Metodyka nauczania matematyki dzieci w wieku wczesnoszkolnym [12-PE-ZTP-S2-5MNM] semestr letni 2016/2017
Ćwiczenia, grupa nr 1

Literatura obowiązkowa:

M. Cackowska, Rozwiązywanie zadań tekstowych w klasach I-III. Poradnik metodyczny. WSiP, Warszawa 1993.

E. Gruszczyk - Kolczyńska E., Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno-wyrównawcze. Warszawa 1994, WSiP.

Z. Semadeni (red.), Nauczanie początkowe matematyki, T. 1-4, WSiP, Warszawa 1981-1985.

H. Siwek, Kształcenie zintegrowane na etapie wczesnoszkolnym. Rola edukacji matematycznej, Wyd. Naukowe AP, Kraków 2004.

E. Stucki, Nauczanie matematyki w klasach niższych, Wydawnictwo uczelniane WSP, Bydgoszcz cz. I – 1998, cz. II – 1993, cz. III – 2000.

Literatura uzupełniająca:

J. Filip, T. Rams, Dziecko w świecie matematyki, Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków 2000.

E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP, Warszawa 1997.

E. Gruszczyk-Kolczyńska (red.), Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji. Wydawnictwo Edukacja Polska, Warszawa 2009.

A. Kalinowska, Matematyczne zadania problemowe w klasach początkowych – między wiedzą osobistą a jej formalizacją, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010.

A. Kalinowska, Pozwólmy dzieciom działać – mity i fakty o rozwijaniu myślenia matematycznego, Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa 2010.

D. Klus-Stańska, A. Kalinowska, Rozwijanie myślenia matematycznego młodszych uczniów, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2004.

D. Klus-Stańska, M. Nowicka, Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej, WSiP, Warszawa 2005.

J. Nowik, Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo NOWIK, Opole 2009.

U. Oszwa (red.), Psychologia trudności arytmetycznych u dzieci. Doniesienia z badań, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008.

R. Raszka, Komputerowe wspomaganie procesu zintegrowanej edukacji matematycznej uczniów klas pierwszych w zakresie arytmetyki, Toruń 2008.

Zakres tematów:

1. Specyfika nauczania/uczenia się matematyki; koncepcje matematyki szkolnej.

2. Poziomy języka matematyki – reprezentacje według Brunera, język grafów i środków graficznych (diagramy Venna, schematy okienkowe Carrolla, grafy, drzewka, tabele, oś liczbowa – schematyzacja i matematyzacja zadania).

3. Język grafów (drzewka) i metoda kruszenia.

4. Dojrzałość intelektualna i emocjonalna do uczenia się matematyki szkolnej. Czynnościowe nauczanie matematyki jako podstawowa strategia nauczania.

5. Gry i zabawy w nauczaniu matematyki.

6. Kształtowanie pojęć z logiki i teorii mnogości oraz odpowiadających im zwrotów i pytań i wyrażeń na poziomie nauczania początkowego.

7-8. Kształtowanie pojęć matematycznych – wielopoziomowość przyswajania pojęć matematycznych i geometrycznych.

9-11. Zadania tekstowe (typy, metody rozwiązywania, rodzaje; analiza, synteza, porównywanie, uogólnianie).

12. Aktywność matematyczna versus werbalizacja i formalizacja (typy aktywności).

13. Cele nauczania matematyki, kryteria doboru i ocena programu, podręcznika (kryteria modelu lekcyjnego/model tematyczny).

14. Ocena – rodzaje i sposoby oceniania, ocena opisowa w matematyce; błąd w matematyce (wieloaspektowe typologie z wyszczególnieniem błędu jako kategorii dydaktycznej; wykrywanie, przyczyny).

15. Testy i sprawdziany z matematyki.

Ćwiczenia skoncentrowane są na rozumieniu matematycznych sytuacji dydaktycznych (z uwzględnieniem wszystkich pojęć i praw matematycznych z zakresu klas I-IV) polegających na umiejętności dobierania prezentacji materiału na różnych poziomach (wg Brunera), jako niezbędnych w nauczaniu matematyki w szkole, w tym w terapii specyficznych trudności w uczeniu się matematyki.

Zajęcia prowadzone z wykorzystaniem możliwości mediów (tj. prezentacji multimedialnych; filmów – m.in. scenariusze E.G-K), programów komputerowych) i ewentualnych spotkań z ekspertem – terapeutą, pedagogiem, nauczycielem-praktykiem z zakresu zajęć korekcyjno-wyrównawczych.

Ocena z ćwiczeń jest średnią arytmetyczną z poszczególnych form weryfikacji efektów kształcenia – testy (P* i T-teorii) i przygotowanie własnej prezentacji sytuacji dydaktycznej z matematyki (np. tworzenie materiałów** dydaktycznych lub zastosowanie istniejących) – przy założeniu obecności we wszystkich wprowadzanych na ćwiczeniach formach zajęć lub uzupełnienie ich w sposób umożliwiający pozytywną weryfikację.

*Test P zawiera typy zadań z całości zagadnień obowiązujące matematyki w zakresie kl. III, których rozwiązanie ma być podane łącznie z uzasadnieniem czy metodycznym opracowaniem.

**Tworzenie materiałów lub mediów dydaktycznych czy zastosowanie już istniejących: monografia liczby, metoda kruszenia (scenariusz), czynności ucznia – nauczyciela, model wybranych treści tematycznych (kryteria doboru i ewaluacji), bajka „matematyczna” (tzn. z włączonymi zadaniami z wybranego działu matematyki), model Glasera.

ZEWiTP