Psychologia rozwojowa [12-PE-S1-2PR] semestr zimowy 2014/2015
Ćwiczenia, grupa nr 3

podstawowa:

Birsch A., Malin T., Psychologia rozwojowa w zarysie: od niemowlęctwa do dorosłości,

PWN, Warszawa, 2001

Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 1, 2, i 3, WSiP,

Warszawa, 1999

Brzezińska A., Pojęcie zmiany rozwojowej, [w:] Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik

akademicki, t. 1, GWP, Gdańsk, 2000, s. 229-238

Trempała J., Koncepcje rozwoju jednostki, [w:] Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik

akademicki, t. 1, GWP, Gdańsk, 2000, s. 256-283

uzupełniająca:

Bee H., Psychologia rozwoju człowieka, wydanie 1., ZYSK i S-KA, Poznań, 2004.

Brzezińska A., Społeczna psychologia rozwoju, „Scholar”, Warszawa, 2004

Gałdowa A., Powszechość i wyjątek. Rozwój człowieka dorosłego,

Gałdowa A. (red.), Wybrane koncepcje osobowości, Wydawnictwo UJ, Kraków, 1995

Jankowski A., (red.), Przełom w psychologii [dowolne wydanie]

Jankowski A. (red.), Psychologia w działaniu [dowolne wydanie]

Socha P. (red.), Duchowy rozwój człowieka: fazy życia, osobowość, wiara, religia; stadialne

koncepcje rozwoju w ciągu życia, Wyd. UJ, Kraków, 2000

Turner J. S., Helms D. B., Rozwój człowieka, WSiP, Warszawa, 1999

Tyszkowa M. (red.), Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia [dowolne wydanie]

[do śledzenia na bieżąco i wykorzystania do indywidualnych opracowań]:

„Kwartalnik Psychologii rozwojowej” (do 2001)

„Psychologia Rozwojowa” (od 2002)

„Zeszyty Naukowe KUL”

[oraz wiele innych]

1) czy dwie psychologie rozwoju? (krótka charakterystyka i analiza porównawcza):

klasyczna psychologia rozwojowa

- psychologia rozwoju człowieka w ciągu życia

2) teorie, czynniki, mechanizmy, prawa rozwoju:

przykładowe kontrowersje teoretyczne

niektóre niekonsekwencje terminologiczne

3) periodyzacja rozwoju:

- wielość propozycji

- sprawa stadialności/niestadialności rozwoju

4) koncepcja rozwoju J. Piageta:

rozwój myślenia

rozwój ocen moralnych

czy i co dzieje się „po adolescencji”?

5) postpiagetowskie ujęcia rozwoju człowieka:

rewolucja czy kontynuacja?

co nie jest psychologią rozwoju? (o pokusie nadinterpretacji formuły life span)

6) rozwój zachowania:

standardy regulacji

od zachowania reaktywnego do emitowanego

rozwój struktury czynności

rozwój zachowania w sytuacjach trudnych

7) rozwój motywacji:

przydatność modeli motywacji K. B. Madsena

polimotywacyjność zachowania a konflikt motywacyjny

(rozwój?) mechanizmów obronnych

techniki samokontroli

8) rozwój procesów poznawczych:

poziomy orientacji w otoczeniu

rozwojowy charakter konfliktu poznawczego a twórczość

9) rozwój myślenia:

dlaczego myślenie jest najlepszym sposobem rozwiązywania problemów?

od eksploracji otoczenia do myślenia twórczego (propozycja Berlyne’a)

10) rozwój emocji:

od labilności do samokontroli emocjonalnej

koszty samokontroli emocjonalnej - między treningiem asertywności a treningiem wrażliwości

11) rozwój mowy:

od fazy melodii do fazy zdania

zabawy (z) językiem a twórczość

12) rozwój osobowości:

rola kryzysów rozwojowych (Erikson vs Dąbrowski)

tzw. dojrzała osobowość - zdrowie psychiczne - kres (najwyższe stadium?) rozwoju

13) zabawa - ujęcie rozwojowe:

stadia, formy

funkcje zabawy

14) rozwój religijności:

- stadia, formy

- funkcje

15) twórczość - ujęcie rozwojowe

komentarz:

pierwsze 3 zajęcia poświęcone będą wprowadzeniu w problematykę oraz specyfikę metodologiczno-terminologiczną dyscypliny; zajęcia te mają więc inny charakter niż pozostałe - stanowią okazję do dyskusji nad podstawowymi zagadnieniami teoretyczno-metodologicznymi; jest to prezentacja swoistej „próbki” pomysłów teoretycznych, metodologicznych i terminologicznych, obecnych zarówno w klasycznej psychologii rozwojowej, jak i nowoczesnej jej wersji life-span;

pozostałych 12 ćwiczeń przeznaczonych zostaje na ustne wystąpienia przygotowane przez studentów; na podstawie powyższej propozycji programowej należy wybrać/sformułować własny temat, realizowany jako praca o charakterze empirycznym; po przedstawieniu poszczególnych prac przewidziana jest dyskusja; na pierwszych zajęciach powinien powstać przynajmniej „ramowy” i orientacyjny zestaw tematów wystąpień studenckich wraz z ich terminarzem;

w wyniku wstępnych uzgodnień tematów wystąpień studenckich powyższy program może ulec modyfikacji;

sformułowania w programie należy traktować jako „ogólne hasła wywoławcze” i pewien „szkielet”, zapewniający niepogubienie najistotniejszych kwestii: to, na jakim poziomie ogólności zostaną one omówione, zależeć będzie od konkretnych treści, pojawiających się w wystąpieniach studentów - może się zdarzyć, że niektóre tematy staną się tylko tłem dla bardziej szczegółowych zagadnień, zaprezentowanych obszerniej przez autorów wystąpień i pojawią się wyłącznie w dyskusji nad nimi.

sugestie dotyczące struktury wystąpień:

- ramy teoretyczne:

- przegląd pomysłów konceptualizacyjnych, zaistniałych w historii myśli psychologicznej

w związku z wybranym przedmiotem oraz problematyką – koncepcje/systemy hipotez,

pojedyncze hipotezy, propozycje terminologiczne itp.)

- próba szczególnego uwzględnienia specyfiki metodologicznej - stosowanych

programów/strategii badawczych, metod, technik, pojedynczych narzędzi

- charakterystyka własnej metodologii:

- szczegółowy schemat przebiegu badania

- opis skonstruowanego narzędzia własnego

- charakterystyka osób badanych (grup badanych)

- analiza wyników (ilościowa – na tyle, na ile to możliwe i sensowne - oraz

jakościowa)

- dyskusja

- indywidualne/zespołowe (w zależności od liczebności grupy, a także preferencji studentów)

wystąpienia studentów na sformułowany/wybrany z propozycji programowej temat;

- czas wystąpienia nie powinien przekraczać 30 minut (15 minut – dyskusja i - w razie

potrzeby - lokalizacja zaprezentowanej problematyki w całości problematyki psychologii

rozwoju (uwagi nauczyciela akademickiego w postaci elementów wykładu

konwersatoryjnego)

komentarz:

- w wyniku poszczególnych wyborów tematów i terminów wystąpień zarówno kolejność, jak

i zakres poruszanych w ramach poszczególnych bloków tematycznych może ulec zmianie

ogólne:

- stopień „wyczerpania” tematu;

- jasność przekazu;

- oryginalność ujęcia;

- obecność podczas wystąpienia (w szczególnym przypadku – możliwość przekazania

części własnej materiałów pozostałym członkom grupy do zreferowania);

- udział w dyskusji nad wystąpieniami pozostałych grup;

- obecność na zajęciach (zgodnie z regulaminem studiów)

szczegółowe - skala ocen standardowa (2,0-5,0):

- niedostatecznie (2,0)– niespełnienie praktycznie żadnych warunków (kryteriów)

ogólnych;

- dostatecznie (3,0) – wykonanie wszystkich zadań zaliczeniowych pod względem

przedmiotowym na poziomie standardowym (na podstawie literatury obowiązkowej);

- dobrze (4,0) – standardowe wykonanie wszystkich zadań zaliczeniowych na poziomie

przedmiotowym i metodologicznym (na podstawie literatury obowiązkowej);

- bardzo dobrze (5,0) – ponadstandartowe wykonanie wszystkich zadań zaliczeniowych

na poziomie przedmiotowym, metodologicznym i metateoretycznym (wyjście poza

literaturę obowiązkową);

dodatkowe:

- średnią arytmetyczną ocen z wszystkich 4 zadań zaliczeniowych można podwyższyć o

0,5 stopnia dzięki:

- 100% obecności na zajęciach;

- aktywności w ramach wszystkich dyskusji ;

- ocenę z zadania zaliczeniowego można (choć nie trzeba :-D) obniżyć – analogicznie - z

tych samych powodów (w ich wersji negatywnej)

OW