ich dyskusja. Skala ocen: 2-5.

Pełny opis:

Moduł Krystalografia (wykład i laboratorium) ma za zadanie zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami krystalografii geometrycznej, w szczególności z elementami symetrii w morfologii kryształu i w budowie wewnętrznej ciał krystalicznych oraz charakterystyką grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych", wyjaśnienie geometrii dyfrakcji promieni rentgenowskich, omówienie podstawowych metod rentgenowskiej analizy strukturalnej monokryształów i ciał polikrystalicznych oraz zapoznanie z wybranymi bazami strukturalnymi. W trakcie realizacji zajęć studenci poznają podstawy działania aparatury pomiarowej opartej na zjawisku dyfrakcji promieni rentgenowskich, rejestrują dyfraktogramy polikrystaliczne wybranych substancji, uczą się wskaźnikowania dyfraktogramów i nabywają umiejętności w zakresie stosowania technik dyfrakcyjnych do rozwiązywania problemów analitycznych, identyfikacyjnych i strukturalnych.

Wykład

Opis kryształu – dawniej i dzisiaj. Sieć przestrzenna a sieć krystaliczna. Komórka elementarna. Układy krystalograficzne. Węzły sieci przestrzennej. Proste sieciowe. Płaszczyzny sieciowe. Rodzina płaszczyzn sieciowych. Odległości międzypłaszczyznowe. Pas płaszczyzn. Równanie pasowe. Typy sieci translacyjnych (Bravais’go). Gęstość kryształu. Makroskopowe elementy symetrii. Grupy punktowe. Strukturalne elementy symetrii. Grupy przestrzenne: symbole grup przestrzennych, zespoły pozycji symetrycznie równoważnych, graficzne przedstawianie zespołów pozycji symetrycznie równoważnych i elementów symetrii grup przestrzennych. Charakterystyka grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych”. Dyfrakcja promieni rentgenowskich na sieciach przestrzennych kryształów. Geometria dyfrakcji promieni rentgenowskich. Sieć odwrotna a zjawisko dyfrakcji rentgenowskiej. Konstrukcja Ewalda. Systematyczne wygaszanie refleksów dyfrakcyjnych. Ogólne, seryjne i pasowe reguły wygaszeń. Klasy dyfrakcyjne. Natężenie refleksów. Atomowy czynnik rozpraszania. Czynnik struktury. Metody krystalografii rentgenowskiej monokryształów. Wyznaczenie struktury kryształu. Problem fazowy. Metody badań substancji polikrystalicznych. Wskaźnikowanie refleksów dyfrakcyjnych ciał polikrystalicznych. Wybrane struktury pierwiastków i związków chemicznych.

Laboratorium

W pierwszej części studenci mają zajęcia konwersacyjne, na których rozwiązują problemy dotyczące symetrii sieci, tworzenia operacji symetrii, zapisu grup punktowych i przestrzennych oraz omawiają relacje sieć prosta i odwrotna.

Zajęcia praktyczne obejmują: zaprezentowanie dyfraktometrów rentgenowskich; pomiary oraz rozwiązywanie struktur prostych związków; analizę danych zawartych w bazach danych przy wykorzystaniu odpowiedniego oprogramowania.

Przed rozpoczęciem pracy z promieniowaniem rentgenowskim, studenci zostają przeszkoleni z zakresu ochrony przed promieniowaniem jonizującym.

Literatura:

1. Z. Bojarski, M. Gigla, K. Stróż, M. Surowiec, Krystalografia. Podręcznik wspomagany komputerowo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1996, 2001.

2. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.

3. Z. Bojarski, H. Habla, M. Surowiec, Materiały do nauki krystalografii, PWN, Warszawa 1986.

4. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii strukturalnej i rentgenowskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1994.

5. Z. Kosturkiewicz, Metody krystalografii, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.

6. M. Van Meerssche, J. Feneau-Dupont, Krystalografia i chemia strukturalna, PWN, Warszawa 1984.

7. Międzynarodowe Tablice Krystalograficzne, John Wiley and Sons, Inc. 2012.

Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Barbara Machura
Prowadzący grup: Katarzyna Balin, Barbara Machura
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie lub ocena
Sposób ustalania oceny końcowej:

Zaliczenie modułu na podstawie aktywności na zajęciach, rozwiązania zadań rachunkowych i problemowych podanych do samodzielnej pracy, kolokwium na zajęciach laboratoryjnych oraz sprawozdań, które Studenci przedstawiają po wykonaniu ćwiczenia. Raporty obejmują opis przebiegu eksperymentu, opracowanie wyników i ich dyskusja. Skala ocen: 2-5.

