Teoria literatury I [02-FP-S1-TL.1]
semestr zimowy 2020/2021
Wykład,
grupa nr 1
Przedmiot: | Teoria literatury I [02-FP-S1-TL.1] | ||||||||||||||||||
Zajęcia: |
semestr zimowy 2020/2021 [2020/2021Z]
(zakończony)
Wykład [W], grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
||||||||||||||||||
Termin i miejsce:
|
Zajęcia prowadzone z częstotliwością "co dwa tygodnie (nieparzyste)" odbywają się w pierwszym tygodniu od rozpoczęcia cyklu dydaktycznego (np. semestru), a potem co dwa tygodnie. Zajęcia prowadzone z częstotliwością "co dwa tygodnie (parzyste)" odbywają się w drugim tygodniu od rozpoczęcia cyklu dydaktycznego (np. semestru), a potem co dwa tygodnie. Jeśli zajęcia wypadają w dniu wolnym, to nie odbywają się, natomiast nie ma to wpływu na terminy kolejnych zajęć - odbędą się one dwa tygodnie później.
|
||||||||||||||||||
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań.
|
||||||||||||||||||
Liczba osób w grupie: | 54 | ||||||||||||||||||
Limit miejsc: | 60 | ||||||||||||||||||
Prowadzący: | Aleksander Nawarecki | ||||||||||||||||||
Literatura: |
Lektury obowiązkowe: 1. Auerbach E.: Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu. Przeł. Z. Żabicki. Warszawa 1968; wydanie drugie z przedmową M.P. Markowskiego. Warszawa 2004 (Blizna Odyseusza + tekst do wyboru). 2. Bachelard G.: Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Przeł. A. Tatarkiewicz. Wybór H. Chudak. Przedmową opatrzył J. Błoński. Warszawa 1975 (przedmowa J. Błońskiego + tekst do wyboru). 3. Bachtin M.: Słowo w poezji i słowo w prozie. Przeł. J. Walicka. „Literatura na Świecie” 1973, nr 6. 4. Bachtin M.: Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu. Przeł. A. i A. Goreniowie. Kraków 1975, s. 59-77, 78–92, 118–119, 311-312. Przedruk w: Bachtin. Red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski. Warszawa 1983, s. 142-162, 184–198. 5. Barthes R.: Od dzieła do tekstu. Przeł. M.P. Markowski. „Teksty Drugie” 1998, nr 6. 6. Barthes R.: Śmierć autora. Przeł. M. P. Markowski. „Teksty Drugie 1999, z. 1/2. 7. Baudrillard J.: Precesja symulakrów. W: Postmodernizm. Antologia przekładów. Red. R. Nycz. Kraków 1996. 8. Bergson H.: O komizmie w ogólności. W: Idem: Śmiech. Przeł. S. Cichowicz. Warszawa 1995. 9. Cixous H.: Śmiech Meduzy. Przeł. A. Nasiłowska. „Teksty Drugie” 1993, nr 4/5/6 lub W: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia szkiców. Red. A. Nasiłowska. Warszawa 2001. 10. Curtius E.R.: Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Przeł. i oprac. A. Borowski. Kraków 1997 (Retoryka; Topika). 11. Deleuze G., Guattari F.: Kłącze. Przeł. B. Banasiak. „Colloquia Communia” 1988, nr 1–3. 12. Derrida J.: Farmakon. Przeł. K. Matuszewski. W: Idem: Pismo filozofii. Wybór i przedmowa B. Banasiak. Kraków 1992. 13. Eco U., Rorty R., Culler J., Brookes-Rose Ch.: Interpretacja i nadinterpretacja. Kraków 1996 (wybór). 14. Foucault M.: Kim jest autor? Przeł. M. P. Markowski. W: Idem: Szaleństwo i literatura. Powiedziane, napisane. Warszawa 1999. 15. Freud S.: Pisarz a fantazjowanie. Przeł. M. Leśniewska. W: Teoria badań literackich za granicą. Antologia. T. 2: Od przełomu antypozytywistycznego do roku 1945. Cz. 1: Orientacje poetocentryczne i kulturocentryczne. Oprac. S. Skwarczyńska. Kraków 1974. 