Podstawy estetyki [05-FI-S1-11] semestr zimowy 2015/2016
Ćwiczenia, grupa nr 2

1. MIMESIS

Platon, Państwo. Ks. X, 595-610.

Arystoteles, Poetyka. 1447a-1456a30, 1461b25-1462b15.

2. PIĘKNO

Teksty pitagorejczyków i Heraklita .W. Tatarkiewicz, Historia estetyki.

T. I. Warszawa 1985, s. 93-95.

I. Kant, Analityka piękna. W. Tegoż, Krytyka władzy sądzenia. Warszawa

1964, s. 3-129.

3. FORMA

H. Read, O pochodzeniu formy w sztuce. Warszawa 1973, s. 66-87;

167-179 (Początki formy w sztukach plastycznych; Dezintegracja formy

w sztuce współczesnej).

S. I. Witkiewicz, Nowe formy w malarstwie, Warszawa 1974, s. 3-31.

4. WZNIOSŁOŚĆ

I. Kant, Analityka wzniosłości. W. Tegoż, Krytyka władzy sądzenia.

Warszawa 1964, s. 130-189.

J.-F. Lyotard, Wzniosłosć i awangarda. W. „Teksty drugie” 2-3 (1996), s.

173-189.

5. TRAGICZNOŚĆ

F. Nietzsche, Narodziny tragedii czyli Hellenism i pesymizm. Warszawa

1990, s. 1-15; 21-77 (Próba samokrytyki; §1-§10).

M. Scheler, O tragedii i tragiczności. W: Red. Tatarkiewicz, Arystoteles,

David Hume, Max Scheler. O tragedii i tragiczności, Kraków 1976, s. 51-

102.

6. WARTOŚCI ESTETYCZNE

R. Ingarden, Przeżycie, dzieło, wartość, Kraków 1966, s. 128-162.

W. Stróżewski, Wokół piękna. Kraków 2002, s. 180-205 (Wartości

estetyczne i nadestetyczne).

7. HERMENEUTYKA A ESTETYKA

H. G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane. Warszawa 1986,

119-127 (Estetyka i hermeneutyka).

P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja. W. Tegoż. Wyjaśnienie i

rozumienie. Warszawa 1989.; lub W. Red. M. Gołaszewska, Estetyka w

świecie. T. 2. Warszawa 1986, s. 65-81.

J. C. Piguet, Hermeneutyka a estetyka. W. Red. M. Gołaszewka, Estetyka

w świecie. T. 4. Kraków 1994, s. 39-47.

8. DOŚWIADCZENIE ESTETYCZNE

J. Dewey, Sztuka jako doświadczenie. Wrocław-Warszawa-Kraków-

Gdańsk 1975, s. 45-100.

N. Goodman, Sztuka i poznanie. W: M. Gołaszewska (red.), Estetyka w

świecie. T. 2. Warszawa 1986, s. 135-152.

9. MIMESIS I PRAWDA W FOTOGRAFII

S. Sontag, O fotografii; W-a 1986, s. 140-165.

W. Benjamin, Mała historia fotografii. W. Tegoż, Anioł historii, Poznań

1996.

R. Barthes, Światło obrazu. Uwagi o fotografii; W-a 1996, s. 7-105.

10. SZTUKA-ANTYSZTUKA

T. Binkley, Przeciw estetyce; W. Red. S. Morawski, Zmierzch estetyki

rzekomy czy autentyczny?, T. 1, Warszawa 1987. s. 420-450.

P. Krakowski, Posłowie; W. O sztuce nowej i najnowszej, Warszawa 1981.

11-12. POSTMODERNIZM

S. Sontag, Notatki o kampie. W: „Literatura na świecie” 79/9, s. 293-305

Ch. Jencks, Wstęp do architektury postmodernistycznej. W. Red. M.

Giżycki, Postmodernizm – kultura wyczerpania? Warszawa 1988, s.

48-54.

J. Barth Literatura wyczerpania. W. Red. Lewicki Z., Nowa proza

amerykańska. Szkice krytyczne. Warszawa 1983.

J.-F. Lyotard, Odpowiedź na pytanie: Co to jest ponowoczesność? W.

Tegoż, Postmodernizm dla dzieci. Korespondencja 1982-1985. Warszawa

1998, s. 7-28.

W. Welsch, Narodziny filozofii postmodernistycznej z ducha sztuki

modernistycznej. W. Red. R. Nycz, Odkrywanie modernizmu. Kraków

1988, s. 429-461.

13. SZTUKA POPULARNA – SZTUKA ELITARNA

F. Knoth, G. Reznicek, Plagiatorzy i plunderfonicy W. „Magazyn Sztuki”

nr 17 (1/98), s. 395-398.

R. Shusterman, Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad

sztuką. Wrocław1998, s. 213-258 (Forma i funk; sztuka popularna jako

wyzwanie estetyczne).

W. Welsch, Sport – przez pryzmat estetyki, a nawet widziany jako

sztuka? W. Red. A. Gwóźdź Media – eros – przemoc. Sport w czasach

popkultury. Kraków 20003, s. 299-331.

teksty do referatów

Adorno T.W., W., Filozofia nowej muzyki. Warszawa 1974.

Adorno T W., O literaturze: wybór esejów. Warszawa 2005.

Adorno T. W., Sztuka i sztuki: wybór esejów. Warszawa 1990.

Bachelard G., Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Warszawa 1975.

Baudrillard J., Symulakry i symulacja. Warszawa 2005; lub Baudrillard J., Procesja symulakrów. W. Red. R. Nycz Postmodernizm. Antologia przekładów. Kraków 1998.

