Metodyka nauczania środowiska społeczno-przyrodniczego dzieci w wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym

obowiązkowy

Przedmiot Metodyka nauczania środowiska społeczno przyrodniczego dzieci w wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym ma umożliwić studentom rozszerzenie i pogłębienie wiedzy merytorycznej i metodycznej dotyczącej procesu edukacji środowiskowej małego dziecka. Studenci na zajęciach zgłębiają zagadnienia teoretyczne i metodyczne, precyzują zasady optymalnego kształcenia przyrodniczego i ekologicznego dzieci, nabywają umiejętności planowania, organizowania i prowadzenia zajęć w sposób angażujący dzieci w toku nauki szkolnej, poszukują efektywnych metod i form poznawania przyrody oraz nabywają umiejętności, jak uczyć i wychowywać w naturalnym środowisku, przez bezpośredni kontakt z naturą, wielozmysłowe postrzeganie i indywidualne doświadczenia dzieci, by rozbudzić w nich wrażliwość na piękno przyrody oraz potrzebę jego ochrony.

Treści wykładów obejmują:

Środowisko jako przedmiot edukacji na poziomie kształcenia zintegrowanego.

Cele edukacji środowiskowej małego dziecka.

Treści edukacji środowiskowej małego dziecka.

Metody edukacji środowiskowej i ich charakterystyka.

Formy zajęć edukacji środowiskowej w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej.

Treści ćwiczeń obejmują:

Proces poznawania przyrody przez małe dziecko i wypływające z niego zasady nauczania o środowisku.

Aspekty konstruowania programu nauczania przedmiotu „środowisko społeczno-przyrodnicze” w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej (analiza porównawcza: podstawa programowa a wybrane programy).

Metodyczne aspekty konstruowania konspektu zajęć z zakresu edukacji środowiskowej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Formy ochrony przyrody. Ochrona przyrody w praktyce edukacyjnej przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

Bioregion i jego wykorzystanie w edukacji środowiskowej małego dziecka.

Kształtowanie świadomości ekologicznej i postaw proekologicznych u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Gry i zabawy ekologiczne.

1. Budniak A., Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym, Kraków 2009.

2. Dymara B., Michałowski S., Wollman-Mazurkiewicz L., Dziecko w świecie przyrody, Kraków1998.

3. Sawicki M., Edukacja środowiskowa w klasach I-III szkoły podstawowej, Warszawa 1998.

4. Soida D., Bądź Mistrzem-Przyjacielem, czyli edukacja ekologiczna na wesoło, Kraków 1996.

5. Soida D., Kotynia T., Edukacja środowiskowa w terenie. Pomysły i pomoce, Kraków 1995.

6. Zioło I., Edukacja środowiskowa na poziomie nauczania zintegrowanego, Kraków 2002.

7. Arndt M., Barwinek H., Przyroda przeżywana i obserwowana razem z dziećmi, Warszawa 1988.

8. Badura A., Kształtowanie postaw społeczno-moralnych, „Życie Szkoły” 2003, nr 3.

9. Bernacka D., Od słowa do działania. Przegląd współczesnych metod kształcenia, Warszawa 2001.

10. Chymuk M., Rola wycieczki w nauczaniu przedmiotu środowisko społeczno-przyrodnicze, „Życie Szkoły“ 1990, nr 2.

11. Domka L., Dialog z przyrodą w edukacji dla ekorozwoju, Warszawa – Poznań 2001.

12. Duraj-Nowakowa K., Integrowanie edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 1998.

13. Duraj-Nowakowa K., Tematy systemowe w przedszkolu – geneza i założenia, planowanie i przykłady, Kraków 1995.

14. Dymara B., Michałowski S., Wollman-Mazurkiewicz L., Dziecko w świecie przyrody, Kraków 1998.

15. Dziecko w świecie przyrody, J. Salomon, S. Dylak (red.),Toruń-Warszawa 1998.

16. Funkcje zabaw w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, (red.) K. Duraj-Nowakowa K., B. Muchacka, Kraków 1998.

