Historia starożytna powszechna [05-HI-S1-003]
semestr zimowy 2016/2017
Ćwiczenia,
grupa nr 3
| Przedmiot: | Historia starożytna powszechna [05-HI-S1-003] |
| Zajęcia: |
semestr zimowy 2016/2017 [2016/2017Z]
(zakończony)
Ćwiczenia [C], grupa nr 3 [pozostałe grupy] |
|
Termin i miejsce:
|
(brak danych) |
| Liczba osób w grupie: | 24 |
| Limit miejsc: | (brak danych) |
| Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
| Prowadzący: | Agata Kluczek |
| Literatura: |
Podręczniki: Historia starożytna, red. M. Jaczynowska, Warszawa 1999 Wolski J., Historia powszechna, Starożytność, Warszawa 1996 Wybory źródeł: Imperium Romanum. Władza, propaganda, konflikty ideologiczne. Wybór źródeł, oprac. K. Stebnicka i P. Janiszewski, Warszawa 2003 Rzym od czasów najdawniejszych do upadku republiki. Teksty źródłowe do ćwiczeń z historii starożytnej, oprac. L. Owczarek, Kielce 1987 Wybór tekstów źródłowych do historii starożytnej powszechnej, oprac. E. Dąbrowa, M. Józefowicz-Dzielska, Kraków 1976 Wybór źródeł do dziejów starożytnej Grecji i hellenizmu, oprac. A. Mączakowa, Warszawa 1983 Wybór źródeł do historii starożytnej, red. A.S. Chankowski, Warszawa 1995 Literatura dodatkowa podręcznikowa: Bravo B., Węcowski M., Wipszycka E., Wolicki A., Historia starożytnych Greków, t. 2, Warszawa 2009 Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. 1, 3, Warszawa 1988, 1992 Cary M., Scullard H.H., Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna, przeł. J. Schwakopf, t. 1-2, Warszawa 1992 Grecja klasyczna 500-323 p.n.e., red. R. Osborne, przekł. B. Mierzejewska, Warszawa 2002 Jaczynowska M., Dzieje Imperium Romanum, Warszawa 1995 Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1988 Jaczynowska M., Pawlak M., Starożytny Rzym, Warszawa 2008 Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999 Musiał D., Świat grecki od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008 Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004 Ziółkowski A., Historia starożytna powszechna, Warszawa 2009 Literatura uzupełniająca /WYBÓR/ Starożytny Wschód: Arnaud D., Starożytny Bliski Wschód, od wprowadzenia pisma do Aleksandra Wielkiego, Warszawa 1982 Bielicki M., Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1973 Ceram C.W., Bogowie, groby i uczeni, /kilka wydań/ Daumas F., Od Narmera do Kleopatry, Warszawa 1973 Desroches-Noblecourt Ch., Tutanchamon. Życie, śmierć, odrodzenie, Warszawa 1980 Drioton E., Egipt faraonów, Warszawa 1970 Grimal N., Dzieje starożytnego Egiptu, Warszawa 2004 Gurney O.R., Hetyci, Warszawa 1970 Kitchen K.A., Ramzes Wielki i jego czasy, Warszawa 2002 Klengel H. i E., Hetyci i ich sąsiedzi, Warszawa 1974 Klengel H., Historia starożytnej Syrii, Warszawa 1972 Kramer S.N., Historia zaczyna się w Sumerze, Warszawa 1961 Mezopotamia, red. J. Braun, Warszawa 1973 Michałowski K., Nie tylko piramidy, /kilka wydań/ Olmstead A.T., Dzieje imperium perskiego, Warszawa 1973 Roux G., Mezopotamia, tłum. B. Kowalska, J. Kozłowska, Warszawa 1998 Składanek, Historia Persji, t. I, Warszawa 1999 Starożytny Egipt, red. A. Szczudłowska, Warszawa 1978 Śliwa J., Inwazja Ludów Morskich na Egipt u schyłku II tys. p.n.e. Stan badań i nowsze interpretacje, w: Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu, red. M. Salamon, J. Strzelczyk, Kraków 2010 Tyldesley J., Ramzes Wielki, Warszawa 2002 Van De Mieroop M., Historia starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000-323 p.n.e., tłum. M. Komorowska, Kraków 2008 Vandenberg Ph., Nefertiti, Warszawa 2002 Zabłocka J., Historia Bliskiego Wschodu w starożytności, Warszawa 1987 Zawadzki S., Migracja amorycka i jej konsekwencje, w: Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu, red. M. Salamon, J. Strzelczyk, Kraków 2010 Starożytna Grecja i hellenizm: Bravo B., Reformy polityczne Solona a struktura wspólnoty obywateli ateńskich w okresie archaicznym, „Przegląd Historyczny” 1996 Canfora L., Obywatel, w: Człowiek Grecji, red. J.