Broch H., Kilka uwag o kiczu i inne eseje. Warszawa 1998.

Burke E., Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna. Warszawa 1968.

Croce B., Zarys estetyki. Kraków 1962.

Danto A., Świat sztuki: pisma z filozofii sztuki. Kraków 2006.

Derrida J., Marginesy filozofii. Warszawa 2002. (Biała mitologia. Metafora w tekście filozoficznym).

Derrida J., Parergon, W. Tegoż, Prawda w malarstwie, Gdańsk 2003.

Dilthey W., Pisma estetyczne. Warszawa 1982. (Trzy epoki nowoczesnej estetyki i jej dzisiejsze zadania).

Eco U., Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Warszawa 1994.

Eco U., Sztuka i piękno w Średniowieczu. Kraków 2006.

Evdokimov P., Sztuka ikony. Teologia piękna, Warszawa 1999.

Florencki P., Ikonostas i inne szkice. Białystok 1997.

Flusser V., Ku filozofii fotografii. Katowice 2004.

Gadamer H.G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto. Warszawa 1993.

Hegel G. W. F., Wykłady o estetyce. T. I. Warszawa 1964. (Wstęp do estetyki).

Heidegger M., Źródło dzieła sztuki. W. Tegoż, Drogi lasu. Warszawa 1997.

Heidegger M., Cóż po poecie w czas marny? W. Tegoż, Budować, mieszkać, myśleć. Warszawa 1977.

Huizinga J., Jesień średniowiecza. Warszawa 1992. (r. XV-XVII).

Hume D., Sprawdzian smaku; W: Eseje; W-a 1955.

Ingarden R., Utwór muzyczny i sprawa jego tożsamości. Kraków 1973.

Ingarden R., O dziele literackim: badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury. Warszawa 1988.

Jung C. G., Problem typowych postaw w estetyce. W. Archetypy i symbole. Pisma wybrane.

Warszawa 1993.

Kakuzo O., Księga herbaty, Kraków 2004.

Merleau-Ponty M., Oko i umysł. Szkice o malarstwie. Gdańsk 1996.

Merleau-Ponty M., Postrzeganie, ekspresja, sztuka. W. Tegoż, Proza świata: eseje o mowie. Warszawa 1976.

Moles A., Kicz, czyli sztuka szczęścia. Warszawa 1978.

Ong W., Pismo przekształca świadomość. W. Tegoż, Oralność i pśmienność. Słowo poddane techologii. Lublin 1992.

Ortega y Gasset J., Dehumanizacja sztuki i inne eseje, Warszawa 1980.

Panowsky E., Studia z historii sztuki, Warszawa 1971 (Ikonografia i ikonologia).

Ricour P., Język, tekst, interpretacja. Warszawa 1989. (Mowa i pismo, Język jako dyskurs)

Sartre J.P., Wyobrażenie: fenomenologiczna psychologia wyobraźni. Warszawa 1970.

Scheler M., Metafizyka i sztuka. W. Tegoż. Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, Warszawa 1987.

Strawiński I., Poetyka muzyczna. Kraków 1980.

Stróżewski W., Spór o transcendentalność piękna. W: „Zeszyty naukowe KUL” 4 (1961) nr 3.

Uspienski L., Teologia ikony. Poznań 1993

Winkler R., Eigen M., Gra pięknem; W. Tychże, Gra. Warszawa 1983.

Welsch W., Estetyka poza estetyką: o nową postać estetyki. Kraków 2005.

Na ćwiczeniach z „estetyki” zaprezentowane zostaną główne stanowiska i problemy estetyki ujętej jako jedna z subdyscyplin filozoficznych – rozwijanej zarówno jako filozofia piękna, jak i filozofia sztuki. Podstawowe kategorie estetyczne (tj. piękno, wzniosłość, sztuka, forma, medium, estetyzacja, etc.) omawiane będą w szerszym, interdyscyplinarnym kontekście. Ćwiczenia będą stanowiły rozwinięcie i zarazem konkretyzację wykładu.

Analiza tekstów źródłowych podejmujących dane zagadnienie z dziedziny estetyki; dyskusja; burza mózgów, wymiana argumentów i komentarzy do prezentowanego referatu.

Na ocenę w końcową z ćwiczeń składają się w równym stopniu:

1.) aktywność́ (50%) oceniana pod kątem znajomości i umiejętności interpretacji oraz krytycznej analizy tekstów źródłowych;

2.) referat lub praca pisemna (50%) opracowane na podstawie wybranego tekstu (lub tekstów).

Ocena: bardzo dobry (5.0) – pełna znajomość́ tekstów źródłowych; aktywność́ na 80% zajęć́; referat lub praca pisemna o charakterze porównawczo-problemowym, bez błędów merytorycznych oraz formalnych; umiejętność́ zaaranżowania i moderowania dyskusji;

Ocena: dobry plus (4.5) – referat lub praca pisemna o charakterze porównawczo-problemowym, z niewielkimi uchybieniami merytorycznymi lub formalnymi; aktywność́ na 60% zajęć́;

Ocena: dobry (4.0) – referat lub praca pisemna o charakterze opisowym; aktywność́ na 50% zajęć́;

Ocena: dostateczny plus (3.5) – referat lub praca pisemna o charakterze opisowym, z niewielkimi uchybieniami merytorycznymi lub formalnymi; aktywność́ na 50% zajęć́;

Ocena: dostateczny (3.0) – referat lub praca pisemna o charakterze opisowym; aktywność́ na 30% zajęć́.