Historia literatury polskiej epoki pozytywizmu [02-FP-S1-HLPP] semestr zimowy 2019/2020
Ćwiczenia, grupa nr 3

Podstawowe opracowania wykorzystywane podczas ćwiczeń:

Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni, Warszawa 2007 (wyd. dowolne)

Jan Tomkowski, Mój pozytywizm, Warszawa 1993

Leszek Kołakowski, Filozofia pozytywizmu (wyd. dowolne)

Zalecane edycje tekstów obowiązkowych i uzupełniających oraz opracowań naukowych można znaleźć na poniższej stronie:

https://docplayer.pl/5753504-Lista-lektur-pozytywizm.html

Internetowe źródła niektórych tekstów:

http://monika.univ.gda.pl/~literat

https://wolnelektury.pl

1. Wprowadzenie:

Józef Piłsudski, Rok 1863 [https://fbc.pionier.net.pl/details/nn389w0]

Bohdan Cywiński, Rodowody niepokornych [rozdziały: "Edukacja niepokornych" i "Mędrcy"], [wydanie dowolne]

2. Wszystko jest polityczne. Eliza Orzeszkowa, A...B...C...

Słownik literatury XIX wieku. Pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej. Warszawa 1991, hasło: „Praca organiczna i praca u podstaw”.

John Stuart Mill, O wolności, w tegoż: Utylitaryzm. O wolności, Warszawa 2006.

3. Pycha realistycznego minimalizmu. Maria Konopnicka, Nasza szkapa

N. Abercrombie, S. Lash i B. Longhurst, Przedstawienie popularne: przerabianie realizmu, w: Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Pod red. R. Nycza. Kraków 1998.

Champfleury, Realizm. List do Pani Sand, w: Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870, wyb, przedm. koment. E. Grabska, M. Poprzędzka, Warszawa 1989, s. 520-530

Słownik literatury XIX wieku. Pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej. Warszawa 1991, hasło: realizm

4. „Realizm to rewolucja!” Bolesław Prus, Katarynka

Martin Jay, Kryzys tradycyjnej władzy wzroku, w: Odkrywanie mode rnizmu. Przekłady i komentarze. Pod red. R. Nycza. Kraków 1998.

Emil Zola, Powieść eksperymentalna, w: Modernizm: spotkania. Antologia, red. Ewa Paczoska, L. Magnone, Warszawa 2008.

5. Utrata natury. Adolf Dygasiński, Zając

Jean Henri Fabre, Poświętnik czczony, w tegoż: Z życia owadów przeł. Z. Bohuszewiczówna i M. Górska, Warszawa 1994

Franz Kafka, Przemiana (dowolne wydanie)

S. J. Gould, Niemoralna natura, w: Wielkie eseje w nauce, Warszawa 1998.

Ryszard Koziołek, Kompleks Darwina, „Teksty Drugie” nr 3, 2011

6. Jak kocha biznesmen? Bolesław Prus, Lalka

Józef Bachórz, Wstęp do edycji Lalki w serii „Biblioteka Narodowa”.

Georg Simmel, Filozofia pieniądza, w: Modernizm: spotkania. Antologia, red. Ewa Paczoska, L. Magnone, Warszawa 2008.

Jan Tomkowski, Mój pozytywizm, Warszawa 1993 (rozdział: „Neurotyczni bohaterowie Prusa”)

7. Kiedy oglądanie cierpienia dobrze robi człowiekowi? (Nietzsche). Jak metafora ideologizuje przedstawienie?” Poetyka przemocy w Ogniem i mieczem (wybrane sceny).

Susan Sontag, Widok cudzego cierpienia, przeł. S. Magala, Kraków 2010.

Witold Gombrowicz, Sienkiewicz, w: Dziennik 1953-1956. Dzieła, t. VII, Kraków 1986.

Stanisław Brzozowski, Henryk Sienkiewicz i jego stanowisko w literaturze współczesnej, w tegoż: Eseje i studia o literaturze, t. 1-2, oprac. H. Markiewicz, Wrocław 1990, BN I 258

Ankieta: „Nasza opinia o miejscu twórczości Sienkiewicza we współczesności”, w: Po co Sienkiewicz? Sienkiewicz a tożsamość narodowa: Z kim i przeciw komu, pod red. J. Axera i T. Bujnickiego, Warszawa 2007.

8. Erotyzm Trylogii – sublimacje i substytucje

„Od Heleny do Nel” – analiza postaci kobiet w twórczości Sienkiewicza

Henryk Sienkiewicz, Ta trzecia (dowolne wydanie)

Stanisław Mackiewicz, Henryk Sienkiewicz. Studium literackie, w: Odeszli w zmierzch. Wybór pism 1916-1966, Warszawa 1968

Zygmunt Freud, Dowcip i jego stosunek do nieświadomości, przeł. R. Reszke. Warszawa 1993, s. 126-212.

Ryszard Koziołek, Płeć idei, w: Ciała Sienkiewicza. Studia o płci i przemocy, Katowice 2009.

9. Literatura przeciw historii

Analiza pierwszych sekwencji narracyjnych w kolejnych częściach Trylogii. Ponadto fragmenty do analizy: Skrzetuski u króla (Ogniem i mieczem); odczytanie listu królewskiego (Potop, t. 3, r.30 http://monika.univ.gda.pl/~literat/potop/0096.htm )

Referat: „Historia w Ogniem i mieczem”.

Henryk Sienkiewicz, O powieści historycznej w (m.in.): Trylogia Henryka Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki, wyboru dokonał i opracował T. Jodełka, Warszawa 1962.

Tadeusz Bujnicki, Źródło w narracji powieści historycznej, w: Sienkiewicz i historia. Studia, Warszawa 1981

Hayden White, Fikcjonalność przedstawień opartych na faktach, przeł. D. Kołodziejczyk. W: Proza historyczna, Kraków 2009.

Stefan Szymutko, Trud pokrzepiania serc albo samotność pozytywisty, w: Przeciw marzeniu?. Jedenaście przykładów. ośmioro pisarzy. Katowice 2006

10. Męskość Stasia albo kolonializm W pustyni i w puszczy

Michał Paweł Markowski, Postkolonializm, w: Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury, Kraków 2006.

Sven Lindqvist, Wytępić całe to bydło, przeł. M. Haykowska, Warszawa 2009 (rozdz. „bogowie oręża”)

11. Co robił Staś, kiedy dorósł? Joseph Conrad, Jądro ciemności (dowolne wydanie)

Ian Watt, Conrad w wieku XIX (rozdział „Jądro ciemności”).

W ramach ćwiczeń praktykujemy dialog poznawczy w oparciu o wiedzę studenta, poświęcony problemowi postawionemu przez prowadzącego lub studenta, pod kierunkiem i przy uzupełniającym wsparciu nauczyciela.

Na ocenę końcową ćwiczeń składa się przygotowanie studenta i jego aktywność na zajęciach oraz ocena z pracy pisemnej (esej historycznoliteracki).

5 semestr fil. pol. I stopnia, grupa dziekańska G1