Pełny opis:

Moduł Krystalografia (wykład i laboratorium) ma za zadanie zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami krystalografii geometrycznej, w szczególności z elementami symetrii w morfologii kryształu i w budowie wewnętrznej ciał krystalicznych oraz charakterystyką grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych", wyjaśnienie geometrii dyfrakcji promieni rentgenowskich, omówienie podstawowych metod rentgenowskiej analizy strukturalnej monokryształów i ciał polikrystalicznych oraz zapoznanie z wybranymi bazami strukturalnymi. W trakcie realizacji zajęć studenci poznają podstawy działania aparatury pomiarowej opartej na zjawisku dyfrakcji promieni rentgenowskich, rejestrują dyfraktogramy polikrystaliczne wybranych substancji, uczą się wskaźnikowania dyfraktogramów i nabywają umiejętności w zakresie stosowania technik dyfrakcyjnych do rozwiązywania problemów analitycznych, identyfikacyjnych i strukturalnych.

Wykład

Opis kryształu – dawniej i dzisiaj. Sieć przestrzenna a sieć krystaliczna. Komórka elementarna. Układy krystalograficzne. Węzły sieci przestrzennej. Proste sieciowe. Płaszczyzny sieciowe. Rodzina płaszczyzn sieciowych. Odległości międzypłaszczyznowe. Pas płaszczyzn. Równanie pasowe. Typy sieci translacyjnych (Bravais’go). Gęstość kryształu. Makroskopowe elementy symetrii. Grupy punktowe. Strukturalne elementy symetrii. Grupy przestrzenne: symbole grup przestrzennych, zespoły pozycji symetrycznie równoważnych, graficzne przedstawianie zespołów pozycji symetrycznie równoważnych i elementów symetrii grup przestrzennych. Charakterystyka grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych”. Dyfrakcja promieni rentgenowskich na sieciach przestrzennych kryształów. Geometria dyfrakcji promieni rentgenowskich. Sieć odwrotna a zjawisko dyfrakcji rentgenowskiej. Konstrukcja Ewalda. Systematyczne wygaszanie refleksów dyfrakcyjnych. Ogólne, seryjne i pasowe reguły wygaszeń. Klasy dyfrakcyjne. Natężenie refleksów. Atomowy czynnik rozpraszania. Czynnik struktury. Metody krystalografii rentgenowskiej monokryształów. Wyznaczenie struktury kryształu. Problem fazowy. Metody badań substancji polikrystalicznych. Wskaźnikowanie refleksów dyfrakcyjnych ciał polikrystalicznych. Wybrane struktury pierwiastków i związków chemicznych.

Laboratorium

W pierwszej części studenci mają zajęcia konwersacyjne, na których rozwiązują problemy dotyczące symetrii sieci, tworzenia operacji symetrii, zapisu grup punktowych i przestrzennych oraz omawiają relacje sieć prosta i odwrotna.

Zajęcia praktyczne obejmują: zaprezentowanie dyfraktometrów rentgenowskich; pomiary oraz rozwiązywanie struktur prostych związków; analizę danych zawartych w bazach danych przy wykorzystaniu odpowiedniego oprogramowania.

Przed rozpoczęciem pracy z promieniowaniem rentgenowskim, studenci zostają przeszkoleni z zakresu ochrony przed promieniowaniem jonizującym.

Literatura:

1. Z. Bojarski, M. Gigla, K. Stróż, M. Surowiec, Krystalografia. Podręcznik wspomagany komputerowo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1996, 2001.

2. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.

3. Z. Bojarski, H. Habla, M. Surowiec, Materiały do nauki krystalografii, PWN, Warszawa 1986.

4. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii strukturalnej i rentgenowskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1994.

5. Z. Kosturkiewicz, Metody krystalografii, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.

6. M. Van Meerssche, J. Feneau-Dupont, Krystalografia i chemia strukturalna, PWN, Warszawa 1984.

7. Międzynarodowe Tablice Krystalograficzne, John Wiley and Sons, Inc. 2012.

Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-18
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Barbara Machura
Prowadzący grup: Katarzyna Balin, Barbara Machura
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie lub ocena
Sposób ustalania oceny końcowej:

Zaliczenie modułu na podstawie aktywności na zajęciach, rozwiązania zadań rachunkowych i problemowych podanych do samodzielnej pracy, kolokwium na zajęciach laboratoryjnych oraz sprawozdań, które Studenci przedstawiają po wykonaniu ćwiczenia. Raporty obejmują opis przebiegu eksperymentu, opracowanie wyników i ich dyskusja. Skala ocen: 2-5.

