Radykalne doktryny polityczne w ujęciu historycznym [W3-BM-S1-RDPUH19] semestr letni 2019/2020
Wykład, grupa nr 1

Literatura (źródła):

1 Platon, Państwo

2 Arystoteles, Polityka

3 M.T. Cicero, O państwie

4 Św. Augustyn, Państwo Boże

5 T. Moore, Utopia

6 A. F. Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej ksiąg czworo

7 N. Machiavelli, Książę

8 T. Hobbes, Lewiatan

9 J. J. Rousseau, Umowa społeczna

10 J. Locke, Dwa traktaty o rządzie

1. Wstęp teoretyczny.

a) Czym jest polityka? – jej kształtowanie się w kontekście historycznym.

b) Termin „doktryna” i jego znaczenie.

c) Ideologia polityczna a doktryna polityczna.

d) Klasyfikacja doktryn politycznych:

- doktryny konserwatywne

- doktryny reakcyjne

- doktryny utopijne

- doktryny rewolucyjne.

e) Polityczny poddział doktryn:

- doktryny prawicowe

- doktryny centrowe

-doktryny lewicowe.

Starożytność

1. Greckie polis i pojęcie polityczności.

a) spór polityki z filozofią

b) relacja jednostka-ogół

c) człowiek jako istota społeczna

d) społeczeństwo jako polis

2. Sofistyka jako radykalizacja życia politycznego

a) relatywizm poznawczy

b) rola i znaczenie języka

c) człowiek jako miara wszechrzeczy

d) polityczne uwarunkowania relacji międzyludzkich

3. Radykalna doktryna polityczna Platona

a) krytyka demokracji

b) idealny obraz świata społecznego- poleois

c) totalność Platońskiej wspólnoty politycznej

4. Arystoteles i człowiek jako „zwierzę polityczne”

a) „esencjalizm”

b) geneza państwa i człowieka

c) klasyfikacja ustrojów

Średniowiecze

1. Dualizm polityczny św. Augustyna

a) założenia koncepcji św. Augustyna (predestynacja, łaska, iluminacja)

b) państwo Boże i państwo ziemskie (historiozofia, linearny porządek dziejów)

c) zagadnienie ustroju politycznego i władzy

d) relacja państwo-Kościół i wspólnota christianitas

2. Feudalizm

3. Uniwersalizm cesarski

4. Papalizm

5. Średniowieczny koncyliaryzm

Nowożytność

1. N. Machiavelli i doktryna makiawelizmu

a) praktyka polityka i etyka

b) Radykalna doktryna władzy politycznej

c) dialektyka przemian: virtu - fortuna

2. Polityka w okowach wolności

a) utopia polityczna T. Morusa

b) problem aspołecznej natury człowieka

3. Absolutyzm wolności i początki doktryny liberalizmu

a) państwo według T. Hobbesa

b) umowa społeczna J. Locke’a

c) aspołeczność natury ludzkiej i umowa społeczna J. J. Rousseau

4. Rewolucja i jej totalizm

a) pochwała rewolucji A. de Toquevilla

b) krytyka rewolucji E. Burke’a

c) kwestia społeczna

d) wolność, równość i nowy porządek społeczny

5. Idealizm niemiecki

a) filozofia krytyczna I. Kanta i „projekt wieczystego pokoju”

b) J. Fichte i kategoria narodu

c) państwo i prawo w filozofii G. W. Hegla

d) historycyzm i dziejowość

e) dialektyka i nowy trybalizm

f) wszechmoc państwo i droga do totalitaryzmu

6. Karol Marks i doktryna marksizmu

a) determinizm socjologiczny i polityczny

b) historycyzm ekonomiczny

c) klasa jako determinant dziejowy

d) dialektyka zmian

e) rewolucja i nowy porządek społeczny

7. XX wieczne doktryny polityczne w ujęciu radykalnym

a) narodziny totalitaryzmu

b) ideologia w służbie państwa

c) komunizm i nazizm – zbrodnicze systemy totalitarne

d) kontestacja współczesności i ruchy radykalne (anarchizm, rasizm, antyglobalizm)

Wykład prezentacja treści z zakresu przedmiotu wraz z dyskusją.

Ocena z wykładu: egzamin ustny - 60%.

2 semestr bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe stacjonarne I stopnia