Wykład fakultatywny I: Problemy współczesnej bioetyki [W1-KO-S1-FAK03-2] semestr zimowy 2020/2021
Wykład, grupa nr 1

Literatura podstawowa:

Beauchamp T., Childress J., Zasady etyki medycznej, Warszawa 1996.

Bernard J., Od biologii do etyki, Warszawa 1994.

Jasudowicz T. (red.), Europejskie standardy bioetyczne, Toruń 1998,

Mepham B., Bioetyka, Warszawa 2008.

Ślipko T., Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Kraków 1994.

Szewczyk K., Bioetyka. Medycyna na granicach życia, t.1, t.2. Warszawa 2009.

Tokarczyk R., Prawa narodzin, życia i śmierci, Warszawa 2010.

Lektury uzupełniające :

Adamkiewicz Marek: Zagadnienie śmierci w bioetyce. Wydawnictwo Wojskowej Akademii Technicznej, Warszawa 2002.

Alichniewicz Anna, Szczęsna Anna (red.): Dylematy bioetyki. Akademia Medyczna w Łodzi, Łódź 2001.

Antropologia śmierci. Myśl francuska. Przekł. i wybór Stanisław Cichowicz, Jakub M. Godzimirski, PWN Warszawa 1993.

Ariès Philippe: Człowiek i śmierć. Przekł. E. Bąkowska, PIW, Warszawa 1989

Arras John, Rhoden Nancy (ed.): Ethical Issues in Modern Medicine. Mayfield 1989.

Barnard Christiaan: Godne życie, godna śmierć. Wybitny kardiolog o eutanazji i samobójstwie. Wyd. Jacek Santorski & Co, przeł. Jan Krzysztof Kelus, Warszawa 1996.

Bartula Piotr: Kara śmierci – powracający dylemat. Znak, Kraków 1998.

Bauman Zygmunt: Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Instytut Kultury, Warszawa 1994.

Bauman Zygmunt: Śmierć i nieśmiertelność. O wielości strategii życia. PWN Warszawa 1998.

Biesiaga Tadeusz (red.): Podstawy i zastosowania bioetyki. Wyd. Naukowe PAT,

Kraków 2001.

Birnbacher Dieter: Etyczne aspekty zapobiegania i udzielania pomocy w samobójstwie. W: „Etyka” 1988, nr 23.

Bołoz Wojciech: Życie w ludzkich rękach. Podstawowe zagadnienia bioetyczne. Wyd. ATK, Warszawa 1992.

Bonnenberg Marek: Etyka środowiskowa. W: Etyka. Zarys. Kraków 1992.

Brandt Richard. B.: Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki. Przeł. Barbara Stanosz, PWN Warszawa 1996.

Bréhant Jacques: Thanatos. Chory i lekarz w obliczu śmierci. Przeł. Urszula Sudolska, Ancher, Warszawa 1993.

Chamayou Gregoire., Podłe ciała, Eksperymenty na ludziach w XVIII i XIX wieku, Gdańsk 2012,

Chyrowicz Barbara: Bioetyka i ryzyko. Argument „równi pochyłej” w dyskusji wokół osiągnięć współczesnej genetyki. Lublin 2000.

Chyrowicz Barbara (red.): Etyczne aspekty ingerowania w ludzką psychikę. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002.

Chyrowicz Barbara (red.): Klonowanie człowieka. Fantazje-zagrożenia-nadzieje. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1999.

Czarnik Zbigniew: Ektogeneza – zagadnienia prawne. W: „Przegląd Powszechny” 1996, nr 7/8

Devall Bill, Sessions George: Ekologia głęboka. Żyć w przekonaniu, iż Natura coś znaczy. Przeł. Elżbieta Margielewicz, Wyd. Pusty Obłok, Warszawa 1994.

Donum vitae. Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i godności jego przekazywania. Kongregacja Nauki i Wiary, Wrocław 1994.

Eutanazja a opieka paliatywna. Aspekty etyczne, religijne, psychologiczne i prawne. Katolicki Uniwersytet Lubelski, Akademia Medyczna w Lublinie, Lublin1996.

Feinberg Joel: Obowiązki człowieka i prawa zwierząt. W: „Etyka” nr 18, 1980.

Fenigsen Ryszard: Eutanazja. Śmierć z wyboru ?Wyd. W Drodze, Poznań 1994.

Ferry Luc: Nowy ład ekologiczny. Drzewo, zwierzę, człowiek. Przeł. Andrzej i Hanna Miś, Warszawa 1995.

Fletcher Joseph: Morals and Medicine. The moral problems of: The Patient`s Right to Know the Truth, Contraception, Artificial Insemination, Sterilization, Euthanasia. Princeton University Press, Princeton 1979.

