Metodologia badań psychologicznych 1 [06-PS-NM-005]
semestr letni 2017/2018
Wykład,
grupa nr 1
Przedmiot: | Metodologia badań psychologicznych 1 [06-PS-NM-005] |
Zajęcia: |
semestr letni 2017/2018 [2017/2018L]
(zakończony)
Wykład [W], grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
Termin i miejsce:
|
(brak danych) |
Liczba osób w grupie: | 58 |
Limit miejsc: | 66 |
Zaliczenie: | Egzamin |
Prowadzący: | Zbigniew Spendel |
Literatura: |
Obowiązkowa: Brzeziński, J. (1996 i nast. wyd.). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN. Brzeziński, J., Zakrzewska, M. (2010). Metodologia. Podstawy metodologiczne i statystyczne prowadzenia badań naukowych w psychologii. W: J. Strelau, D. Doliński (red), Psychologia akademicka. Podręcznik (tom I, s. 175-302). Gdańsk: GWP. Paszkiewicz, E. (1985). Podstawy procesu badawczego w psychologii. W: E.Paszkiewicz, T. Szustrowa (red.), Materiały do nauczania psychologii (seria III, t. 4, s.128-164). Warszawa: PWN. Dodatkowa: Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: PWN. Brzeziński, J. (2000). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: WN „Scholar”. Brzeziński, J. (2010). Czy psychologia znajduje się na metodologicznym rozdrożu? W: J. Grad, J. Sójka, A. Zaporowski (red.), Nauka. Kultura. Społeczeństwo (s. 155-191). Poznań: Wyd. Nauk. UAM. Brzeziński, J. (red.) (2011). Metodologia badań społecznych. Wybór tekstów. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. Cohen, J. (2006/1990). O tym, czego się nauczyłem (jak dotąd). W: J. Brzeziński, J. Siuta (red.), Metodologiczne i statystyczne problemy psychologii (s. 75-99). Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. Cohen, J. (2006/1994). Ziemia jest okrągła (p < 0,05). W: J. Brzeziński, J. Siuta (red.), Metodologiczne i statystyczne problemy psychologii (s. 100-118). Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. Cronbach, L. J. (2004/1957). Dwa nurty psychologii naukowej. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 21-43). Warszawa: PWN. Frankfort-Nachmias, C., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka. King, B. M., Minium, E. W. (2009). Statystyka dla psychologów i pedagogów. Warszawa: PWN. Shaughnessy, J.J., Zechmeister, E.B., Zechmeister, J.S. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk: GWP. |
Zakres tematów: |
Cele nauczania metodologii, relacje pomiędzy metodologią a nauką, istota poznania naukowego i jego funkcje/cele. Cechy poznania naukowego: zasada racjonalności, schematy sprawdzania: pozytywny (konfirmacjonizm) i negatywny (falsyfikacjonizm), poznanie psychologiczne jako poznanie naukowe, psychologia jako nauka empiryczna, etapy badania naukowego (psychologicznego), pojęcie i struktura procesu badawczego, struktura operacyjna a struktura logiczna procesu badawczego w psychologii i innych naukach behawioralnych. Zmienne: zmienność jako podstawowa kategoria metodologiczna, pojęcie i klasyfikacja zmiennych, funkcjonalne ujęcie procesu badawczego, metodologiczna charakterystyka zmiennych, interakcje zmiennych. Problemy i hipotezy badawcze: pojęcie problemu badawczego, rodzaje pytań badawczych, odmiany hipotez badawczych, relacje pomiędzy hipotezami. Definicje: cel definiowania pojęć, definicje pojęciowe i operacyjne, odmiany definicji pojęciowych. Operacjonalizacja zmiennych: istota i funkcje operacjonalizacji, definicja wskaźnika, rodzaje wskaźników, pojęcie narzędzia pomiarowego, definiowanie zmiennych a konstruowanie wskaźników. Modele i plany badawcze: pojęcia „modelu” i „planu” badawczego, rola doświadczenia w poznaniu naukowym. Eksperymentalne plany badawcze: jedno-jednozmiennowe i wielo-jednozmiennowe, zasada randomizacji, pojęcie kontroli zmiennych niezależnych, wariancja wyjaśniona versus wariancja błędu, rola pretestu zmiennej zależnej, ocena dynamiki zmiany: trafność wewnętrzna i trafność zewnętrzna, czynniki uszkadzające trafność planów eksperymentalnych. Quasi-eksperymentalne plany badawcze. Plany badawcze typu ex post facto. Korelacyjno-regresyjne plany badawcze: model regresji liniowej w odmianie jedno-jednozmiennowej i jedno-wielozmiennowej, strategie budowy modelu, zmienne jakościowe i ich interakcje w modelu regresji liniowej. Analiza porównawczo-krytyczna modeli badawczych – problem wyboru/konstrukcji optymalnego planu badawczego. Analiza wyników badań: projektowanie kierunków i form analizy wyników, podstawy statystycznej analizy danych, próba a populacja, opis statystyczny, wnioskowanie statystyczne, miary siły związku i testy istotności różnic. |
Metody dydaktyczne: |
Wykład ilustrowany prezentacją multimedialną. |
Metody i kryteria oceniania: |
Kryterium zaliczenia jest ewauacja przedstawionej w formie sprawozdania sytuacji badawczej, przedstawiającej realizację określonej problematyki badawczej. W sprawozdaniu uwzględnione i opisane zostaną następujące elementy procedury badawczej: sformułowanie problemu badawczego i hipotez, określenie zmiennych istotnych dla zmiennej zależnej wraz z metodą ich operacjonalizacji, wybór modelu badawczego i statystycznego, dobór próby, interpretacja rezultatu badawczego. Zadaniem studentów jest ocenienie poszczególnych kroków procedury badawczej na skali 0-1 (0 – niepoprawnie, 1 – poprawnie). Warunkiem otrzymania pozytywnej oceny jest uzyskanie co najmniej 50% przewidzianych punktów. |
Uwagi: |
Brak |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.