Historia nowożytna Polski [05-HI-S1-011]
semestr zimowy 2014/2015
Ćwiczenia,
grupa nr 2
Przedmiot: | Historia nowożytna Polski [05-HI-S1-011] |
Zajęcia: |
semestr zimowy 2014/2015 [2014/2015Z]
(zakończony)
Ćwiczenia [C], grupa nr 2 [pozostałe grupy] |
Termin i miejsce:
|
(brak danych) |
Liczba osób w grupie: | 19 |
Limit miejsc: | 24 |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Prowadzący: | Aleksandra Barwicka-Makula |
Strona domowa grupy: | http://www.historia.us.edu.pl |
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: Augustyniak U., Wazowie i „królowie rodacy”. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Warszawa 1999. Dzięgielewski J., Sejmy elekcyjne – elektorzy – elekcje 1573-1674, Pułtusk 2003. Elekcje królów Polski w Warszawie na Woli 1575-1764, red. M. Tarczyński, Warszawa 1997. Kriegseisen W., Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej (do 1763 roku). Geneza i kryzys władzy ustawodawczej, Warszawa 1995. Kriegseisen W., Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991. Lulewicz H., Gniewów o unię ciąg dalszy. Stosunki polsko – litewskie 1569 – 1588, Warszawa 2002. Makiłła D., Władza wykonawcza w Rzeczypospolitej od połowy XVII wieku do 1763 r. Studium historyczno-prawne, Toruń 2003. Nagielski M., Druga wojna domowa w Polsce. Z dziejów polityczno-wojskowych Rzeczypospolitej u schyłku rządów Jana Kazimierza Wazy, Warszawa 2011. Ochmann-Staniszewska S., Dynastia Wazów w Polsce, Warszawa 2006. Sucheni-Grabowska A., Spory królów ze szlachtą w złotym wieku, Kraków 1988. Wisner H., Najjaśniejsza Rzeczpospolita. Szkice z czasów Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 2001. Literatura uzupełniająca: Baczkowski K., Zjazd wiedeński 1515. Geneza, przebieg i znaczenie, Warszawa 1975. Bardach J., Krewo i Lublin. Z problemów unii polsko – litewskiej, Kwartalnik Historyczny, R. LXXVI, 1969. Barwiński E., Przymierze polsko-austryackie z roku 1613. Przyczynek do historyi stosunków austriacko-polskich za Zygmunta III, „Przewodnik Naukowy i Literacki”, 1895, R. 23, nr 11, s. 984-1008. Bogucka M., Misja Franciszka Mendozy i jego opinie o Polsce. (Z dziejów stosunków polsko-hiszpańskich w końcu XVI w.), „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, R. XIX, 1974. Boratyński L., Stefan Batory i plany ligi przeciw Turkom (1576-1584), Kraków 1903. Chmielewska M., Sejm elekcyjny Michała Korybuta Wiśniowieckiego 1669 roku, Warszawa 2006. Cynarski S., Z dziejów stosunków polsko-austriackich w drugiej połowie XVI wieku, „Sobótka”, R. 38, 1983, s. 469-477. Czapliński W., Polska wobec początków wojny trzydziestoletniej 1618-1620. Uwagi i spostrzeżenia, „Sobótka”, R. XV, 1960, nr 4. Czapliński W., Walka pierwszych Wazów polskich ze stanami, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 504, Historia XXXIV, Wrocław 1981. Czarniecka A., Nikt nie słucha mnie za życia… Jan III Sobieski w walce z opozycyjną propagandą (1684-1696), Warszawa 2009. Dopierała K., Stosunki dyplomatyczne Polski z Turcją za Stefana Batorego, Warszawa 1986. Dubas-Urwanowicz E., Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998. Dubas-Urwanowicz E., O nowy kształt Rzeczypospolitej. Kryzys polityczny w państwie w latach 1576-1586, Warszawa 2013. Dubas-Urwanowicz E., Polskie opinie o Henryku Walezym. Oczekiwania i rzeczywistość, „Przegląd Historyczny”, t. 81, 1990, z. 1/2, s. 59-73. Gierowski J. A., Konfederacje a postawa polityczna szlachty, [w:] Dzieje kultury politycznej w Polsce, red. J. A. Gierowski, Warszawa 1977. Gierowski J., Władca w dwóch państwach. Unia personalna z perspektywy monarchów i August II jako władca w dwu państwach: