Doskonalenie warsztatu zawodowego w pracy socjalnej - praktyka bezpośrednia [05-SP-S2-PSWS-DWZ] semestr letni 2015/2016
Ćwiczenia, grupa nr 1

LITERATURA PODSTAWOWA:

De Jong P., Insoo K.B., Rozmowy o rozwiązaniach. Podręcznik, wyd. Księgarnia Akademicka, Kraków 2007.

Jaraczewska J. M., Krasiejko I., Dialog motywujący w teorii i praktyce : motywowanie do zmiany w pracy socjalnej i terapii, Toruń 2012.

Kienhuis J., Świtek T. Klient ekspertem. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach i jego zastosowanie w Polsce, Kraków 2007.

Kowalczyk B., Kowalczyk J., Karczewska A., Pracownik socjalny w perspektywie zarządzającego procesem zmiany, Warszawa 2014.

Krasiejko I., Metodyka działania asystenta rodziny, podejście skoncentrowane na rozwiązaniach, Katowice 2010.

Miller W. R., Rollnick S., Dialog motywujący: jak pomóc ludziom w zmianie, Kraków 2014.

Miller W., Rollnick S., Wywiad motywujący. Jak przygotować ludzi do zmiany, Kraków, 2010.

Miller W., Wzmacnianie motywacji do zmiany, Warszawa 2009.

Miś L. (red.) Praca socjalna skoncentrowana na rozwiązaniach (Zeszyty Pracy Socjalnej, nr 14), Kraków 2008.

Naar-King S, Suarez M., Wywiad motywujący z młodzieżą i młodymi dorosłymi, Kraków 2012.

Rosengren D. B. Rozwijanie umiejętności w dialogu motywującym: podręcznik praktyka z ćwiczeniami, Kraków 2013.

Szczepkowski J., Praca socjalna - Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach, Toruń 2010.

Szczepkowski J., Terapia młodzieży z problemem narkotykowym. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach, Toruń 2009.

Literatura z zakresu podstaw PS:

DeRobertis C., Metodyka działania w pracy socjalnej, Katowice 1998

DuBois B., Miley K., Praca socjalna. Zawód, który dodaje sił, Katowice 1999

Garvin Ch., Seabury B.S., Działania interpersonalne w pracy socjalnej, T. 1-2. Katowice 1998

Kotlarska-Michalska A. [red.], Diagnozowanie i projektowanie w pracy socjalnej, Poznań 1999

Kowalczyk B., Kowalczyk J., Karczewska A., Pracownik socjalny w perspektywie zarządzającego procesem zmiany, Warszawa 2014.

Kowalczyk J., Kadela K. Standardy pracy socjalnej, Warszawa 2014

Krajewska B., Elementarne zagadnienia pracy socjalnej. Wybór tekstów, Płock 2007

Krasiejko I., Definicja, cele, zasady i modele pracy socjalnej, [w:] Krasiejko I. Metodyka działania asystenta rodziny, Katowice 2010.

Kruk M., Podstawy i zasady pracy z klientem, [w:] Mazur J. M. (red.), Ex Caritate Pro Bono, Szkice o pracy socjalnej, Lublin 2009

Lishman C.J., Podręcznik teorii dla nauczycieli praktyki w pracy socjalnej, Katowice 1998

Nocuń A., Szmagalski J., Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej i ich kształcenie, Katowice 1998

Skidmore R.A., Thackeray M.G., Wprowadzenie do pracy socjalnej, Katowice 1998

Szczepkowski J., Praca socjalna - Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach, Toruń 2010.

Trawkowska D., Portret współczesnego pracownika socjalnego, Katowice 2006

Ustawa o pomocy społecznej Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593

Wódz K., Praca socjalna w środowisku zamieszkania, Katowice 1998

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

Bandler R., Grinder J., Satir V., Zmieniamy się wraz z rodzinami. O zdrowej komunikacji, Gdańsk 1999.

Berg I. K, Miller S., Terapia krótkoterminowa skoncentrowana na rozwiązaniu. Pomaganie osobom z problemem alkoholowym., Łódź 2000.

De Jong P., Insoo K.B., Rozmowy o rozwiązaniach. Ćwiczenia dla studentów, wyd. Księgarnia Akademicka, Kraków 2007.

Gawłowska R., Coaching w pracy socjalnej. Jakie mogą być źródła oporu przed uczestnictwem w procesie coachingu? [w:] Błasiak D., Piątkowska-Lipka I., Rola pracy socjalnej w przeciwdziałaniu zjawisku wykluczenia społecznego, Katowice 2012.

Kowalczyk B. Dylematy współpracy z trudnym klientem – propozycje rozwiązań, Praca socjalna nr 3, 2013.

Leśniak-Berek E., W poszukiwaniu skutecznych dróg współpracy z rodziną – coaching w pracy socjalnej, [w:] Szymanowska J. (red.) Wyzwania współczesnego dzieciństwa i rodzicielstwa. Praca socjalna w perspektywie działań wychowawczych, Toruń 2014.

