Socjologia problemów społecznych [05-SO-S1-SPS] semestr zimowy 2014/2015
Ćwiczenia, grupa nr 3

Literatura obowiązkowa:

Czekaj K., Gorlach K., Leśniak M., Labirynty współczesnego społeczeństwa: kluczowe problemy społeczne w kształceniu pracowników socjalnych, Katowice 1998.

Firlit-Fesnak G., Szylko-Skoczny M. (red.), Polityka społeczna, Warszawa 2007.

Frysztacki K., Socjologia problemów społecznych, Warszawa 2009.

Lipset S. M., Lenz G.S., Korupcja, kultura i funkcjonowanie rynków, w: Kultura ma znaczenie, red. L. E. Harrison, S. P. Huntington, Kraków 2003.

Nowak A., Wysocka E., Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie, Katowice 2001.

Pospiszyl I., Patologie społeczne, Warszawa 2008.

Siemaszko A., Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, Warszawa 1993.

Literatura uzupełniająca:

dane statystyczne publikowane przez GUS, Komendę Główną Policji.

Filipiak M. (red), Przestępczość nieletnich. Źródła. Przejawy. Środki zaradcze, Lublin 1997.

Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2007.

Hołyst B., Zagrożenia ładu społecznego, Warszawa 2013.

Kwaśniewski J., Społeczeństwo wobec dewiacji, Warszawa 1983.

Ockrent C. (red.), Czarna księga kobiet, Warszawa 2007.

Pawlas-Czyż S. (red.), Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych, Toruń 2007.

Podgórecki A. (red.), Zagadnienia patologii społecznej, Warszawa 1976.

Uwarunkowania korupcji w Polsce. Raport Instytutu Spraw Publicznych, dostęp online: http://www.isp.org.pl/uploads/filemanager/UwarunkowaniakorupcjiwPolsce.PDF.

1. Wprowadzenie w problematykę socjologii problemów społecznych

(problem socjologiczny a problem społeczny, pojęcie dewiacji i patologii społecznej, problem społeczny z perspektywy paradygmatu społeczeństwa jako organizmu, pola walki i teatru, przedmiot i zakres socjologii problemów społecznych, podstawowe założenia dotyczące problemów społecznych)

2. Niepełnosprawność

(definicje i rodzaje niepełnosprawności, uwarunkowania niepełnosprawności, bariery, na jakie napotykają osoby niepełnosprawne, pojęcie i rodzaje rehabilitacji osób niepełnosprawnych, integracja społeczna oraz postulat niezależnego życia osób niepełnosprawnych).

3. Przestępczość

(definicje przestępstwa i przestępczości, rodzaje przestępczości, podstawowe kategorie przestępstw, źródła czynów przestępczych, wpływ przestępczości na funkcjonowanie rodziny, przestępczość nieletnich – charakterystyka zjawiska, zapobieganie przestępczości)

4. Uzależnienia: alkoholizm, narkomania

(rodzaje uzależnień, ich przyczyny i społeczne konsekwencje, symptomy uzależnienia, alkoholizm jako choroba, typologie alkoholizmu, fazy rozwoju uzależnienia, pojęcie współuzależnienia, postawy dzieci w rodzinach alkoholików, nowe uzależnienia i grupy ryzyka, profilaktyka uzależnień)

5. Prostytucja

(definicja prostytucji, przyczyny prostytucji, systemy prawnej regulacji prostytucji, etapy „wchodzenia w zawód”, typologia prostytutek, prostytucja nieletnich – charakterystyka zjawiska i jego uwarunkowania)

6. Samobójstwo

(definicje samobójstwa (Durkheim, Hołyst), przyczyny samobójstw – czynniki wyzwalające, cechy społeczno-demograficzne samobójców, typologie samobójstw, efekt Wertera, syndrom presuicydalny, uwarunkowania zachowań suicydalnych nieletnich)