-P. Vernant, Warszawa 2000 Głombiowski K., Ksenofont, żołnierz i pisarz, Warszawa 1994 Green P., Aleksander Wielki, Warszawa 1978, 2002 Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, tłum. A. Świderkówna, Warszawa 1996 Hammond N.G.L., Geniusz Aleksandra Wielkiego, Poznań 2000 Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia, Początki, instytucje, dzieje, tłum. A.S. Chankowski, Warszawa 1999 Hansen M.H., Demokracja ateńska w czasach Demostenesa, Struktura, zasady, ideologia, tłum. R. Kulesza, Warszawa 1999 Krawczuk A., Groby Cheronei, /kilka wydań/ Krawczuk A., Siedmiu przeciw Tebom, /kilka wydań/ Kulesza R., Męstwo i tchórzostwo w systemie prawnym i obyczajowym starożytnej Sparty, w: Contra leges et bonos mores. Przestępstwa obyczajowe w starożytnej Grecji i Rzymie, red. H. Kowalski, M. Kuryłowicz, Lublin 2005 Kulesza R., Sparta w V i w IV wieku p.n.e., Warszawa 2003 Kulesza, Zjawisko korupcji w Atenach w V–IV wiekach, Warszawa 1994 Lengauer W., Pojęcie równości w greckich koncepcjach politycznych: od Homera do końca V wieku p.n.e., Warszawa 1988 Nawotka K., Aleksander Wielki, Wrocław 2004 Olbrycht M.J., Aleksander Wielki i tradycja irańska, Rzeszów 2003 Turasiewicz R., O demokracji ateńskiej inaczej: kwestia jej oceny, „Meander” 2004 Wolicki A., Symmachia spartańska VI–V w. p.n.e., Warszawa 2012 Wolski J., Ze studiów nad kształtowaniem się demokracji ateńskiej, w: Studia classica et byzantina A. Krawczuk oblata, red. M. Salamon, Z.J. Kapera. Kraków 1996 Wróblewski W., Rozwój idei społeczeństwa obywatelskiego w Atenach w wieku VI i V przed Chrystusem, Toruń 2004 Rzym starożytny: Alföldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznań 1991 Balbuza K., Triumfator. Triumf i ideologia zwycięstwa w starożytnym Rzymie epoki cesarstwa, Poznań 2005 Birley A.R., Hadrian, cesarz niestrudzony, Warszawa 2002 Błaszczyk L.T., Ze studiów nad senatem rzymskim w okresie schyłku republiki, Łódź 1965 Cameron A., Późne cesarstwo rzymskie, przeł. M. Kwiecień, Poznań b.r.w., Człowiek Rzymu, red. A. Giardina, Warszawa 1997 Dąbrowa E., Templum gentis Flaviae – pomnik polityki dynastycznej Domicjana, Poznań 1996 Dąbrowa E., Victoriae Senatus Romani. Senat a cesarze w latach 235-260, w: Historia i Współczesność. T. 3: Problemy schyłku świata antycznego, red. A. Kunisz, Katowice 1978 Drozdowski A., Tytus – particeps imperii, w: Studia z dziejów antyku. Pamięci Profesora Andrzeja Kunisza, red. W. Kaczanowicz, Katowice 2004 Gillmeister A., Musiał D., W cieniu Kapitolu. Religia starożytnych Rzymian, Kraków 2012 Grimal P., Marek Aureliusz, Warszawa 1997 Kaczanowicz W., Cesarz Probus, 276-282 r. n.e., Katowice 1997 Kluczek A.A., Polityka dynastyczna w Cesarstwie Rzymskim w latach 235-284, Katowice 2000 Kluczek A.A.,VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku – studium porównawcze, Katowice 2009 Kolb F., Ideał późnoantycznego władcy. Ideologia i autoprezentacja, przeł. A. Gierlińska, Poznań 2008 Kolendo J., Kontakty Rzymu z barbarzyńcami Europy Środkowej i Wschodniej, w: Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo-społeczeństwo-gospodarka. Liber in memoriam L. Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994 Kolendo J., Rzym i barbarzyńcy Europy środkowej i wschodniej, „Meander” 1987 Korpanty J., Rozwój politycznej roli jednostki w republice rzymskiej i jego odbicie w literaturze, Wrocław 1971 Korpanty J., Rzeczpospolita potomków Romulusa, Warszawa 1979 Kotula T., Aurelian i Zenobia, Wrocław-Warszawa-Kraków 2006 Kotula T., Cesarz Klaudiusz II i Bellum Gothicum lat 269-270, Wrocław 1994 Kotula T., Ideologia dynastyczna w pięćdziesięcioleciu 235-284, w: Studia z dziejów starożytnego Rzymu, red. A. Kunisz, Katowice 1988 Kotula T., Kryzys III wieku w zachodnich prowincjach cesarstwa rzymskiego, Wrocław 1992 Kotula T., Kryzys III wieku, w: Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo-społeczeństwo-gospodarka. Liber in memoriam L. Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994 Kotula T., Kto wygrał bitwę z Gotami pod Naissus: cesarz Gallien w 268 r. czy cesarz Klaudiusz II w 269 r.? Poznań 1994 Kuhoff W., Cesarz Dioklecjan. Historyczne znaczenie tetrarchii, Poznań 2003 Kumaniecki K., Cyceron i jego współcześni, /kilka wydań/ le Bohec Y., Cezar, Warszawa 2003 Linderski J., Rzymskie zgromadzenie wyborcze od Sulli do Cezara, Wrocław 1966 Linderski J., Śmierć Tyberiusza Grakcha, Poznań 1997 Łoposzko T., Historia społeczna republikańskiego Rzymu, Warszawa 1987 Łoposzko T., Problemy społeczne schyłkowej Republiki, w: Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo-społeczeństwo-gospodarka. Liber in memoriam L.Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994 Łoposzko T., Ruchy plebejskie w Rzymie, od Grakchów do Cezara, Lublin 1982 Morawiecki L., Władza charyzmatyczna w Rzymie u schyłku republiki (lata 44-27 p.n.e.), Rzeszów 1989 [Ponań-Gniezno 2014] Mrozewicz L., Imperium rzymskie w okresie panowania Flawiuszy. Główne kierunki rozwoju i zagrożenia, w: Studia Flaviana 1, red. L. Mrozewicz, Poznań 2010 Olszewski L., „Religia” i „kult cesarski” w starożytnym Rzymie – z życia pojęć, w:Społeczeństwo i religia w świecie antycznym, red. P. Wojciechowski, Sz. Olszaniec, Toruń 2010 Ostrowski J.A., Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa-Kraków 1999 Parain C., Marek Aureliusz, Warszawa 1962 Pawlak M., Rzymski Peloponez. Greckie elity polityczne wobec cesarstwa, Kraków 2011 Piotrowicz L., Dzieje rzymskie, Warszawa 1934 Rogosz N., Polityczna rola trybunatu ludowego w latach restauracji sullańskiej 78-70 p.n.e., Katowice 1992 Sawiński P., Sukcesja władzy cesarskiej w okresie rządów dynastii julijsko-klaudyjskiej (lata 30 p.n.e. – 68 n.e.). Poznań 2016 Suski R., Czy Dioklecjan cieszył się autorytetem wyższych rangą oficerów i u pozostałych tetrarchów, w: Mit autorytetu – autorytet mitu, red. J. Sieradzan, wstęp J. Poleszczuk, Białystok 2009 Suski R., Konsolidacja Cesarstwa Rzymskiego za panowania Aureliana 270–275, Kraków 2008 Walter G., Cezar, Warszawa 1983 Wells C., Cesarstwo Rzymskie, Warszawa b.r.w. Wolski J., Rzymska polityka na Wschodzie. Imperializm rzymski w konflikcie z imperializmem irańskim, w: Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo-społeczeństwo-gospodarka. Liber in memoriam L.Piotrowicz, red. J.Wolski, T.Kotula, A.Kunisz, Kraków 1994 Zakrzewski K., Poprzednik Cezara, L. Cornelius Cinna, „Przegląd Historyczny” 1930/31 Zanker P., August i potęga obrazów, tłum. L. Olszewski, Poznań 1999 Ziółkowski A., Primordia Urbis, w: Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo-społeczeństwo-gospodarka. Liber in memoriam L. Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994 Ziółkowski A., Rzym ostatnich królów, Poznań 1999 Ziółkowski A., Źródła kryzysu cesarstwa rzymskiego w III wieku, w: U schyłku starożytności. Studia źródłoznawcze, t. 7, red. P. Janiszewski, E. Wipszycka, R. Wiśniewski, Warszawa 2008 |
| Zakres tematów: |
Zagadnienia wstępne – omówienie zakresu i celu zajęć – określenie zasad zaliczenia zajęć i zakresu materiału niezbędnego dla uzyskania zaliczenia; przedstawienie kryteriów oceny – wprowadzenie podstawowych pojęć i terminów fachowych związanych z epoką – informacja o wymaganych podręcznikach oraz o literaturze uzupełniającej Cywilizacyjne osiągnięcia starożytnego Wschodu – problemy chronologii państw kręgu mezopotamskiego – mozaika etniczno-kulturowa w Mezopotamii – charakter i historia pierwszych państw na terenie Mezopotamii – tworzenie się państw terytorialnych: od Sargona z Akkadu do Dariusza Wielkiego Egipt starożytny (wybrane zagadnienia) – sprawy wewnętrzne: relacje faraon – kapłani – stosunki Egiptu ze światem zewnętrznym; obecność egipska na terenie Syro-Palestyny – Syria jako przedmiot rywalizacji mocarstw (Egipt, Hatti, Mittani) Sparta – Wielka Retra – Likurg jako reformator Sparty; trwałość mitu modelu Likurgowego (Agis i Kleomenes) – główne instytucje polityczne w Sparcie Państwo Ateńczyków – reformy Solona, Klejstenesa, Efialtesa i Peryklesa – demokracja – kwestie terminologiczne – instytucje demokratyczne w Atenach: boulé, ekklesia, areopag, urzędnicy, oraz lud Świat grecki w V i IV wieku. Imperium Aleksandra Macedońskiego – Sparta, Ateny, Teby w V i IV w. p.n.e.; hegemonie – tło międzynarodowe – rola Persji, Macedonii w przemianach politycznych w świecie greckim – Izokrates i jego „program” – tworzenie się państwa światowego Aleksandra Macedońskiego; s Wczesny Rzym w legendach oraz w historii – genealogia Rzymian – założenie Miasta – przekazy legendarne – rola źródeł archeologicznych w konstruowaniu współczesnych poglądów o początkach Rzymu – królowie rzymscy; reformy Serwiusza Tulliusza – Rzym i Etruskowie Republika rzymska – ustrój republiki rzymskiej – senat, urzędnicy, komicja – dwa stany – plebejusze i patrycjusze – walka stanów V-III wiek p.n.e. – działalność braci Grakchów Republika rzymska: wzrost politycznej roli jednostki w k. II i w I w. p.n.e. – optymaci i popularzy – kariera i pozycja polityczna Sulli, Mariusza, Cynny, Pompejusza, Krassusa, Cezara – I tryumwirat – dyktatura Cezara Pryncypat, władza i ideologia – rządy Augusta; zmiany polityczne, administracyjne i społeczne w państwie rzymskim –podstawy władzy princepsa i jego uprawnienia polityczne – senat i urzędnicy w systemie Pryncypatu; cesarz a senat – dziedziczenie władzy cesarskiej i procedury jej przekazania za rządów dynastii julisko-klaudyjskiej, flawijskiej, Antoninów; idea dynastyczna; divi – gloryfikacja propagandowa Augusta; tzw. kult cesarski i jego znaczenie; władza charyzmatyczna i formy jej ukazywania – Rok Czterech Cesarzy i jego znaczenie – res publica restituta jako hasło walczących o władzę po śmierci Cezara i cezarów III wiek Cesarstwa rzymskiego, władza – prestiż – ideologia – Sewerowie – elementy kryzysu 235–284 – walki z barbarzyńcami w Europie i z Persją Sasanidów – uzurpacje – udział prowincji w życiu politycznym Imperium; „Cesarstwo Galijskie” – rządy cesarzy illiryjskich w III wieku – restitutio Cesarstwa Późne Cesarstwo, "dominat", władza – ideologia – od Dioklesa do Dioklecjana – proklamacja 284 r. – system tetrarchii a polityka dynastyczna poprzedników Dioklecjana – regulacje i reformy w sferze ekonomicznej – religie w Imperium w IV wieku; awans chrześcijaństwa |
| Metody dydaktyczne: |
metoda problemowa; dyskusja; analiza materiałów źródłowych |
| Metody i kryteria oceniania: |
zaliczenie na ocenę na podstawie: – obecność na zajęciach – ocena ciągła: bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność; udział w dyskusji i jej poziom; praca nad materiałami źródłowymi i wykorzystanie wiedzy pozaźródłowej – znajomość mapy – pozytywnie napisany sprawdzian zaliczeniowy – znajomość podstawowych faktów dotyczących historii starożytnej i ich rozumienie, umiejętność powiązania ze sobą różnych faktów i znalezienia związków przyczynowo-skutkowych; właściwe posługiwanie się pojęciami właściwymi dla nauki historycznej i dotyczącymi świata starożytnego; umiejętność zlokalizowania na mapie państw, miast starożytnych oraz wskazania miejsca ważnych zdarzeń – znajomość wiedzy podręcznikowej oraz materiału zawartego w literaturze uzupełniającej; znajomość fragmentów źródeł analizowanych na zajęcia; niezbędna znajomość problematyki, którą obejmują ćwiczenia |
| Uwagi: |
1 sem.historii -wszystkie specjalnosci /st.I stopnia/ |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.