Leśniak-Berek E., Coaching w pracy socjalnej z rodziną – zasady współpracy i istota roli pracownika socjalnego, [w:] Biernat T., Malinowski J.A., Wasilewski-Ostrowska K.M. (red.) Rodzina w pracy socjalnej – aktualne wyzwania i rozwiązania, Toruń 2015.

Nelson T. S. (red.), Edukacja i szkolenie w krótkoterminowej terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach, Kraków 2007.

Milner J., O’ Byrne P., Poradnictwo krótkoterminowe: narracje i rozwiązania, Poznań 2007.

Rewucka K., Coaching i „Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach” w pracy socjalnej, [w:] Błasiak D., Piątkowska-Lipka I., Rola pracy socjalnej w przeciwdziałaniu zjawisku wykluczenia społecznego, Katowice 2012.

Shary J, Madden B, Darmody M., W poszukiwaniu rozwiązania. Przewodnik po terapii krótkoterminowej, Łódź 2007.

Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M., Pierwszy wywiad z rodziną, Gdańsk 1999.

Świtek T. Ścieżki rozwiązań, Kraków 2009.

Zagadnienia wprowadzające / utrwalające

- pojęcie pracy socjalnej

- zadania, cele, funkcje pracy socjalnej

- zasady pracy socjalnej

- role zawodowe pracownika socjalnego

- wiedza, wartości i umiejętności pracowników socjalnych

- fazy postępowania metodycznego

- podstawowe metody pracy socjalnej

- modele pracy socjalnej

- adresaci pracy socjalnej

- budowanie relacji z klientem

- diagnoza i jej narzędzia (indywidualny przypadek, rodzina)

- proces pracy z indywidualnym przypadkiem – etapy

Zagadnienia pogłębiające warsztat zawodowy

- pojęcie zasobów i ich rodzaje

- empowerment w pracy socjalnej

- opór i jego przyczyny

- Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach (PSR)

- klient jako ekspert

- podstawowe założenia PSR

- główne zadania PSR

- budowanie rozwiązań

- postawa niewiedzy

- wydobywanie i wzmacnianie zasobów (relacje i strategie postępowania)

- kluczowe pytania

- wywiad z klientem niedobrowolnym

- współpraca z klientami o szczególnych potrzebach (opcjonalnie)

- ograniczenia i szanse związane z implementacją (opcjonalnie)

- Dialog Motywujący (DM) w pracy socjalnej

- (współ)praca z oporem

- zasady DM

- metody DM

- przeszkody w realizacji DM

- fazy zmiany

- procesy zmiany

- wydobywanie języka zmiany

Opcjonalnie:

- praca z rodziną w modelu cyrkularnym

- coaching w pracy socjalnej

- dyskusja dydaktyczna

- praca i wymiana opinii w parach

- warsztaty grupowe

- prezentacje zespołowe

- gry dydaktyczne – studia przypadków

- praca własna

- zadania domowe

Praca w zespołach.

- podział zadań – należy tak podzielić pracę by każda osoba w zespole była zaangażowana w proces

- studia literaturowe (literatura zalecana lub / i poszukiwania własne dotyczące zadanego zagadnienia)

- przygotowanie prezentacji (Power Point, metody graficzne/plakatowe, video)

- przeprowadzenie prezentacji na zajęciach w sposób interaktywny – unikanie „odczytywania” materiału

- zadanie pytań podsumowujących do audytorium

- opracowanie materiału w formie możliwej do udostępnienia całej grupie (notatka, prezentacja, skany)

UWAGA!

Nieobecność na zajęciach nie zwalnia z udziału w przygotowaniach prezentacji – wymagane jest dostarczenie zespołowi swojej części pracy

WYMAGANIA:

- Rzetelne, oparte o polecane (lub sprawdzone) źródła przygotowanie prezentacji materiału na wyznaczony temat

- Mile widziane poszerzenie tematu o przemyślenia własne lub innych autorów (z podaniem źródła)

- Dbałość o prawa autorskie – podpisywanie prezentacji i obowiązkowe dołączanie spisu bibliograficznego wykorzystanych materiałów

KRYTERIA OCENY:

Elementy prezentacji podlegające ocenie:

1. przystępna forma prezentacji (Power Point, schemat, plakat, audio, video, ewentualnie notatki w wersji elektronicznej)

2. zawartość merytoryczna (koncentracja na najważniejszych kwestiach przekazanych w sposób przystępny i klarowny)

3. zaangażowanie całego zespołu (lub podzespołu)

4. interakcja z audytorium (pytania nawiązujące, prośby o informacje zwrotne)

5. pytania podsumowujące – minimum 4

Za każdy element przyznaje się 2 pkt.

10-9 pkt. – bardzo dobry

8 pkt. – dobry plus

7-6 pkt. – dobry

5 pkt. – dostateczny plus

4 pkt. – dostateczny

Brak prezentacji lub jej części – wymóg przygotowania pogłębionej prezentacji zadanego zagadnienia indywidualnie

2 semestr Praca Socjalna PSWS (stacjonarne II stopnia)