16. Frye N.: Archetypy literatury. Przeł. A. Bejska. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. T. 2. Red. H. Markiewicz. Kraków 1976. 17. Gadamer H.-G.: Koło jako struktura rozumienia. W: Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki. Wybór G. Sowiński. Kraków 1993. 18. Głowiński M.: Style odbioru. Szkice o komunikacji literackiej. Kraków 1977 (wybór). 19. Groteska. Red. M. Głowiński. Gdańsk 2003 (tekst do wyboru, np. : W. Kayser: Próba określenia istoty groteskowości). 20. Heidegger M.: Hölderlin i istota poezji. W: Teoria badań literackich za granicą. Oprac. i wstęp S. Skwarczyńska. T. 2. Cz. 2. Kraków 1981. 21. Huizinga J.: Zabawa i poezja. W: Idem. Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury. Przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza. Warszawa 1998. 22. Ingarden R.: Z teorii dzieła literackiego. W: Problemy teorii literatury. Oprac. H. Markiewicz. Seria 1. Wyd. 2 poszerz. Wrocław 1987. 23. Ironia. Red. M. Głowiński. Gdańsk 2002 (tekst do wyboru, np.: B. Allemann: O ironii jako o kategorii literackiej). 24. Jakobson R.: W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism. T. 1. i 2. Wybór, red. i wstęp M.R. Mayenowa. Warszawa 1989 (Poetyka w świetle językoznawstwa, Magia dźwięków mowy + tekst do wyboru). 25. Jung C.G.: O stosunku psychologii analitycznej do dzieła poetyckiego; Psychologia i literatura. W: Idem: Archetypy i symbole. Przeł. J. Prokopiuk. Warszawa 1976. 26. Lejeune Ph.: Pakt autobiograficzny. Przeł. A. Labuda. „Teksty” 1975, nr 5. 27. Łotman J.: Struktura tekstu artystycznego. Przeł. A. Tanalska, Warszawa 1984 (wybór). 28. Miller J. H.: Krytyk jako gospodarz/żywiciel. Przeł. W. Kalaga. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. Oprac. H. Markiewicz. T. 4. Cz. 2. Kraków 1992. 29. Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk 2004 (M. Głowiński: Wokół narratologii + tekst do wyboru). 30. Ong W. J.: Oralność i piśmienność. Przeł. J. Japola. Lublin 1992 (Nieco o psychodynamice oralności, s. 55–87). 31. Opacki I.: Odwrócona elegia. O przenikaniu się postaci gatunkowych w poezji. Katowice 1999 (Krzyżowanie się postaci gatunkowych jako wyznacznik ewolucji poezji + tekst do wyboru). 32. Man P. de: Autobiografia jako od-twarzanie. W: Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz. Gdańsk 2000. 33. Pfister M.: Koncepcje intertekstualności. Przeł. M. Łukasiewicz. „Pamiętnik Literacki” 1991, z. 4. 34. Ricoeur P.: „Symbol daje do myślenia”. W: Idem: Egzystencja i hermeneutyka. Oprac. S. Cichowicz. Warszawa 1985. 35. Scheler M.: O zjawisku tragiczności. W: O tragedii i tragiczności. Oprac. W. Tatarkiewicz. Kraków 1976. 36. Sławiński J.: Prace wybrane. T. 2: Dzieło. Język. Tradycja. Kraków 1998 (O kategorii podmiotu lirycznego; Synchronia i diachronia w procesie historycznoliterackim, Semantyka wypowiedzi narracyjnej + tekst do wyboru). 37. Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles, Horacy, Pseudo-Longinos. Przeł., wstępem i objaśnieniami opatrzył T. Sinko. Wyd. 2 zm. Wrocław 1951. Podręczniki: – Anna Burzyńska, Michał Markowski, Teorie Literatury XX wieku. Kraków 2006. – A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1997. – M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, wyd. i nast. – E. Miodońska-Brookes, A Kulawik, M. Tatara, Zarys poetyki, Warszawa 1980. – R. Wellek i A. Warren, Teoria literatury, przekł. i red. M. Żurowski, Warszawa 1970. – J. Culler, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przekł. M. Bassaj, Warszawa 1998. – H. Markiewicz, Główne problemy wiedzy o literaturze, wyd. V i nast. – H. Markiewicz, Wymiary dzieła literackiego, – Z. Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 1998. – S. Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich. Od romantyzmu do połowy XX w., Warszawa 1984. – J. Hillis Miller, O literaturze. Przeł. K. Hoffman. Poznań 2014; – T. Eagleton, Teoria literatury. Wprowadzenie. Przeł. B. Baran, Warszawa 2015. – T. Eagleton, Jak czytać literaturę. Przeł. A. Kunicka, Warszawa 2014. Lektura uzupełniająca: (należy przeczytać 10 wybranych tekstów): 1. Autobiografia. Red. M. Czermińska. Gdańsk 2009 (tekst do wyboru, np.: J. Sturrock: Nowy wzorzec autobiografii). 2. Barthes R.: Mitologie. Przeł. A. Dziadek. Wstępem opatrzył K. Kłosiński. Warszawa 2000 (Mit dzisiaj i wybrane felietony z rozdziału zatytułowanego Mitologie). 3. Barthes R.: Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Przeł. Jacek Trznadel. Warszawa 1996 (wybór). 4. Barthes R.: Teoria tekstu. Przeł. A. Milecki. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. T. 4. Cz. 2. Red. H. Markiewicz. Kraków 1992. 5. Bloom H.: Lęk przed wpływem. Teoria poezji. Przeł. A. Bielik-Robson, M. Szuster. Kraków 2002 (H. Bloom: Wprowadzenie: Medytacja nad pierwszeństwem i streszczenie; Międzyrozdział: Manifest krytyki antytetycznej; A. Bielik-Robson: Sześć dni stworzenia. Harolda Blooma mitologia twórczości). 6. Bourdieu P.: Dystynkcja. Wstęp. Przeł. P. Biłos. W: Teorie literatury XX wieku. Antologia. Kraków 2006 7. Culler J.: Literatura w teorii. W: Idem: Literatura w teorii. Przeł. M. Maryl. Kraków 2013. 8. Dembińska-Pawelec J.: „Poezja jest sztuką rytmu”: o świadomości rytmu w poezji polskiej dwudziestego wieku (Miłosz - Rymkiewicz - Barańczak). Katowice 2010 (Wprowadzenie). 9. Derrida J.: Che cos’è la poesia? „Literatura na Świecie” 1998, nr 11-12. 10. Derrida J.: Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych. W: Idem: Pismo i różnica. Przeł. K. Kłosiński. Warszawa 2004. 11. Drzewo poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach. Red. P. Bogalecki, A. Mitek-Dziemba. Katowice 2012 (rozdziały wstępne T. Sławka oraz P. Bogaleckiego i A. Mitek-Dziemby). 12. Dziadek A.: Anagramy Ferdinanda de Saussure'a – historia pewnej rewolucji. „Teksty Drugie” 2001 nr 6. 13. Dziadek A.: Teoretyczne ujęcie rytmu i podmiotu (Henri Meschonnic i Julia Kristeva). W: Idem: Rytm i podmiot w liryce Jarosława Iwaszkiewicza i Aleksandra Wata. Katowice 1999. 14. Eagleton T: Koniec teorii. Przeł. B. Kuźniarz. Warszawa 2012 (wybór). 15. Eco U.: Poetyka dzieła otwartego. W: Idem: Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Przeł. J. Gałuszka, L. Eustachiewicz, A. Kreisberg, M. Oleksiuk. Warszawa 1994. 16. Escarpit R.: Literatura a społeczeństwo. W: W kręgu socjologii literatury. Red. A. Mencwel. T. 1. Warszawa 1977 lub W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. T. 3. Kraków 1998. 