Terapia pedagogiczna [06-AR-S1-35] semestr zimowy 2017/2018
Wykład, grupa nr 1

Bogdanowicz M., Metoda dobrego startu. Gdańsk 1999

Markowska B., Metoda treningu Poznawczego. Opole 1978

Bogdanowicz M., Metoda dobrego startu w pracy z dziećmi w wieku od 5 lat do 10 lat. WSiP Warszawa 1985.

Bogdanowicz M., Leworęczność u dzieci. WSiP Warszawa 1989, 1992.

Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym. Warszawa 1991.

Dmochowska M., Zanim dziecko zacznie pisać. WSiP Warszawa 1979.

Dryden G, Vos, J.Rewolucja w uczeniu. Poznań 1999.

Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. dysgrafii i dysortografii. Skala Ryzyka Dysleksji wraz z normami dla klas I i II, Gdańsk 2011, lub Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Gdańsk 2005

Grabałowska K., Jastrząb J., Mickiewicz J., Wojak M., Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu (poradnik metodyczny) Toruń 2005 i wcześniejsze wyd.

Jastrząb J., (red.) Edukacja Terapeutyczna, Toruń 2002

Jastrząb J., Usprawnianie funkcji percepcyjno – motorycznych u dzieci dyslektycznych, Warszawa 2002, 1994, i wcześniejsze

Jastrząb J., Specjalne potrzeby edukacyjne, niepublikowane materiały do zajęć – ksero 2014/15,

Jastrząb J., Baczała D., Wybrane zagadnienia z pedagogiki korekcyjno - kompensacyjnej. Wzorzec terapeuty., Toruń 2011,

Maurer A., Dźwięki mowy, Program świadomości fonologicznej dla dzieci przedszkolnych i szkolnych, Kraków 2003 i późniejsze wyd.,

Prawo oświatowe [dostęp www.men.gov.pl/aktyprawa]

Czasopisma

1. Cedro A., Jastrząb J., Problemy edukacyjne uczniów klasy I terapeutycznej w kontekście wdrażania obowiązku szkolnego dla sześciolatków, Wychowanie na co dzień 2014 nr 4

2. Jastrząb J., Profilaktyka dysortografii w programie kształcenia pedagogów wczesnoszkolnych, Wychowanie na co dzień 2013 nr 7 – 8

3. Jastrząb J., Obowiązek szkolny a wiek rozpoczęcia nauki szkolnej, Dysleksja, Biuletyn PTD 2013 nr 2

4. Jastrząb J., Efektywność kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi obligatoryjnym zadaniem polskiej oświaty, Wychowanie na co dzień 2012 nr 1-

5. Jastrząb J., Diagnoza nauczycielska w kompensacji specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów, Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji 2012 nr 1(12) [dostęp www.ptd.edu.pl]

6. Jastrząb J, Diagnoza nauczycielska. Narzędzie pomiaru pedagogicznego, Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji 2012 nr 1(12)

7. Jastrząb J., Szkolna pomoc psychologiczno - pedagogiczna alternatywą wobec poradnictwa zinstytucjonalizowanego, Dysleksja, Biuletyn PTD, 2011 nr 1[dostęp www.ptd.edu.pl]

8. Jastrząb J., Jak respektować zadanie MEN - podnoszenie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? Dysleksja, Biuletyn PTD, 2011 nr 2

9. Jastrząb J., Terapia pedagogiczna jako metoda działania, Dysleksja Biuletyn PTD, 2009 nr 1

10. Jastrząb J., Błaszkowska I., O diagnozie elementarnych umiejętności matematycznych. Propozycje praktyczne, Dysleksja, Biuletyn PTD, 2009 nr 3 (5)

11. Jastrząb J., Rola i zadania nauczyciela terapeuty, ”Biuletyn PTD, 2008 nr 2 [dostęp www.ptd.edu.pl]

12. Jastrząb J., Jak przygotować konspekt zajęć terapii pedagogicznej dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu?, Wychowanie na co dzień 2005 nr12 [konspekt metodyka]

13. Jastrząb J., Psychopedagogika stosowana u podstaw skutecznej terapii pedagogicznej, „Wychowanie na co dzień” 2009 nr 1 – 2 [konspekt metodyka]

14. Jastrząb J., Wielostronne nauczanie i uczenie się u podstaw skutecznej terapii pedagogicznej , „Wychowanie na co dzień” 2009 nr 3 [konspekt metodyka]

15. Jastrząb J., Metodyka interdyscyplinarna u podstaw skutecznej terapii pedagogicznej, „Wychowanie na co dzień” 2009 nr 4 –5 [konspekt metodyka]

16. Jastrząb J., Wczesna diagnoza ryzyka specyficznych trudności w uczeniu się u podstaw skutecznej terapii pedagogicznej, „Wychowanie na co dzień” 2009 nr 6