w Saksonii i w Rzeczypospolitej, [w:] Na szlakach Rzeczypospolitej w nowożytnej Europie, red. A.K. Link-Lenczowski, Kraków 2008, s. 319-341, 343-350. Grześkowiak-Krwawicz A., Czy król potrzebny jest w republice? Polscy pisarze polityczni wieku XVIII o miejscu i roli monarchy w Rzeczypospolitej. Zarys problematyki, [w:] Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Historii Akademii Pedagogicznej w Krakowie w dniach 2-5 kwietnia 2001, red. R. Skowron, Kraków 2003. Jarmiński L., W sprawie drugiego małżeństwa Zygmunta III Wazy. Zabiegi dyplomatyczne i spekulacje (1599 – lipiec 1604), [w:] Kultura staropolska-kultura europejska. Prace ofiarowane Januszowi Tazbirowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 1997. Kersten A., Problem władzy w Rzeczypospolitej czasu Wazów, [w:] O naprawę Rzeczypospolitej XVII-XVIII wieku, red. J. Gierowski i in., Warszawa 1965. Kłaczewski W., Abdykacja Jana Kazimierza. Społeczeństwo szlacheckie wobec kryzysu politycznego lat 1667-1668, Lublin 1993. Komaszyński M., Legenda i prawda o ostatnich latach Jana III, „Sobótka”, R. 30, 1980. Kurek J., U schyłku panowania Augusta II Sasa, Katowice 2003. Leśnodorski B., Dzieło Sejmu Czteroletniego (1788-1792). Studium historyczno-prawne, Wrocław 1951. Łaszewski R., Sejm Polski w latach 1764-1793, Warszawa 1973. Łojek J., Geneza i obalenie Konstytucji 3 maja. Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej 1787-1792, Lublin 1986. Manikowski A., Czy siedemnastowieczna Rzeczpospolita była anomalią wśród innych państw europejskich?, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, R. XXXVII, 1993. Mączak A., „Jedyna i nieporównywalna ?” Kwestia odrębności Rzeczypospolitej w Europie XVI-XVIII wieku, „Kwartalnik Historyczny” R. C, 1993, nr 4, s. 121-136. Mączak A., Pierwsza Rzeczpospolita: władza i przestrzeń, [w:] Rzeczpospolita – Europa XVI-XVIII wiek. Próba konfrontacji, red. M. Kopczyński, W. Tygielski, Warszawa 1999. Markiewicz M., „Jedyna i nieporównywalna?” – normalne państwo europejskie czy może państwo pogranicza ?, [w:] Między Zachodem a Wschodem. Studia z dziejów Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej, red. J. Staszewski, K. Mikulski, J. Dumanowski, Toruń 2002, s. 17-22. Markiewicz M., Rady senatorskie za Augusta II 1697-1733, Wrocław 1988. Matwijowski K., Jan III Sobieski jako mąż stanu, „Sobótka”, R. 35, 1980. Matwijowski K., Projekt reformy państwa z czasów Jana III Sobieskiego, „Sobótka”, R. 30, 1975. Michalski J., Konstytucja 3 maja, Warszawa 1985. Niederkorn J.P., Rokowania na temat przystąpienia Polski do ligi antytureckiej w latach 1595-1597, [w:] Studia Austro-Polonica 5, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, MCXCV, Prace Historyczne, zeszyt 121, s. 71-84. Niedziela R., August II i jego otoczenie w świetle poezji politycznej, [w:] Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. J. Stolnicki, M. Ferenc, J. Dąbrowski, Kraków 2010, s. 233-245. Ochmann S., Od stabilizacji do kryzysu władzy królewskiej. Państwo Wazów, [w:] Między monarchią a demokracją. Studia z dziejów Polski XV-XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, M. Żaryn, Warszawa 1994. Ochmann S., Rzeczpospolita jako „monarchia mixta” - dylematy władzy i wolności, [w:] Kultura-polityka-dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę Jego urodzin, Warszawa 1990. Olszewski H., Sejm konny. Rzecz o funkcjonowaniu ideologii demokracji szlacheckiej w dawnej Polsce, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. XXXVII, 1985, z. 2. Opaliński E., Postawa szlachty polskiej wobec osoby królewskiej jako instytucji w latach 1597-1648. Próba