17. Galant J., Sowa J., Proces uspołeczniania dzieci w klasach początkowych, Warszawa 1991.

18. Ładna-Grodziecka A., Bełczewska E., Herde M., Kwiatkowska E., Wasilewska J., ABC. Program wychowania przedszkolnego XXI wieku, Warszawa 2000.

19. Mierzwiński A., 1000 słów o ekologii i ochronie środowiska, Warszawa 1991.

20. Morawiec A., Gry i zabawy w nauczaniu środowiska społeczno-przyrodniczego, „Życie Szkoły 1991, nr 3.

21. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych. Załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 roku, http://www.men.gov.pl/images/do_pobrania/Załącznik_nr_2.pdf

22. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. Załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 roku, http://dokumenty.rcl.gov.pl/D2014000080301.pdf

23. Różańska A., Wymiar bioregionalny edukacji ekologicznej, [w:] T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta (red.), Szkoła na pograniczach, Katowice 2000.

24. Symonides E., Ochrona przyrody, Warszawa 2008.

Wiedza:

zna pojęcia z zakresu teorii i praktyki edukacji środowiskowej oraz metodyczną wiedzę o podmiotach, metodach, środkach, formach i warunkach realizacji celów kształcenia środowiskowego

zna, analizuje i samodzielnie wyznacza cele kształcenia środowiskowego (przyrodniczego i ekologicznego) na poziomie wychowania przedszkolnego i zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej

ma rozszerzoną wiedzę metodyczną na temat wykorzystania wycieczek, obserwacji przyrodniczych, doświadczeń, eksperymentów, pomiarów, gier i zabaw dydaktycznych oraz dialogowania z przyrodą przy wprowadzaniu dzieci w zagadnienia społeczne, przyrodnicze i ekologiczne

rozumie i interpretuje poprawnie zjawiska i procesy przyrodnicze oraz związki przyczynowo-skutkowe występujące w środowisku przyrodniczym oraz postawy człowieka wobec przyrody.

Umiejętności:

potrafi zaplanować i zorganizować (dobrać typowe dla wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej środki, metody, formy i warunki kształcenia przyrodniczego oraz tworzyć własne ich modyfikacje) zajęcia z edukacji środowiskowej, skontrolować i ocenić pracę własną i wyniki pracy dzieci

potrafi zaprojektować scenariusz zajęć z edukacji zintegrowanej z dominacją edukacji środowiskowej (wraz z wykonaniem wybranych środków dydaktycznych) oraz dokonać jego analizy i zastosować go w praktyce szkolnej, potrafi dokonać krytycznej analizy wytworów kultury w celu określenia ich znaczenia w projektowaniu i realizacji działalności edukacyjnej

potrafi twórczo wykorzystywać informacje z różnych źródeł oraz wykorzystać naturalne środowisko przyrodnicze w celu rozpoczęcia procesu kształtowania świadomości ekologicznej i rozwijania postaw ekologicznych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Kompetencje społeczne:

wykazuje gotowość do samodzielnego opracowania i prowadzenia zajęć z edukacji przyrodniczej i ekologicznej oraz podejmuje działania związane z aktualnym i przyszłym tworzeniem własnej koncepcji edukacji środowiskowej w przedszkolu i w klasach I-III i jest świadomy dalszego dokształcania i rozwoju w tym zakresie

jest świadomy potrzeby rozwijania u dzieci postawy ekologicznej i motywacji ich do aktywnego i kreatywnego uczestnictwa na rzecz ochrony i kształtowania środowiska człowieka, w tym również poprzez bycie modelem tych zachowań, aktywnie uczestniczy jako organizator, twórca lub odbiorca w życiu kulturalnym.

Sposoby weryfikacji efektów kształcenia:

Kolokwium - bez oceny.

Prezentacja - ocena w skali 2.0-5.0.

Projekt - ocena w skali 2.0-5.0.