17. Fish S.: Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane. Red. A. Szahaj. Kraków 2008, (wybór). 18. Foucault M. : Sobąpisanie. Przeł. M.P. Markowski. W: Idem: Szaleństwo i literatura. Powiedziane, napisane. Warszawa 1999. 19. Foucault M.: Proza świata. W: Idem: Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych. Przeł. T. Komendant. T. 1. Gdańsk 2000. 20. Freud S.: Niesamowite. Przeł. R. Reszke. W: Idem: Dzieła. T. 3. Pisma psychologiczne. Warszawa 1997. 21. Frye N.: Krytyka widzialna i niewidzialna. Przeł. A. Fulińska. „Znak” 1998, nr 7. 22. Frye N.: Mit, fikcja, przemieszczenie. Przeł. E. Muskat-Tabakowska. W: Studia z teorii literatury. T. 1. Red. M. Głowiński i H Markiewicz. Wrocław 1977. 23. Fulińska A.: Dlaczego literatura popularna jest popularna?. „Teksty Drugie” 2003, nr 4. 24. Girard R.: Pragnienie trójkątne. W: Prawda powieściowa i kłamstwo romantyczne. Przeł. K. Kot. Warszawa 2001. 25. Iser W.: Zmienne funkcje literatury. Przeł. A. Sierszulska. W: Odkrywanie modernizmu. Red. R. Nycz. Kraków 1998. 26. Jameson F.: Logika kulturowa późnego kapitalizmu. W: Idem: Postmodernizm czyli logika kulturowa późnego kapitalizmu. Przeł. M. Płaza. Kraków 2011. 27. Janion M.: Projekt krytyki fantazmatycznej. W: Eadem: Projekt krytyki fantazmatycznej: szkice o egzystencjach ludzi i duchów. Warszawa 1991. 28. Jauss H.: Czytelnik jako instancja nowej historii literatury. „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 1 lub W: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. T. 2. Red. K. Bartoszyński. Wrocław 1988. 29. Kłosińska K.: Kobieta autorka. W: Eadem: Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kraków 1999 lub W: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie. Antologia szkiców. Red. A. Nasiłowska. Warszawa 2001. 30. Kłosiński K.: Wstęp W: Idem: Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej. Katowice 1990. 31. Lévi-Strauss C.: Struktura mitów. Przeł. W. Kwiatkowski. „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 4 lub W: Idem: Antropologia strukturalna. Przeł. K. Pomian. Warszawa 1970. 32. Man P. de: Pojęcie ironii. Przeł. A. Sosnowski. „Literatura na Świecie” 1999, nr 10–11. 33. Man P. de: Retoryka tropów (Nietzsche). „Teksty Drugie” 1999, z. 4 lub W: Idem: Alegorie czytania. Język figuralny u Rousseau, Nietzchego, Rilkego i Prousta. Przeł. A. Przybysławski. Kraków 2004. 34. Markowski M. P.: Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków 2013 (wybór). 35. Markowski M.P.: Literatura jako objawienie. W: N. Frye: Wielki Kod: Biblia i literatura. Przeł. A. Fulińska. Bydgoszcz 1998. 36. Miller N. K.: Arachnologie: kobieta, tekst i krytyka. Przeł. K. Kłosińska i K. Kłosiński. W: Teorie literatury XX wieku. Antologia. Kraków 2006. 37. Miniatura i mikrologia. T.1, 2., 3. Red. A. Nawarecki. Katowice 2000–2003 (wybór). 38. Mitosek Z.: Mimesis. Zjawisko i problem. Warszawa 1997 – rozdz.: Mimesis, Mimesis krytyczna. 39. Na boku. Pisarze teoretykami literatury? T. 1.,2.,3. Red. J. Olejniczak, M. Bogdanowska, A. Szawerna-Dyrszka, przy współudziale R. Knapka. Katowice 2007–2012 (wybór). 40. Nasiłowska A.: Herezje – wokół biografizmu i antybiografizmu. „Teksty Drugie” 2010, nr 1–2. 41. Nussbaum M.: Czytać, aby żyć. Przeł. A. Bielik-Robson. „Teksty Drugie” 2002, nr 1/2. 