Pełny opis:

Moduł Krystalografia (wykład i laboratorium) ma za zadanie zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami krystalografii geometrycznej, w szczególności z elementami symetrii w morfologii kryształu i w budowie wewnętrznej ciał krystalicznych oraz charakterystyką grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych", wyjaśnienie geometrii dyfrakcji promieni rentgenowskich, omówienie podstawowych metod rentgenowskiej analizy strukturalnej monokryształów i ciał polikrystalicznych oraz zapoznanie z wybranymi bazami strukturalnymi. W trakcie realizacji zajęć studenci poznają podstawy działania aparatury pomiarowej opartej na zjawisku dyfrakcji promieni rentgenowskich, rejestrują dyfraktogramy polikrystaliczne wybranych substancji, uczą się wskaźnikowania dyfraktogramów i nabywają umiejętności w zakresie stosowania technik dyfrakcyjnych do rozwiązywania problemów analitycznych, identyfikacyjnych i strukturalnych.

Wykład

Opis kryształu – dawniej i dzisiaj. Sieć przestrzenna a sieć krystaliczna. Komórka elementarna. Układy krystalograficzne. Węzły sieci przestrzennej. Proste sieciowe. Płaszczyzny sieciowe. Rodzina płaszczyzn sieciowych. Odległości międzypłaszczyznowe. Pas płaszczyzn. Równanie pasowe. Typy sieci translacyjnych (Bravais’go). Gęstość kryształu. Makroskopowe elementy symetrii. Grupy punktowe. Strukturalne elementy symetrii. Grupy przestrzenne: symbole grup przestrzennych, zespoły pozycji symetrycznie równoważnych, graficzne przedstawianie zespołów pozycji symetrycznie równoważnych i elementów symetrii grup przestrzennych. Charakterystyka grup przestrzennych w „Międzynarodowych tablicach krystalograficznych”. Dyfrakcja promieni rentgenowskich na sieciach przestrzennych kryształów. Geometria dyfrakcji promieni rentgenowskich. Sieć odwrotna a zjawisko dyfrakcji rentgenowskiej. Konstrukcja Ewalda. Systematyczne wygaszanie refleksów dyfrakcyjnych. Ogólne, seryjne i pasowe reguły wygaszeń. Klasy dyfrakcyjne. Natężenie refleksów. Atomowy czynnik rozpraszania. Czynnik struktury. Metody krystalografii rentgenowskiej monokryształów. Wyznaczenie struktury kryształu. Problem fazowy. Metody badań substancji polikrystalicznych. Wskaźnikowanie refleksów dyfrakcyjnych ciał polikrystalicznych. Wybrane struktury pierwiastków i związków chemicznych.

Laboratorium

W pierwszej części studenci mają zajęcia konwersacyjne, na których rozwiązują problemy dotyczące symetrii sieci, tworzenia operacji symetrii, zapisu grup punktowych i przestrzennych oraz omawiają relacje sieć prosta i odwrotna.

Zajęcia praktyczne obejmują: zaprezentowanie dyfraktometrów rentgenowskich; pomiary oraz rozwiązywanie struktur prostych związków; analizę danych zawartych w bazach danych przy wykorzystaniu odpowiedniego oprogramowania.

Przed rozpoczęciem pracy z promieniowaniem rentgenowskim, studenci zostają przeszkoleni z zakresu ochrony przed promieniowaniem jonizującym.

Literatura:

1. Z. Bojarski, M. Gigla, K. Stróż, M. Surowiec, Krystalografia. Podręcznik wspomagany komputerowo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1996, 2001.

2. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.

3. Z. Bojarski, H. Habla, M. Surowiec, Materiały do nauki krystalografii, PWN, Warszawa 1986.

4. Z. Trzaska Durski, H. Trzaska Durska, Podstawy krystalografii strukturalnej i rentgenowskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1994.

5. Z. Kosturkiewicz, Metody krystalografii, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004.

6. M. Van Meerssche, J. Feneau-Dupont, Krystalografia i chemia strukturalna, PWN, Warszawa 1984.

7. Międzynarodowe Tablice Krystalograficzne, John Wiley and Sons, Inc. 2012.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)