7. Dzieci ulicy

(definicja dzieci ulicy, typologia dzieci ulicy, fazy rozwoju przystosowania do życia na ulicy, umiejętności przystosowawcze dzieci ulicy, skala zjawiska, streetworking jako metoda pracy z dziećmi ulicy)

8. Przemoc w rodzinie

(pojęcie przemocy wewnątrzrodzinnej, cykle przemocy, źródła przemocy, formy i przejawy przemocy, skutki przemocy, strategie radzenia sobie z przemocą, pomoc osobom dotkniętym przemocą)

9. Korupcja

(definicje i cechy charakterystyczne korupcji, rodzaje działań i zachowań związanych z korupcją – prawne regulacje i skala zjawiska korupcji w Polsce, uwarunkowania korupcji: kultura, religia, gospodarka i ustrój prawny, sfery życia publicznego najbardziej zagrożone korupcją, skutki korupcji, sposoby zwalczania korupcji, teorie wyjaśniające powstawanie zjawiska korupcji – R. K. Merton, E. Banfield)

10. Mobbing

(przejawy mobbingu, typy relacji ofiar i sprawców, skala zjawiska, uwarunkowania mobbingu, ofiary i sprawcy mobbingu, skutki mobbingu, prawna ochrona jednostki przed mobbingiem)

11. Terroryzm

(podstawowe cechy terroryzmu, rodzaje terroryzmu, skala zjawiska terroryzmu, uwarunkowania terroryzmu, przeciwdziałanie terroryzmowi)

wiczenia (30h) prowadzone są z wykorzystaniem następujących metod:

- dyskusja moderowana w oparciu o lekturę tekstów zaczerpniętych z podręczników, mająca na celu ukazanie szerokiego kontekstu omawianych problemów;

- praca w zespołach („burza mózgów”);

- projekcja filmów dokumentalnych stanowiących ilustrację omawianych problemów – dyskusja wokół treści poruszanych w materiale filmowym.

Praca własna studenta (45h) polega na:

- samodzielnym pogłębianiu wiedzy dotyczącej omawianych problemów społecznych dostępnej w literaturze przedmiotu;

- analizie notatek z zajęć kontaktowych;

- przygotowaniu się do testu końcowego.

Podstawą do zaliczenia ćwiczeń są:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności, każda następna nieobecność wymaga zaliczenia materiału),

- aktywne uczestnictwo w zajęciach (znajomość treści lektur, udział w dyskusji),

- pozytywna ocena z testu końcowego.

Na ocenę końcową ćwiczeń składają się dwa elementy:

- aktywne uczestnictwo w zajęciach – w przypadku znaczącej aktywności istnieje możliwość podniesienia oceny końcowej o połowę stopnia;

- pozytywnie oceniony test końcowy.

Test końcowy sprawdza wiedzę merytoryczną przekazaną w ramach ćwiczeń i składa się z 20 pytań zamkniętych wielokrotnego wyboru z czterema wariantami odpowiedzi.

Maksymalna ilość punktów, jaką można uzyskać wynosi 20.

Kryteria oceny:

19-20 punktów – bardzo dobry

18-17 punktów – dobry plus

16-15 punktów – dobry

14-13 punktów – dostateczny plus

12-11 punktów – dostateczny

10 i mniej punktów – niedostateczny.

Test końcowy jest przeprowadzany w formie pisemnej. Zawiera 20 pytań zamkniętych. Czas trwania testu: 20 minut. Czas kolokwium liczony jest od momentu rozdania kart testowych. Test odbywa się na ostatnich zajęciach.

Na każdych zajęciach będzie wykorzystywana metoda dyskusji moderowanej, w trakcie której student będzie miał możliwość zabrania głosu. Na koniec każdego spotkania prowadzący ocenia stopień aktywności każdego studenta w trakcie zajęć (od 0 do 2 plusów). Znacząca aktywność (merytoryczne wypowiedzi adekwatne do omawianej tematyki) będzie dawała szansę na podniesienie oceny o połowę stopnia.

3 semestr, Socjologia organizacji i zarządzania (stacjonarne I stopnia)