Współczesne kierunki filozoficzne [05-S3-WKF-2] semestr letni 2017/2018
Wykład, grupa nr 1

Ajdukiewicz K.: Zagadnienia i kierunki filozofii. Warszawa 1984.

Anzenbacher A.: Wprowadzenie do filozofii. Przeł. J. Zychowicz. Kraków 1987.

Bakradze K.: Z dziejów filozofii współczesnej. Warszawa 1964.

Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny. Red. Z. Cackowski, J. Kmita. Wrocław 1987.

Filozofia. Podstawowe pytania. Red. E. Martens, H. Schnädelbach. Tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa 1995.

Filozofia współczesna. T. I II. Red. Z. Kuderowicz. Warszawa 1990.

Gilson E., Longan Th., Maurer A.: Historia filozofii współczesnej; od Hegla do czasów najnowszych. Tłum. B. Chwedeńczuk, S. Zalewski. Warszawa 1979.

Leksykon filozofii klasycznej. Red. J. Herbut. Lublin 1997.

Luijpen W. A: Fenomenologia egzystencjalna. Tłum. B. Chwedeńczuk. Warszawa 1972.

Nowak S. : Metodologia badań społecznych. Warszawa 2007.

Stróżewski W.: Istnienie i sens. Kraków 1994.

1. Współczesne kierunki filozoficzne na tle klasycznych paradygmatów filozofowania: obiektywizmu, subiektywizmu i krytycyzmu.

2. Stanowiska zorientowane fenomenologicznie:

a) fenomenologia transcendentalna (Husserl) i ontologiczna (Scheler, Reinach, Ingarden, Conrad Martius, Stein):

- uzasadnienie poznania przez odwołanie się do oczywistości,

- istoty i istotnościowe stany rzeczy jako swoisty przedmiot filozofii,

- sądy syntetyczne a priori jako poznanie specyficznie filozoficzne,

- pojęcie redukcji fenomenologicznej i spór o to, czy jest ona poznawczo użyteczna;

b) fenomenologia egzystencjalna (Heidegger, Marcel, Sartre, Merleau Ponty):

- ontologia egzystencji,

- problem bycia i bycie w świecie,

- nastrojenie i rozumienie,

- bycie ku śmierci,

- cielesność jako egzystencjalne otwarcie na świat;

c) fenomenologia hermeneutyczna (Heidegger, Gadamer, Ricoeur):

- hermeneutyka jak próba wprowadzenia współmierności między rozumem i historią,

- horyzont jako podstawowe pojęcie hermeneutyki,

- uhistorycznienie i zrelatywizowanie warunków możliwości doświadczenia (historyzacja a priori).

3. Filozofia analityczna:

a) główni przedstawiciele (Wittgenstein, Carnap, Neurath, Schlick, Quine, Austin, Strawson) i wewnętrzne zróżnicowanie filozofii analitycznej,

b) filozofia analityczna jako empiryzm: zawężenie aprioryczności poznania do tego, co logiczne (logicyzacja a priori),

c) empirystyczna krytyka metafizyki jako filozoficznej nauki o rzeczywistości,

d) nominalizm i antyesencjalizm filozofii lingwistyczno analitycznej.

4. Postmodernizm (dekonstrukcjonizm):

a) czołowi przedstawiciele (Derrida, Foucault, Rorty, Lyotard, Deleuze),

b) dekonstrukcja jako metodologia postmodernizmu, obliczona na rozbiórkę filozofii,

c) rozsiewanie sensu (dyseminacja) jako „zasad nie zasad” dekonstrukcji,

d) postmodernizm jako relatywizm.

5. Filozofia spotkania:

a) czołowi przedstawiciele (Levinas, Buber, Rosenzweig),

b) etyka jako filozofia pierwsza,

c) spotkanie a dialog,

d) wolność a odpowiedzialność

e) relacja Ja Ty jako relacja pierwotna wobec relacji Ja to oraz relacji Ja Ja.

6. Zwrot antropologiczny we współczesnej filozofii (Scheler, Plessner, Gehlen):

a) ukonstytuowanie się antropologii jako samodzielnej dyscypliny filozoficznej,

b) pytanie „czym jest człowiek?” jako naczelne pytanie filozoficzne.

7. Współczesna filozofia nauki:

a) neopozytywistyczna wersja indukcjonizmu,

b) racjonalizm krytyczny Poppera jako antyindukcjonizm,

c) historystyczny zwrot w teorii badań naukowych,

d) spór o status metodologiczny nauk społecznych między naturalizmem i antynaturalizmem metodologicznym.

Metoda podająca z elementami dyskusji.

Egzamin ustny w semestrze letnim.

Bardzo dobry (5.0): student wykazuje się bardzo dobrą znajomością współczesnych kierunków filozoficznych. W sposób swobodny formułuje poprawne wypowiedzi w zakresie poznanych zagadnień. W ramach argumentacji potrafi sformułować wypowiedź, w której wykazuje się wiedzą nabytą dzięki lekturze literatury.

Dobry plus (4.5): student wykazuje się znajomością kluczowych zagadnień i pojęć filozofii współczesnej. W zakresie poznanych zagadnień potrafi sformułować poprawne wypowiedzi, w których wykazuje się zarazem znajomością w odniesieniu do literatury.

Dobry (4.0): student wykazuje się znajomością głównych kierunków filozofii współczesnej.

Dostateczny plus (3,5): student w sposób niewyczerpujący i niesamodzielny formułuje wypowiedzi w zakresie podstawowych zagadnień problemowych

Dostateczny (3,0): znajomość filozofii współczesnej wskazuje na braki w odniesieniu do poziomu merytorycznego lub formalnego.

Brak.