Zagadnienia płci kulturowej w literaturze i kulturze [02-FP-S2-ZPK] semestr zimowy 2017/2018
Ćwiczenia, grupa nr 1

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

1) Feminizm pierwszej fali: dylematy krytyki rewizjonistycznej

Virginia Woolf: Siostra Szekspira. W: Tejże: Własny pokój. Przeł. A. Graff. Warszawa 1997.

Michelle Perrot: Kobiet głos publiczny. Przeł. P. Laskowski. Poznań-Warszawa 2017.

Michał Paweł Markowski: O reprezentacji. W: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Red. M.P. Markowski, R. Nycz. Kraków 2012.

2) Feministyczne reinterpretacje psychoanalizy: relacja matka-córka

Luce Irigaray: Ciało-w-ciało z matką. Przeł. A. Araszkiewicz. Kraków 2000.

3) Feministyczna relektura baśni i mitów:

Angela Carter: Popielucha.

Luce Irigaray: Rynek kobiet. Przeł. A. Araszkiewicz. „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2003, nr 1(3), s. 15-30.

4) Feministyczna filozofia dotyku:

Jolanta Brach-Czaina: Dotknięcie świata. W: Tejże: Błony umysłu. Warszawa 2003.

Luce Irigaray: Niewykluczone, że pielęgnowanie dotyku wciąż może nas ocalić. Przeł. K. Szopa. „Kwartalnik Filozoficzny” 2016, z. 2, s. 157-171.

5) Écriture féminine i podmiot biseksualny:

Hélène Cixous: Śmiech meduzy. Przeł. A. Nasiłowska. W: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia szkiców. Pod red. A. Nasiłowskiej. Warszawa 2001.

6) „Dwie wargi”: w stronę różnicy płciowej

Luce Irigaray: Ta płeć, która nie jest jednością. Przeł. K. Kłosińska. „FA-art.” 1996, nr 4 (26).

Zygmunt Freud: Kobiecość. W: Tegoż: Wykłady ze wstępu do psychoanalizy. Przeł. R. Reszke. Warszawa 2009.

7) Feministyczna krytyka literacka:

Nancy K. Miller: Arachnologie: kobieta, tekst i krytyka. Przeł. K. Kłosińska, K. Kłosiński. W: Teorie literatury XX wieku. Antologia. Pod red. A. Burzyńskiej, P. Markowskiego. Kraków 2006.

Roland Barthes: Śmierć autora. „Teksty Drugie” 1999, nr 1/2, s. 247-251.

Interpretacje:

Honoré de Balzac: Sarrasine. (wydanie dowolne)

Barbara Johnson: Różnica krytyczna. Przeł. M. Adamczyk. W: Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz. Gdańsk 2000.

8) Podmiot nomadyczny:

Rosi Braidotti: Poprzez nomadyzm. W: Tejże: Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym. Przeł. A. Derra. Warszawa 2009.

9) Gender studies:

Judith Butler: Zapisy na ciele, wywrotowe odgrywanie. Przeł. K. Kłosińska, K. Kłosiński. W: Teorie literatury XX wieku. Antologia. Pod red. A. Burzyńskiej, P. Markowskiego. Kraków 2006.

Virginia Woolf: Orlando. (wydanie dowolne)

Dodatkowo film: Orlando (1992) reż. Sally Potter.

10) Płeć i klasa:

Silvia Federici: "'Kapitał' a płeć". Przeł. J. Krzeski, A. Piekarska. "Praktyka Teoretyczna" 3/2017 (25)

Patric Cuninghame: "Włoski feminizm, operaismo i autonomia w latach 70. Walka przeciwko nieopłaconej pracy reprodukcyjnej i przemocy". "Przegląd Anarchistyczny" 2010/wiosna-lato (11)

11) Płeć i rasa:

bell hooks: Czarne kobiety. Tworzenie teorii feministycznej. W: Tejże: Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum. Przeł. E. Majewska. Warszawa 2013.

Kobietyzm:

Alice Walker: W poszukiwaniu ogrodów naszych matek. Przeł. M. Mazurek. W: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów. Red. A. Gajewska. Poznań 2012.

Layli Philips: Kobietyzm: na własną rękę. Przeł. M. Mazurek. W: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów. Red. A. Gajewska. Poznań 2012.

12) Płeć i religia:

Judith Butler: Polityka płci, tortury i czas świecki. Przeł. J. Dobrowolski. W: Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym. Red. E. Oleksy. Warszawa 2008.

Monika Bobako: Islamofobia progresywistyczna. Feminizm a islam jako rewers zachodniej cywilizacji. W: Tejże: Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej. Kraków 2017.