42. Opacka A.: Zmienność i trwanie. Katowice 1998 (wybór). 43. Pawelec D.: Świat jako Ty: poezja polska wobec adresata w drugiej połowie XX wieku. Katowice 2003 (rozdz.: Kim jesteś Ty?; Adresat jako zagadnienie komunikacyjnej teorii dzieła literackiego). 44. Polska genologia literacka. Zagadnienia i problemy współczesnej genologii. Red. R. Cudak, D. Ostaszewska. Warszawa 2007 (wybór). 45. Poulet G.: Metamorfozy koła. Przeł. D. Eska. W: Idem: Metamorfozy czasu. Szkice krytyczne. Wybór. J. Błoński i M. Głowiński, przedmowa J. Błoński. Warszawa 1977. 46. Praz M.: Mnemozyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych. Warszawa 1981 (wybór). 47. Propp V.: Morfologia bajki (przekł. skrócony). „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 4. 48. Rancière J.: Estetyka jako polityka. W: Idem: Estetyka jako polityka. Wstęp A. Żmijewski, posłowie S. Žižka. Przeł. J. Kutyła, P. Mościcki. Warszawa 2007. 49. Ricoeur P.: Budowanie intrygi. Lektura „Poetyki” Arystotelesa. W: Czas i opowieść. T. 1: Intryga i historyczna opowieść. Przeł. M. Frankiewicz. Kraków 2008. 50. Sławek T.: Vita femina. Dekonstrukcja jako styl krytyki. W: Interpretacje i style krytyki. Red. W. Kalaga, T. Sławek. Katowice 1988. 51. Sontag S.: Przeciw interpretacji i inne eseje. Przeł. M. Pasicka, A. Skucińska, D. Żukowski. Kraków 2012 (tekst do wyboru, np.: Przeciw interpretacji). 52. Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Red. W. Bolecki i R. Nycz. Warszawa 2002 (wybór). 53. Ta dziwna instytucja zwana literaturą. Z Jacquesem Derridą rozmawia Derek Attridge. W: Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz. Gdańsk 2000. 54. Tatarkiewicz W.: Dzieje sześciu pojęć. Warszawa 1975 (wybór). 55. Teoria nad-interpretacją? Red. J. Olejniczak, M. Baron, P. Tomczok. Katowice 2012 (wybór). 56. Ut pictura poesis. Red. M. Skwara, S. Wysłouch. Gdańsk 2006 (S. Wysłouch: Ut pictura poesis – stara formuła i nowe problemy + tekst do wyboru). 57. White H.: Poetyka pisarstwa historycznego. Przeł. E. Domańska. Kraków 2000 (wybór). |
||||||||||||||||||
Zakres tematów: |
1. Teoria literatury a inne dyscypliny 2. Literatura (literackość, istota i budowa dzieła literackiego, genologia, tradycja) 3. Mowa i pismo 4. Mimesis 5. Poezja a proza 6. Znak i tekst. Intertekstualność. Intersemiotyczność 7. Autor, podmiot literacki, bohater. Biografia i autobiografia 8. Narracja i świat przedstawiony (fabuła, czas, przestrzeń, postać, fikcja) |
||||||||||||||||||
Metody dydaktyczne: |
Metoda wykładowa, wykład w rytmie co 2 tyg. w wymiarze 90 min. wykład zdalny za pośrednictwem platformy Teams |
||||||||||||||||||
Metody i kryteria oceniania: |
Wymagana będzie: - wiedza teoretycznoliteracka, - umiejętność aplikowania podstawowych kategorii teoretycznych do analizy i interpretacji tekstu literackiego, - umiejętność referowania problematyki tekstów z listy lektur obowiązkowych oraz dziesięciu spośród uzupełniających. Egzamin ustny – po II semestrze, po I sem. weryfikacja dokonana będzie na podstawie ocen uzyskanych przez studentkę/studenta za ćwiczenia z teorii literatury. Istnieje możliwość konsultacji z wykładowcą ( czwartek 13.00-13.45) |
||||||||||||||||||
Uwagi: |
5 semestr fil.pol., I stopień |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.