postawienia problematyki, „Kwartalnik Historyczny”, R. XC, 1983, nr 4. Opaliński E., Próby reform parlamentu za Wazów, [w:] Kultura parlamentarna epoki staropolskiej. Studia pod redakcją Andrzeja Stroynowskiego, Warszawa 2013, s.169-186. Orszulik S., Kultura polityczna szlachty w świetle pism politycznych bezkrólewia 1696/97, „Sobótka”, 1982. Orszulik S., Polemika wokół kandydatury Sobieskich do korony w okresie bezkrólewia 1696-1697, „Sobótka”, R. 1980. Pajewski J., Węgierska polityka Polski w połowie XVI wieku (1540-1571), Kraków 1932. Piwarski K., Rywalizacja francusko-austriacka o wpływy w Rzeczypospolitej w latach 1655-1660, [w:] Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655-1660, t. 1, Rozprawy, Warszawa 1957, s. 379-420. Plewczyński M., Bitwa pod Byczyną 24.01.1588 r., „Studia i materiały do historii wojskowości”, t. XVII, cz. I, 1971, s. 125-170. Polak W., Habsburgowie wobec konfliktów polsko-moskiewskich na początku XVII wieku, [w:] Stosunki polsko-niemieckie w XVI-XVIII wieku. Materiały konferencji naukowej. Kielce-Szydłowiec, 19-21 października 2000, red. J. Wijaczka, Kielce 2000, s. 121-141. Przyboś K., Kandydatura Piasta w literaturze politycznej w bezkrólewiu po abdykacji Jana Kazimierza, „Studia Historyczne”, 1971. Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje. Materiały z konferencji „Trzysta lat od początku unii polsko-saskiej. Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje”, Kraków 15-17 IX 1997 r., red. A. K. Link-Lenczowski, M. Markiewicz, Kraków 1999. Skowron R., Olivares, Wazowie i Bałtyk. Polska w polityce zagranicznej Hiszpanii w latach 1621-1632, Kraków 2002. Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, red. K. Matwijowski, Wrocław 1984. Sokalski M., Między królewskim majestatem a szlachecką wolnością. Postawy polityczne szlachty małopolskiej w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Kraków 2002. Staszewski J., Pomysły reformatorskie czasów Augusta II, „Kwartalnik Historyczny”, R. LXXXII, 1975, z.4. Sowa A., Świat ministrów Augusta II. Wartości i poglądy funkcjonujące w kręgu ministrów Rzeczypospolitej, Kraków 1995 Sucheni-Grabowska A., Jagiellonowie i Habsburgowie w pierwszej połowie XVI w. Konflikty i ugody, „Sobótka”, R. 38, 1983, z. 4, s. 449-467. Tazbir J., Henryk Walezy w opinii jego polskich poddanych, „Przegląd Humanistyczny”, R. XXXIII, 1989, s. 1-15. Wierzbicki L.A., O zgodę w Rzeczypospolitej. zjazd warszawski i sejm pacyfikacyjny 1673 roku, Lublin 2005. Wisner H., Rokosz Zebrzydowskiego albo sandomierski: cezura czy epizod z dziejów walk politycznych początku XVII wieku, „Kwartalnik Historyczny”, R. XC, 1983, z. 3. Wisner H., Rzeczpospolita i Habsburgowie. Czasy Zygmunta III, „Sobótka”, 1983 Wójcik Z., Stosunki polityczne polsko-austriackie w drugiej połowie XVII wieku, „Sobótka”, 1983. |
Zakres tematów: |
1. Ustrój Rzeczypospolitej szlacheckiej (1505-1764) - przywileje szlacheckie; pozycja króla w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej; sejm walny; sejmiki; ustrój „jedyny i nieporównywalny”?; „monarchia mixta”; 2. Ruch egzekucyjny – postulaty i reformy – program polityczny obozu demokracji szlacheckiej; najważniejsze etapy walki politycznej; w okresie panowania dwóch ostatnich Jagiellonów; osiągnięcia ruchu; 3. Unia polsko-litewska w 1569 r. - geneza związku państw polskiego i litewskiego; unia personalna (XIV – XVI w); projekty unii realnej; przebieg sejmu lubelskiego i jego postanowienia; 4. Polityka zagraniczna ostatnich Jagiellonów - polityka węgierska; stosunki z Habsburgami i Turcją; 5. Rzeczpospolita w okresach bezkrólewia i wolnych elekcji - organizacja państwa