13) Ekofeminizm, ekokrytyka:

Françoise d’Eaubonne: Jak mogłoby wyglądać społeczeństwo ekofeministyczne? Tłum. K. Jankowska. Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego 2009.

Ariel Salleh: Głębiej niż głęboka ekologia – sprzężenie ekofeministyczne. Tłum. Bartłomiej Kozek. Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego 2009.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1) Feminizm pierwszej fali: dylematy krytyki rewizjonistycznej

June Hannam: Feminizm. Przeł. A. Kaflińska. Poznań 2010.

2) Feministyczne reinterpretacje psychoanalizy: relacja matka-córka

Agata Araszkiewicz: Czarny ląd czarnego kontynentu. W: Ciało, płeć, literatura. Red. M. - Hornung, M. Jędrzejczak, T. Korsak. Warszawa 2001.

3) Feministyczna relektura baśni i mitów:

Bruno Bettelheim: Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. Przeł. D. Danek. Warszawa 1996. (fragmenty o Kopciuszku)

Kazimiera Szczuka: Kopciuszek, Frankenstein i inne. Feminizm wobec mitu. Kraków 2001.

4) Feministyczna filozofia dotyku:

Laura Mulvey: Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne. Przeł. J. Mach. W: Tejże: Do utraty wzroku. Wybór tekstów. Red. K. Kuc, L. Thompson. Kraków-Warszawa 2010.

5) Écriture féminine i podmiot biseksualny:

Jacques Derrida: Różnia. Przeł. J. Skoczylas. W: Drogi współczesnej filozofii. Pod red. M. J. Siemka. Warszawa 1978.

Krystyna Kłosińska: Pisać na marginesie, czytać na marginesie (Hélène Cixous). W: Tejże: Feministyczna krytyka literacka. Katowice 2010.

6) „Dwie wargi”: w stronę różnicy płciowej:

Krystyna Kłosińska: Mimetyzacja wywodu. „Dwie wargi” Luce Irigaray. W: Tejże: Feministyczna krytyka literacka. Katowice 2010.

Joanna Bednarek: Różnica płciowa jako pojęcie: Luce Irigaray. W: Tejże: Linie kobiecości. Jak różnica płciowa przekształciła literaturę i filozofię? Warszawa 2015.

7) Feministyczna krytyka literacka:

Krystyna Kłosińska: Feministyczna krytyka literacka. Katowice 2010.

8) Podmiot nomadyczny:

Gilles Deleuze: Myśl nomadyczna. Przeł. K. Matuszewski. W: Poznanie – podmiot – dyskurs. Idee i dziedzictwo frankofońskiej tradycji epistemologicznej. Red. A. Dubik. Toruń 2002.

Gilles Deleuze, Felix Guattari: Kłącze. Przeł. B. Banasik. „Colloquia Communia” 1988, nr 1-3.

9) Gender studies:

Judith Butler: Uwikłani w płeć. Przeł. K. Krasuska. Warszawa 2008.

10) Płeć i rasa:

G.Ch. Spivak: Czy podporządkowani Inni mogą przemówić? Przeł. E. Majewska. „Krytyka Polityczna” 2011, nr 24–25.

Audre Lorde: Wiek, rasa, klasa i płeć: kobiety na nowo definiują różnicę. W: Tejże: Siostra outsiderka. Eseje i przemówienia. Przeł. B. Szelewa. Warszawa 2015.

11) Płeć i religia:

Drzewo poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach. Red. P. Bogalecki, A. Mitek-Dziemba. Katowice 2012.

12) Ekofeminizm, ekokrytyka:

Julia Fiedorczuk: Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki. Gdańsk 2015.

Sherry B. Ortner: Czy kobieta ma się tak do mężczyzny, jak „natura” do „kultury”? Przeł. T. Hołówka. W: Nikt nie rodzi się kobietą. Red. T. Hołówka. Warszawa 1982.

Temat zajęć oscylował będzie wokół zagadnień związanych z kulturowymi reprezentacjami płciowości i różnicy płciowej. Proponowany zakres materiału obejmuje główne teorie i filozofie feministyczne XX i XXI wieku, Women’s studies, gender i queer studies, feministyczną krytykę literacką oraz ich związki z innymi dyscyplinami wiedzy, takimi jak psychoanaliza, poststrukturalistyczne teorie podmiotowości, a także teorie postkolonialne czy anty- i posthumanistyczne.

Dyskusja nad wybranym tekstem w grupie.

Podstawą zaliczenia jest aktywny udział w zajęciach oraz przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego, którego zakres obejmował będzie zagadnienia i tematy poruszane w trakcie kursu. Kryteria oceny: Obecność i aktywność na zajęciach, kolokwium zaliczeniowe. Średnia ocen.

1 semestr fil.pol. II stopnia, grupa dziekańska 2