17. Jastrząb J., Wczesna interwencja psychopedagogiczna wobec ryzyka specyficznych trudności w uczeniu się na poziomie edukacji wczesnoszkolnej, „Wychowanie na co dzień” 2009 nr 7 – 8

18. Jastrząb J., Rozpoznawanie wczesnej dysleksji rozwojowej a reforma programowa, „Wychowanie na co dzień” 2009 nr 10 - 11

19. Jastrząb J., Nauczanie diagnozujące w terapii pedagogicznej uczniów z dysleksją rozwojową, „Wychowanie na co dzień” 2010 nr 3

20. Kristanowa L., Diagnozowanie lateralizacji a metodyka pisania lewą ręką. Zielona Góra 1989.

Arends R., (1995), Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa.

Bogdanowicz M. (1991) Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa, WSiP.

Byers R., Rose R. (2002) Jak zaplanować pracę z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Warszawa;

Czajkowska L., Herda K. (1989) Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. Warszawa.

Dyrden G., Vos J., (2000), Rewolucja w uczeniu, Wyd. Moderski i S-ka, Poznań.

Elliot J., Place M. (2000) Dzieci i młodzież w kłopocie. Warszawa

Frosting M., Horde D. (1989) Wzory i obrazki. Warszawa. (Podręcznik i ćwiczenia. Poziom podstawowy, poziom średni i wyższy)

Gajdzica Z., Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007.

Głodkowska J. (red.)(2010), Dydaktyka specjalna w przygotowaniu do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,, Wydawnictwo APS, Warszawa.

Głodkowska J. (red.)(2011), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole ogólnodostępnej, Wydawnictwo APS, Warszawa.

Bogdanowicz M., Kalka D., Skala Ryzyka Dysleksji SRD-6,Gdańsk 2011.

Bogdanowicz M., Bućko A., Czabaj R., Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno – pedagogicznej uczniom z dysleksją, Gdynia 2008, wersja elektroniczna www.ptd.edu.pl

Oregan F.J., Jak pracować z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Poznań 2005,

Wilgocka – Okoń B., Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich, Warszawa 2003,

Podnoszenie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Warszawa 2010, [dostęp www.efektywnoscksztalcenia.aps.edu.pl]

Czasopisma

1. Jastrząb J., Niepowodzenia szkolne - problem szkoły czy ucznia?, Wychowanie na co dzień 1995 nr 7 –9

2. Jastrząb J., Niektóre przyczyny niepowodzeń szkolnych, Wychowanie na co dzień 1995 nr 10 –11

3. Jastrząb J., Zaspokajanie specjalnych potrzeb edukacyjnych, Wychowanie na co dzień 1995 nr 12

4. Jastrząb J., Akceptacja uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Wychowanie na co dzień 1997 nr 3

5. Jastrząb J., Specyficzne trudności jedną z przyczyn niepowodzeń szkolnych, Wychowanie na co dzień 1997 nr6

6. Jastrząb J, Diagnoza pedagogiczna, Wychowanie na co dzień 2003 nr 7–8

7. Jastrząb J, Przegląd programów terapeutycznych dla dzieci z dysleksją rozwojową cz.I, „Wychowanie na co dzień”, 2003 nr 3

8. Jastrząb J, Przegląd programów terapeutycznych dla dzieci z dysleksją rozwojową cz.II, „Wychowanie na co dzień”, 2003nr 4-5

9. Jastrząb J., Wyrównywanie szans edukacyjnych, Wychowanie na co dzień 2001nr 7-8

10. Jastrząb J., Falencikowska J., Hapaniuk A., Sporty zimowe; Dysleksja, Biuletyn PTD, 2009 nr 1[konspekt metodyka] wersja elektroniczna www.ptd.edu.pl

11. Jastrząb J., Radecka K., Bracia miesiące – scenariusz zajęć terapeutycznych dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, „Wychowanie na co dzień” 2010 nr 6.

12. Jastrząb J., (red.) Dysleksja, Biuletyn PTD 2012 nr 2 całość poświęcona tematyce klas i szkół terapeutycznych .

13. Biuletyn PTD Dysleksja, 2013 nr 2 całość poświęcona tematyce gotowość szkolna

Przedmiot Terapia pedagogiczna przygotowuje studenta do udzielania pomocy psychologiczno - pedagogicznej dzieciom i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Treści kształcenia ujmują wybrane zagadnienia z pedagogiki korekcyjnej, kompensacyjnej, metodyki terapii pedagogicznej osób ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się oraz prawa oświatowego. Student poznaje:

- terminologię specjalistyczną stosowaną w: diagnozie psychopedagogicznej, zaleceniach post diagnostycznych, w pracy korekcyjno - kompensacyjnej,

- zarys metodyki postępowania terapeutycznego w profilaktyce niepowodzeń szkolnych,

- zasady rozpoznawania dysleksji rozwojowej, dysgrafii, dysortografii, w przeciwieństwie do niespecyficznych trudności w uczeniu się.

