Podstawy i metodyka edukacji matematycznej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym [12-PE-WIP-N1-2PMEM] semestr letni 2018/2019
Ćwiczenia, grupa nr 1

M. Cackowska, Rozwiązywanie zadań tekstowych w klasach I-III. Poradnik metodyczny. WSiP, Warszawa 1993.

I. Fechner-Sędzicka, B. Ochmańska, W. Odrobina, Rozwijanie zainteresowań i zdolności matematycznych uczniów klas I – III szkoły podstawowej. Poradnik dla nauczyciela, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2012.

E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dwulatki i trzylatki w przedszkolu i w domu. Jak świadomie je wychowywać i uczyć, Wydawnictwo CEBP, Kraków 2012.

E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP, Warszawa 1997.

E. Gruszczyk-Kolczyńska (red.), Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji, Wydawnictwo Edukacja Polska, Warszawa 2009.

D. Klus-Stańska, A. Kalinowska, Rozwijanie myślenia matematycznego młodszych uczniów, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2004.

M. Kupisiewicz, Edukacja ekonomiczna dzieci. Z badań nad rozumieniem wartości pieniądza i obliczeniami pieniężnymi. Wydawnictwo APS, Warszawa 2004.

J. Nowik, Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo NOWIK, Opole 2009.

Z. Semadeni, E. Gruszczyk-Kolczyńska, G. Treliński, B. Bugajska-Jaszczołt, M. Czajkowska,

Matematyczna edukacja wczesnoszkolna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Pedagogiczne

ZNP, Kielce 2015.

Z. Semadeni (red.), Nauczanie początkowe matematyki, T. 1-4, WSiP, Warszawa 1981-1985.

H. Siwek, Kształcenie zintegrowane na etapie wczesnoszkolnym. Rola edukacji matematycznej, Wyd. Naukowe AP, Kraków 2004.

W razie potrzeby literatura będzie wzbogacana o kolejne pozycje.

1. Orientacja przestrzenna: świadomość schematu własnego ciała, przyjmowanie własnego punktu widzenia. Orientacja przestrzenna: rozpatrywanie otoczenia z punktu widzenia drugiej osoby, orientowanie się w otoczeniu z uwzględnieniem różnych przedmiotów, orientowanie się na kartce papieru

2. Rytmy w rozwoju umysłowym i w edukacji matematycznej dzieci: dostrzeganie regularności, proste i trudniejsze rytmy, proste i złożone przekłady układów rytmicznych. Rytmy: rytmiczna organizacja czasu (dzień-noc, pory roku, dni tygodnia i „kalendarz przeżyć”, miesiące w roku, kwartały).

3. Czas odmierzany kalendarzem, zapisywanie dat, obliczenia kalendarzowe

4. Mierzenie czasu. Czas odmierzany zegarem (wskazówkowym i elektronicznym). Pojęcia: doba, godzina, pół godziny, kwadrans, minuta. Obliczenia zegarowe

5. Klasyfikacja. Segregowanie i definiowanie

6. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu intuicji geometrycznych. Figury geometryczne w organizowaniu przestrzeni płaskiej. Doświadczenia potrzebne dzieciom do uchwyceniu tego, czym jest trójkąt, prostokąt, kwadrat i koło. Efekt odbicia, obrotu i przesunięcia. Dostrzeganie symetrii

7. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu operacyjnego rozumowania w zakresie potrzebnym do rozumienia pomiaru długości. Narzędzia pomiaru długości. Pojęcie odcinka. Mierzenie długości. Miary długości.

