Psychologia

Cel kursu: przedstawić elementy z różnych obszarów wiedzy psychologicznej przydatne dla kierunku nauczycielskiego

Program kursu:

I. Główne koncepcje psychologiczne człowieka

• Koncepcje psychodynamiczne

• Koncepcje behawioralne

• Koncepcje poznawcze

II. Podstawy psychologiczne zdrowia psychicznego

1. Fazy kształtowania się więzi emocjonalnej dziecko – matka

2. Warunki realizacji głównych potrzeb psychicznych wg K. Jankowskiego

• Psychiczna potrzeba kontaktu emocjonalnego

• Psychiczna potrzeba optymalnej mobilizacji psychologicznej

III. Sytuacje trudne – zachowania człowieka w sytuacjach trudnych

IV. Mechanizmy obronne - wewnątrzpsychiczne sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych

V. Mechanizmy uczenia się i sposoby nabywania doświadczenia indywidualnego w kontekście kulturowym

Typy kultury wg M. Mead a kierunki transmisji wzorów zachowań i wartości

• kultura postfiguratywna (nieocenieni przodkowie)

• kultura kofiguratywna (odnalezieni rówieśnicy)

• kultura prefiguratywna (zagadkowe dzieci)

VI. Psychologia rozwoju człowieka

• Stadialność rozwoju a ciągłość rozwoju

• Pojęcia zmian rozwojowych

• Pojęcie zadań rozwojowych

• Stadia rozwoju człowieka (charakterystyka)

• Wczesne dzieciństwo

• Wiek przedszkolny

• Wiek wczesnoszkolny

• Wiek dorastania

• Wiek wczesnej dorosłości

VII. Częste problemy psychologiczne w kolejnych okresach rozwoju człowieka

VIII. Elementy psychologii klinicznej – przegląd wybranych jednostek zaburzeń

• Zaburzenia emocjonalne

• Zaburzenia destrukcyjne (zachowania antyspołeczne, Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Deficytem Uwagi = ADHD, prowokacyjne przeciwstawianie się

• Zaburzenia osobowości typu psychopatycznego

• Depresje w ujęciu rozwojowym

• Konsekwencje wczesnych organicznych uszkodzeń mózgu

IX. Elementy komunikacji interpersonalnej

X. Uczenie się i nauczanie w szkole

Literatura:

Birch A., Malim T.: Psychologia rozwojowa w zarysie.

Fontana D. Psychologia dla nauczycieli. Zysk i S–ka Wydawnictwo. Rozdz. 7

Hartley P.: Komunikowanie interpersonalne

Harwas-Naperałą B., Trempała J. (red.): Psychologia rozwoju człowieka. T. 2 Charakterystyka okresów życia człowieka

Jankowski K.: Od psychiatrii biologicznej do humanistycznej. Rozdz. 4, 5

Kamińska – Reyman J. (2002): Psychologiczna interpretacja niepokojących zachowań u dzieci w wieku przedszkolnym. Nauczyciel i Szkoła, nr 1-2,(14 –15), Górnośląska Wyższa

Kozielecki J.: Psychologiczne koncepcje człowieka

Szkoła Pedagogiczna w Mysłowicach

Lewicki A. Psychologia kliniczna. Część I, rozdz. III, 2, 3, 4 a, b, 5, rozdz. II, 5

Przetacznik – Gierowska M., Makiełło Jarża G. : Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego, 1985

Mead M.: Kultura i tożsamość

Rosenhan, Seligman: Psychopatologia. T.I.

Sokolik M.: Psychoanaliza i Ja