Metodyka nauczania środowiska społeczno - przyrodniczego dzieci w wieku wczesnoszkolnym

obowiązkowy

Przedmiot Metodyka nauczania środowiska społeczno przyrodniczego dzieci w wieku wczesnoszkolnym ma umożliwić studentom rozszerzenie i pogłębienie wiedzy merytorycznej i metodycznej dotyczącej procesu edukacji środowiskowej małego dziecka. Studenci na zajęciach zgłębiają zagadnienia teoretyczne i metodyczne, precyzują zasady optymalnego kształcenia przyrodniczego i ekologicznego dzieci, nabywają umiejętności planowania, organizowania i prowadzenia zajęć w sposób angażujący dzieci w toku nauki szkolnej, poszukują efektywnych metod i form poznawania przyrody oraz nabywają umiejętności, jak uczyć i wychowywać w naturalnym środowisku, przez bezpośredni kontakt z naturą, wielozmysłowe postrzeganie i indywidualne doświadczenia dzieci, by rozbudzić w nich wrażliwość na piękno przyrody oraz potrzebę jego ochrony.

Szczegółowe treści zajęć obejmują następujące zagadnienia:

Środowisko jako przedmiot edukacji na poziomie kształcenia zintegrowanego.

Cele i treści edukacji środowiskowej dziecka w wieku wczesnoszkolnym.

Metody i formy zajęć w edukacji środowiskowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Aspekty konstruowania programu nauczania przedmiotu „środowisko społeczno-przyrodnicze” w edukacji wczesnoszkolnej (analiza porównawcza: podstawa programowa a wybrane programy).

Planowanie zajęć z zakresu edukacji środowiskowej w klasach I-III szkoły podstawowej.

Doświadczenia, eksperymenty i obserwacje zjawisk fizycznych, chemicznych i przyrodniczych w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

Kompetencje i postawa nauczyciela środowiska społeczno-przyrodniczego.

Formy ochrony przyrody. Ochrona przyrody w praktyce edukacyjnej na poziomie wczesnoszkolnym.

Aspekty pracy terenowej z małym dzieckiem – turystyka i krajoznawstwo w edukacji wczesnoszkolnej.

Bioregion i jego wykorzystanie w edukacji środowiskowej małego dziecka.

Świadomość ekologiczna u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Gry i zabawy ekologiczne.

Literatura, muzyka i drama w edukacji przyrodniczej – inspirujące przykłady.

Ilość godzin, którą student powinien poświęcić na osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia: 60h.

Literatura obowiązkowa:

Budniak A., Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym, Kraków 2009.

Dymara B., Michałowski S., Wollman-Mazurkiewicz L., Dziecko w świecie przyrody, Kraków1998.

Sawicki M., Edukacja środowiskowa w klasach I-III szkoły podstawowej, Warszawa 1998.

Zioło I., Edukacja środowiskowa na poziomie nauczania zintegrowanego, Kraków 2002.

Soida D., Kotynia T., Edukacja środowiskowa w terenie. Pomysły i pomoce, Kraków 1995.

Literatura uzupełniająca:

Badura A., Kształtowanie postaw społeczno-moralnych, „Życie Szkoły” 2003, nr 3.

Chymuk M., Rola wycieczki w nauczaniu przedmiotu środowisko społeczno-przyrodnicze, „Życie Szkoły“ 1990, nr 2.

Funkcje zabaw w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, (red.) K. Duraj-Nowakowa K., B. Muchacka, Kraków 1998.

Galant J., Sowa J., Proces uspołeczniania dzieci w klasach początkowych, Warszawa 1991.

Domka L., Dialog z przyrodą w edukacji dla ekorozwoju, Warszawa – Poznań 2001.

Mierzwiński A., 1000 słów o ekologii i ochronie środowiska, Warszawa 1991.

Morawiec A., Gry i zabawy w nauczaniu środowiska społeczno-przyrodniczego, „Życie Szkoły 1991, nr 3.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych. Załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 roku, http://www.men.gov.pl/images/do_pobrania/Załącznik_nr_2.pdf

Różańska A., Wymiar bioregionalny edukacji ekologicznej, [w:] T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta (red.), Szkoła na pograniczach, Katowice 2000.

Soida D., Bądź Mistrzem-Przyjacielem, czyli edukacja ekologiczna na wesoło, Kraków 1996.

Wiedza:

zna pojęcia z zakresu teorii i praktyki edukacji środowiskowej

posiada metodyczną wiedzę o podmiotach, metodach, środkach, formach i warunkach realizacji celów kształcenia środowiskowego

zna, analizuje i samodzielnie wyznacza cele kształcenia środowiskowego (przyrodniczego i ekologicznego) na poziomie zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej

ma rozszerzoną wiedzę metodyczną na temat wykorzystania wycieczek, obserwacji przyrodniczych, doświadczeń, eksperymentów, pomiarów, gier i zabaw dydaktycznych oraz dialogowania z przyrodą przy wprowadzaniu dzieci w zagadnienia społeczne, przyrodnicze i ekologiczne

poprawnie rozumie i interpretuje zjawiska i procesy przyrodnicze oraz związki przyczynowo-skutkowe występujące w środowisku przyrodniczym oraz postawy człowieka wobec przyrody

Umiejętności:

potrafi zaplanować i zorganizować (dobrać typowe dla edukacji wczesnoszkolnej środki, metody, formy i warunki kształcenia przyrodniczego oraz tworzyć własne ich modyfikacje) zajęcia z edukacji środowiskowej, skontrolować i ocenić pracę własną i wyniki pracy dzieci

potrafi zaprojektować scenariusz zajęć z edukacji zintegrowanej z dominacją edukacji środowiskowej (wraz z wykonaniem wybranych środków dydaktycznych) oraz dokonać jego analizy i zastosować go w praktyce szkolnej

potrafi twórczo wykorzystywać informacje z różnych źródeł oraz wykorzystać naturalne środowisko przyrodnicze w celu rozpoczęcia procesu kształtowania świadomości ekologicznej i rozwijania postaw ekologicznych dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Kompetencje społeczne:

wykazuje gotowość do samodzielnego opracowania i prowadzenia zajęć z edukacji przyrodniczej i ekologicznej oraz podejmuje działania związane z aktualnym i przyszłym tworzeniem własnej koncepcji edukacji środowiskowej w klasach I-III i jest świadomy dalszego dokształcania i rozwoju w tym zakresie

jest świadomy potrzeby rozwijania u dzieci postawy ekologicznej i motywacji ich do aktywnego i kreatywnego uczestnictwa na rzecz ochrony i kształtowania środowiska człowieka, w tym również poprzez bycie modelem tych zachowań.

Kolokwium - ocena w skali 2.0-5.0

Prezentacja - ocena w skali 2-0-5.0

Projekt - ocena w skali 2.0-5.0

Ocenę końcową moduły stanowi średnia arytmetyczna trzech ocen.