8. Rozwijanie umiejętności mierzenia temperatury. Narzędzia pomiaru temperatury. Stopień Celsjusza. Obliczenia związane z pomiarami temperatury

9. Wspomaganie dzieci w operacyjnym rozumowaniu w zakresie ustalania stałości ilości płynu. Mierzenie płynów i rozwiązywanie zadań. Jednostki pojemności

10. Wspomaganie dzieci w operacyjnym rozumowaniu w zakresie pomiaru ciężaru (masy).Waga i umiejętność ważenia. Miary masy. Rozwiązywanie zadań

11. Wspomaganie dzieci w ustalaniu prawidłowości, które są stosowane w liczeniu obiektów.

12. Odczytywanie i zapisywanie liczb w systemie rzymskim

13. Kształtowanie umiejętności dodawania i odejmowania od poziomu manipulacji przedmiotami, przez liczenie na zbiorach zastępczych, aż do rachowania w pamięci. Numeracyjne przypadki dodawania i odejmowania. Dodawanie i odejmowanie z przekroczeniem progu dziesiątkowego

14. Kształtowanie pojęcia liczby naturalnej (aspekty liczby). Liczby pierwszej dziesiątki. Zapis cyfrowy i słowny liczby. Struktura liczby.

15. Rozszerzanie zakresu liczbowego. Liczby drugiej i trzeciej dziesiątki. Zapis cyfrowy i słowny liczby. Struktura liczby.

16. Rozszerzanie zakresu liczenia i rachowania do 100. Zapis cyfrowy i słowny liczby, struktura liczby.

17. Mnożenie liczb. Własności tabliczki mnożenia

18. Dzielenie liczb. Dzielenie jako mieszczenie. Dzielenie jako podział na równe części

19. Własności działań arytmetycznych. Kolejność wykonywania działań

20. Kształtowanie rozumienia wartości pieniądza (rozpoznawanie pieniędzy, nazywanie ich nominałów, wartości nabywczej i posługiwanie się pieniędzmi w sytuacji kupna i sprzedaży). Obliczenia pieniężne związane z kupnem i sprzedażą (wydawanie reszty)

Projektowanie oraz realizacja zaplanowanych sytuacji dydaktycznych w połączeniu z prezentacją zastosowań materiałów oraz mediów dydaktycznych w procesie wspomagania edukacji matematycznej.

Prezentacja zaprojektowanych sytuacji dydaktycznych (przedłożonych wcześniej w wersji pisemnej osobie prowadzącej ćwiczenia) – gier i zabaw sprzyjających konstruowaniu pojęć oraz kształtowaniu umiejętności matematycznych z zastosowaniem samodzielnie wybranych i/lub wykonanych materiałów oraz mediów dydaktycznych, przydatnych w procesie edukacji matematycznej.

Zadaniem studentów jest zaprojektowanie sytuacji dydaktycznych wspomagających dziecko w osiąganiu dojrzałości do uczenia się matematyki w warunkach szkolnych, a także sprzyjających konstruowaniu wybranych pojęć matematycznych oraz kształtowaniu określonych umiejętności matematycznych.

Metodyczne opracowania dotyczą treści kształcenia zawartych w podstawie programowej dla wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej. Studenci tworzą materiały oraz media dydaktyczne, a także stosują dostępne środki dydaktyczne.

Prezentację projektu poprzedza:

- samodzielna praca z tekstem obowiązkowej i uzupełniającej literatury celem weryfikacji merytorycznej własnych opracowań metodycznych.

- konsultacja z osobą prowadzącą przedmiot (ćwiczenia).

Skala ocen: 3-5

Ocenie podlega prezentacja projektu z uwzględnieniem:

- sposobu przeprowadzenia prezentacji (stopień umiejętności zastosowania podstaw wiedzy teoretycznej z zakresu nauczania matematyki dzieci w praktyce);

- pisemnego opracowania prezentacji (jakość języka matematyki; dobór materiałów i metod kształcenia; oryginalność projektu; umiejętność zaplanowania i przedstawienia tematycznego opracowania);

- umiejętność pracy w grupie.

Nauczyciel dokonuje oceny pracy studenta (z uwzględnieniem samooceny i oceny pozostałych studentów).

ZEWiWP