Dydaktyka ogólna

obowiązkowy

- realizacja efektów kształcenia modułów: pedagogika ogólna

Studenci poznają podstawy aksjologiczne kształcenia i kategorię powinności w dydaktyce oraz związane z nią cele kształcenia jako podstawowe składniki systemu kształcenia. Poznają: koncepcje i modele uczenia się a także współczesne zagadnienia samouctwa i samokształcenia; metody oraz środki realizacji celów kształcenia. Studenci nabywają umiejętności analizy i oceny rezultatów działań dydaktycznych, poznają problemy oceny szkolnej i zagadnienia dydaktycznej opieki nad uczeniem zdolnym oraz wymagającym wsparcia w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych. Zajęcia z dydaktyki ogólnej wyposażają studentów w umiejętność projektowania zajęć dydaktycznych.

Treści wykładów dotyczą podstawowych zagadnień z dziadziny dydaktyki ogólnej: Charakterystyka dydaktyki ogólnej jako dyscypliny naukowej; Dydaktyka ogólna, dydaktyki szczegółowe oraz dydaktyka o charakterze środowiskowym; Wartości i cele kształcenia; Ideał wychowawczy; Podstawowe pojęcia w dydaktyce ogólnej oraz ich geneza; Przedmiot badań dydaktycznych oraz przebieg procesu badawczego; Charakterystyka metod badań naukowych w dydaktyce; System dydaktyczny oraz jego elementy; Charakterystyka systemów dydaktycznych (tradycyjnego oraz współczesnych); Proces kształcenia jako związek nauczania i uczenia się oraz jego gnoseologiczne podstawy; Charakterystyka głównych zasad kształcenia; Współczesne koncepcje kształcenia; Szkoła jako miejsce dydaktycznej i wychowawczej działalności nauczyciela; Program szkoły i jego realizacja; Nauczyciel i uczeń jako podmioty działań edukacyjnych.

Zakres treści realizowanych w ramach ćwiczeń obejmuje:

• Cele kształcenia jako podstawowy składnik sytemu kształcenia;

• Środki realizacji celów dydaktycznych;

• Podręcznik jako jeden ze środków dydaktycznych;

• Kształcenie multimedialne - systemy multimedialne, wykorzystanie radia, telewizji, komputerów i Internetu w pracy dydaktycznej;

• Treści kształcenia i ich taksonomie;

• Idea nauczania integralnego w dydaktyce- - sposoby pojmowania integracji, szkoły eksperymentalne;

• Edukacja alternatywna;

• Edukacja formalna, pozaformalna, nieformalna

• Metody nauczania – klasyfikacja, charakterystyka, przykłady, zastosowanie;

• Nauczanie problemowe;

• Warunki wewnętrzne i zewnętrzne działań dydaktycznych;

• Europejska i krajowa rama kwalifikacji.

• Wiedza – umiejętności – postawy. Od dydaktyki, przez instruktarz do mentoringu.

• Problem motywacji;

• Klasa szkolna jako środowisko i przestrzeń publiczna dziecka;

• Klasa szkolna jako zespół – teambuilding i procesy grupowe.

• Lekcja – planowanie, budowa i typy;

• Metody sprawdzania wyników nauczania;

• Problem oceny szkolnej;

• Niepowodzenia i trudności szkolne uczniów;

• Projekty i scenariusze zajęć lekcyjnych.

W. Okoń: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wyd. „Żak”, Warszawa 2003;

Cz. Kupisiewicz: Podstawy dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 2004;

J. Półturzycki: Dydaktyka dla nauczycieli, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2005;

J. Świrko-Pilipczuk (red.): Dydaktyka ogólna i nauki z nią współdziałające, Wyd. Zapol, Szczecin 2007;

D. Klus-Stańska: Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Wyd. „Żak”, Warszawa 2010

K. Denek: O nowy kształt edukacji, Wyd. Akapit, Toruń 1998;

S. Nalaskowski: O ideale wychowania i celach kształcenia, Wyd. Impuls, Kraków 1998;

I. Adamek: Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Wyd. Impuls, Kraków 2000;

M. Kuchcińska: Od edukacji dyrektywnej do emancypacyjnej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994;

J. Pielachowski: Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, Wyd. eMPi2, Poznań 1999;

Galloway Ch., Psychologia uczenia się i nauczania, t. 1-2, PWN, Warszawa 1988;

K. Kruszewski: Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1991;

D. F. Walker, J. F. Soltis: Program i cele kształcenia, WSiP, Warszawa 2000

W. Okoń: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wyd. „Żak”, Warszawa 2003;

Cz. Kupisiewicz: Podstawy dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 2004;

J. Półturzycki: Dydaktyka dla nauczycieli, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2005;

J. Świrko-Pilipczuk (red.): Dydaktyka ogólna i nauki z nią współdziałające, Wyd. Zapol, Szczecin 2007;

D. Klus-Stańska: Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Wyd. „Żak”, Warszawa 2010

K. Denek: O nowy kształt edukacji, Wyd. Akapit, Toruń 1998;

S. Nalaskowski: O ideale wychowania i celach kształcenia, Wyd. Impuls, Kraków 1998;

I. Adamek: Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Wyd. Impuls, Kraków 2000;

M. Kuchcińska: Od edukacji dyrektywnej do emancypacyjnej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1994;

J. Pielachowski: Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, Wyd. eMPi2, Poznań 1999;

Galloway Ch., Psychologia uczenia się i nauczania, t. 1-2, PWN, Warszawa 1988;

K. Kruszewski: Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1991;

D. F. Walker, J. F. Soltis: Program i cele kształcenia, WSiP, Warszawa 2000

Student zna elementarną terminologię używaną w dydaktyce i rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych; ma uporządkowaną wiedzę na temat kształcenia, jego filozoficznych, społeczno-kulturowych, historycznych, psychologicznych podstaw; zna podstawowe teorie dotyczące procesu kształcenia oraz uczenia się, rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów; zna najważniejsze tradycyjne i współczesne nurty i systemy dydaktyczne, rozumie ich historyczne i kulturowe uwarunkowania; ma elementarną wiedzę na temat projektowania ścieżki własnego rozwoju; posiada podstawową wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowania instytucji edukacyjnych, posiada wiedzę na temat różnorodnych ofert edukacyjnych; ma podstawową wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, ma elementarną wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach stosowanych w różnych obszarach działalności dydaktycznej; potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu dydaktyki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych a także zrozumienia motywów i wzorów zachowań podmiotów procesów kształcenia; potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności dydaktycznej; potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu dydaktyki i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT); potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi sferami działalności dydaktycznej; potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań dydaktycznych, potrafi generować rozwiązania konkretnych problemów w zakresie kształcenia i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań; potrafi animować prace nad rozwojem uczestników procesów pedagogicznych oraz wspierać ich samodzielność w zdobywaniu wiedzy, a także inspirować do działań na rzecz uczenia się przez całe życie; ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia; ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania edukacyjne; jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie.

Egzamin pisemny - sprawdzenie znajomości treści wykładów i polecanej literatury;

Ocena ciągła - sprawdzenie umiejętności wykorzystania wiedzy teoretycznej do analizowania i interpretowania teoretycznych i praktycznych problemów dydaktycznych, wyjaśniania i trafnego prognozowania przebiegu procesów kształcenia;

Projekt - sprawdzenie umiejętności zaprojektowania rozwiniętego scenariusza zajęć dydaktycznych;

Test pisemny - sprawdzający znajomość poziomu opanowania treści teoretycznych ćwiczeń.