Dzieje myśli teoretycznokulturowej [02-KU-S1-015] semestr letni 2014/2015
Wykład, grupa nr 1

Podręczniki:

Działalność Instytutu Anthropos w dziedzinie lingwistyki, etnologii i religioznawstwa, red. H. Zimoń, Pieniężno 1980.

L. Kołakowski, Filozofia pozytywistyczna, Warszawa 2005.

A. Kuper, Między charyzmą i rutyną. Antropologia brytyjska 1922–1982, Łódź 1987.

Z. Mach, Kultura i osobowość w antropologii amerykańskiej, Warszawa–Kraków 1989.

B. Moliński, Historia, osobowość, sztuka. Refleksje nad antropologią kultury, Warszawa 1966.

A. Waligórski, Antropologiczna koncepcja człowieka, Warszawa 1967.

Z. Wieczorek, Neopsychoanaliza i marksizm. Krytyczna prezentacja koncepcji amerykańskich kulturalistów, Warszawa 1973.

Teksty źródłowe:

J.J. Bachofen, Matriarchat. Studium na temat ginajkokracji świata starożytnego podług natury religijnej i prawnej, przeł. R. Reszke, Warszawa 2007.

L. H. Morgan, Społeczeństwo pierwotne czyli badanie kolei ludzkiego postępu od dzikości przez barbarzyństwo do cywilizacyi, przeł. A. B. [A. Bąkowska], Warszawa 1887.

J. Lubbock, Początki cywilizacyi. Stan pierwotny człowieka i obyczaje współczesnych dzikich, przeł. B. i Z., Warszawa 1873, t. 1–3.

E.B. Tylor, Antropologja. Wstęp do badań człowieka i cywilizacji, przeł. A. Bąkowska, Warszawa 1881.

A. Bastian, Allgemeine Gründzüge der Ethnologie. Prolegomena zur Begründung einer Naturwissenschaftlichen Psychologie auf dem Material des Völkergedankens, Berlin 1884.

R.R. Marett, Antropologia, przeł. L. Krzywicki, Warszawa–Lwów [b.r.w].

B. Malinowski, Naukowa teoria kultury, w: tenże, Szkice z teorii kultury, Warszawa 1958.

F. Boas, Umysł człowieka pierwotnego, przeł. M. Pawluczuk.

Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień, w: tenże, Człowiek, religia, kultura. Warszawa 1967.

M. Mead, Trzy studia, Warszawa 1986, t. 1–2.

Przednaukowa refleksja nad kulturą (w znaczeniu atrybutywnym) i kulturami – od starożytności do czasów nowożytnych. Wpływ filozofii osiemnasto- i dziewiętnastowiecznej na pozytywizm i koncepcje antropologii ewolucjonistycznej. Ewolucjonistyczna wizja człowieka i jego kultury. Metody ewolucjonistyczne. Terminologia wypracowana przez ewolucjonistów: z zakresu rozwoju kultury (Morgan, Lubbock), dotycząca form małżeństwa i rodziny (L.H. Morgan, J.J. Bachofen, J. McLennan), form religii (E.B. Tylor). Magia i religia – ujęcie R.R. Maretta. Ewolucjonizm w Polsce – środowiska naukowe, badacze, periodyki. Niemiecka szkoła kręgów kulturowych i stosowane przez nią pojęcia: migracja, dyfuzja, warstwa i krąg kulturowy, kryteria główne – ilości i jakości (formy), kryteria pomocnicze. Działalność Instytutu Anthropos. Szkoła heliolityczna. Ewolucjonistyczne i dyfuzjonistyczne schematy rozwoju kultury i religii. Amerykańska antropologia kulturowa, jej początki i rozwój: F. Boas, A.L Kroeber, C. Wissler. Pojęcia: areał kulturowy, centrum i peryferia, zasada dystrybucji i wieku. B. Malinowski – analiza funkcjonalna i instytucjonalna. Antropologia społeczna w ujęciu A.R. Radcliffe-Browna. Kulturologiczna myśl Freuda – jej powstanie i rozwój. Amerykańska szkoła kultury i osobowości (m.in. R. Benedict, M. Mead, C.A. Du Bois) i jej związki psychologią europejską.

Ocena z wykładu ustalana jest na podstawie testu końcowego.

2. semestr kulturoznawstwa /studia stacj. I st./