BLOK I

1. System pojęć podstawowych z terapii pedagogicznej:

a) specjalne potrzeby edukacyjne i specyficzne trudności w uczeniu się,

b) pomoc psychologiczno-pedagogiczna, terapia pedagogiczna, praca korekcyjna i kompensacyjna,

c) psychoprofilaktyka niepowodzeń szkolnych: wczesna interwencja, wspomaganie rozwoju, wyrównywanie szans edukacyjnych, nauczanie włączające /inkluzja/ kontra marginalizacji i wykluczaniu ( ekskluzji).

BLOK II

4. Specyficzne trudności w uczeniu się - ich przyczyny

a) dysharmonie rozwoju i mikro zaburzenia w CUN (opóźnienia, zaburzenia, dysfunkcje);

b) niedojrzałość do nauki szkolnej, brak gotowości szkolnej.

BLOK III

5. Sprawność / niepełnosprawność systemu percepcyjno-motorycznego i procesów poznawczych jako czynniki sprzyjające/utrudniające naukę szkolną,

Niepowodzenia dydaktyczne związane z fragmentarycznymi deficytami rozwojowymi. Trudności z zaburzeniami analizatora wzrokowego, słuchowego, kinestetyczno-ruchowego, zaburzenia lateralizacji.

Problemy dzieci zaburzenia emocjonalno-motywacyjnymi ( rozbudzanie zainteresowań, motywacji do nauki, akceptacji siebie i innych).

BLOK IV

6. Mowa pisana / czytanie i pisanie /na poziomie edukacji podstawowej:

Motoryka i sprawność manualna jak czynnik gotowości dziecka do nauki szkolnej.

Objawy i przyczyny zaburzenia czy opóźnienia rozwoju ruchowego.

Metody badania motoryki.

Lateralizacja jej rodzaje zaburzenia i metody badania.

Doskonalenie sprawności manualnej i grafomotorycznej.

Obowiązujące standardy edukacyjne osiągnięć w nauce czytania i pisania,

Diagnoza ryzyka dysleksji, dysgrafii, dysortografii w klasach I - III.

Diagnoza możliwości, umiejętności, ograniczeń u dzieci 5 -6-letnich

Diagnoza ogólnej gotowości szkolnej - testem DS. – 1 B. Wilgocka - Okoń,

Diagnoza ryzyka dysleksji - Kwestionariuszem SRD. M. Bogdanowicz.

BLOK V

7. Metodyka terapii pedagogicznej - koncepcja J. Jastrząb

Postępowanie psycho - korektywne: stymulacja, korekta, kompensacja, usprawnianie, dynamizowanie rozwoju psychomotorycznego,

Postępowanie psychodydaktyczne wobec nieumiejętności czytania i pisania na poziomie elementarnym - metoda sylabowa w edukacji terapeutycznej,

Postępowanie psychoterapeutyczne – psychoprofilaktyka wtórnych następstw trudności w nauce - zaburzenia emocjonalne i niedostosowanie społeczne.

Metoda warsztatowa, metody aktywizujące, dyskusja

Ocena ta jest średnią arytmetyczną za ćwiczenia i wykład. Wliczane są do oceny końcowej modułu uzyskane przez studentów oceny niedostateczne.

Metody i kryteria oceniania

1. Warunki:

- obecność na wszystkich zajęciach typu ćwiczenia, także wykłady

- gotowość: przygotowanie merytoryczne i techniczne,

- aktywność operatywna: posługiwanie się wiedzą przedmiotową i umiejętnościami oraz środkami dydaktycznymi,

2. Kolokwium zaliczeniowe z ćwiczeń na ocenę - forma ustna /i lub pisemna [ewentualnie kontakt indywidualny z wykładowcą w wyznaczonych terminach]

3. Egzamin forma pisemna [ewentualnie ustna - kontakt indywidualny z wykładowcą w wyznaczonych terminach]

Student

- posiada własną strukturę wiedzy wnikającą z programu zajęć,

- posługuje się nią operatywnie w toku rozmowy i odpowiada na konkretne pytania sprawdzające efekty uczenia się,

- dokonuje samooceny swojego uczestnictwa w zajęciach.

- wyraża własne zadanie w kwestii wpływu przedmiotu Terapia pedagogiczna na jego wykształcenie zawodowe.

Zajęcia obowiązkowe, polegają na osobistym udziale w nich studentów, gdyż mają charakter warsztatów metodycznych podczas których nabierają oni konkretnych kompetencji, ucząc się efektywnego wiązania teorii z praktyką oraz ich zastosowania w działalności profilaktycznej i pomocowej. Nie dopuszcza się innych form organizacji studiowania tego przedmiotu.