na czas interregnum; kształtowanie modelu viritim w okresie bezkrólewia po śmierci Zygmunta Augusta; organizacja i przebieg wolnej elekcji; walka polityczna w czasie bezkrólewia; 6. Panowanie Henryka Walezego i Stefana Batorego - charakterystyka Henryka Walezego; sprawa Zborowskich; polityka zagraniczna Stefana Batorego (konflikty z Moskwą, plany wojny tureckiej); 7. Programy reformy państwa w okresie wazowskim - plany reformy systemu ustrojowego Rzeczypospolitej (reforma parlamentarna, reforma elekcji, zniesienia dożywotności urzędów, a szczególnie urzędu hetmańskiego, prowadzenia polityki zagranicznej niezależnej od sejmu); spory inter maiestatem ac libertatem; pojęcie absolutum dominium; 8. Konfederacje i rokosze w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej - próba zdefiniowania i określenia miejsca konfederacji i rokoszu w modelu ustrojowym Rzeczypospolitej, rodzaje konfederacji; prawo do oporu; rokosz Zebrzydowskiego i Lubomirskiego; 9. Habsburgowie wobec Rzeczypospolitej w dobie panowania Wazów - Dom Austriacki wobec polskich bezkrólewi w roku 1587, 1632, 1648; próby współpracy i mediacji (projekt ligi antytureckiej, Wazowie wobec wojny trzydziestoletniej, Habsburgowie wobec konfliktów Rzeczypospolitej z Moskwą i Szwecją); habsburskie małżeństwa Zygmunta III i Władysława IV; stronnictwo prohabsburskie w państwie polsko-litewskim; stosunki polsko-hiszpańskie; 10. . Konflikty zbrojne i działania dyplomatyczne w okresie panowania Wazów – temat realizowany na dwóch zajęciach. 11. Królowie rodacy” - panowanie Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego - obóz dworski i stronnictwo profrancuskie (malkontenci) w dobie panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego; konfederacje w Gołębiu i Szczebrzeszynie; opozycja antykrólewska w czasach Sobieskiego; polityka wewnętrzna – dworskie projekty reform; 12. Rzeczpospolita w dobie unii z Saksonią – temat realizowany na dwóch zajęciach: bezkrólewie po śmierci Jana III Sobieskiego; obraz Saksonii u progu XVIII wieku; wettinowski system sprawowania władzy; wielka wojna północna a Rzeczpospolita; Stanisław Leszczyński; konfederacja tarnogrodzka, konstytucje sejmu „niemego”; walka o tron po Auguście II; konfederacja dzikowska; wpływ wojen śląskich i wojny siedmioletniej na wewnętrzne dzieje Polski; powstanie wielkich obozów politycznych: Familia i Potoccy; próby reform polityczno-ustrojowych w okresie panowania Wettinów; sejmy doby saskiej; Saksonia i Polska - próba oceny unii; 13. Rzeczpospolita w okresie stanisławowskim – temat realizowany na dwóch zajęciach - okoliczności wyboru Stanisława Poniatowskiego na króla polskiego; sejm 1766 - kwestia dysydentów – konfederacje dysydenckie, konfederacja radomska 1767 i sejm „delegacyjny”; konfederacja barska; I rozbiór Polski; Komisja Edukacji Narodowej; Rada Nieustająca; sprawa Kodeksu Zamoyskiego; Sejm Czteroletni i Konstytucja 3 Maja; konfederacja targowicka; wojna z Rosją w 1792 r.; II rozbiór Polski; postanowienia sejmu grodzieńskiego (1793); powstanie kościuszkowskie; III rozbiór Polski i abdykacja Stanisława Augusta Poniatowskiego; |
Metody dydaktyczne: |
dyskusja, analiza tekstu źródłowego |
Metody i kryteria oceniania: |
Na końcową ocenę z ćwiczeń składają się trzy czynniki – aktywność na zajęciach (minimum trzy razy odnotowany przez prowadzącego czynny udział studenta na zajęciach), pozytywna ocena z kolokwium zaliczeniowego i frekwencja (dopuszczalna jedna nieobecność na zajęciach). |
Uwagi: |
3 semestr historia – grupa administracyjno-samorządowa /st. stacjonarne I stopnia/ |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.