Fletcher Joseph: Eutanazja. W: „Etyka” 1993, nr 26.

Ford Norman M.: Kiedy powstałem? Problem początku jednostki ludzkiej w historii, filozofii i w nauce. Przeł. Wacław Jan Popowski, Warszawa 1995.

Gałuszka Mieczysław, Szewczyk Kazimierz (red.): Umierać bez lęku. Wstęp do bioetyki kulturowej. PWN Warszawa-Łódź 1996.

Gałuszko Mieczysław, Szewczyk Kazimierz(red.): Narodziny i śmierć. Bioetyka kulturowa wobec stanów granicznych życia ludzkiego. PWN Warszawa-Łódź 2002.

Gillon Raanan: Etyka lekarska. Problemy filozoficzne. Przeł. Anna Alichniewicz, Anna Szczęsna, PZWL Warszawa 1997.

Gordon Thomas., Pacjent jako partner, Warszawa 1999,

Hillman James: Samobójstwo a przemiana psychiczna. Przeł. Dariusz Rogalski Wyd. KR, Warszawa 1996.

Hołówka Jacek: Etyka w działaniu. Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.

Hołyst Brunon: Samobójstwo- przypadek czy konieczność. PWN, Warszawa 1983.

Humphry Derek: Ostateczne wyjście. Praktyczne rady dla śmiertelnie chorych, jak samodzielnie lub z cudzą pomocą popełnić samobójstwo. Stamari, Bydgoszcz 1993.

Hurst Jane: Historia aborcji w kościele katolickim. Pro Femina, Warszawa 1991.

Jacórzyński Witold R, Wichrowski Marek: Dialog między agapistą a kodeksualistą. W: „Etyka” 1993, nr 26.

Jacórzyński Witold R.: Joseph Fletcher i agapizm, czyli: „kochaj i rób co chcesz”. W: „Etyka” 1993, nr 26.

Jaroń Józef: Bioetyka: wybrane zagadnienia. Wyd. Nowator, Warszawa 1999.

Jaroń Józef: Ekologia, sozologia, ekofilozofia, ekoetyka, ekonomia proekologiczna. Przegląd zagadnień. Warszawa 1997.

Jarosz Maria: Samobójstwa. PWN Warszawa 1997.

Jonas Hans: Prawo do śmierci. W: „Etyka” 1988, nr 23.

Kis Janos: Aborcja. Argumenty za i przeciw. Przeł. Szczepan Woronowicz, Warszawa 1993.

Klimowicz Ewa: Moralne aspekty pobierania narządów do transplantacji w świetle ewolucji etyki lekarskiej. W: Nowoczesność i tradycja. UMCS Lublin 1995.

Klimowicz Ewa: Dwie odmiany uniwersalizmu w medycynie i etyce lekarskiej. W:”Edukacja Filozoficzna”1995 vol. 19.

Klimowicz Ewa: Filozoficzne i etyczne podstawy poglądów na temat aborcji .W : Polityka i aborcja. Agencja Scholar, Warszawa 1994.

Kolata Gina: Klon. Dolly była pierwsza. Przeł. Magdalena Kawalec, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000.

Kopania Jerzy, Nowacka Maria: Śmierć organizmu a śmierć człowieka. W: „Sztuka Leczenia” 1999 nr 4.

Kopania Jerzy: Etyczny wymiar cielesności. Aureus, Kraków 2002.

Kopania Jerzy: Metodologiczna charakterystyka definicji śmierci mózgowej. W: ”Archeus. Studia z bioetyki i antropologii filozoficznej”, Białystok 2000/1

Kopania Jerzy: Uwagi metodologiczne o etyczności klonowania człowieka. W: „Sztuka Leczenia” 2001 nr 1.

Kopania Jerzy: Niemoralny aspekt transplantacji. W: „W drodze” 1997 nr 1.

Koraszewski Andrzej: W grzechu poczęci. Wiara i seks we współczesnym świecie. Wyd. Scholar, Warszawa 1996.

Kübler-Ross Elisabeth: Rozmowy o śmierci i umieraniu. Przeł. Irena Doleżal-Nowicka, Media Rodzina of Poznań, Poznań 1998.

Kuhse Helga: The Sanctity-of-Life Doctrine in Medicine. A Critique. Clarendon Press, Oxford 1987.

Lang Wiesław: Ochrona prawna płodu ludzkiego. W: Człowiek zabija sam siebie. Gdańsk 1981.

Lang Wiesław: Prawo i moralność. Warszawa 1989.

Latawiec Anna: Człowiek wobec postępu technicznego. W: Aporie sensu – emotywizm i racjonalizm. Red. J. Bańka i A. Kiepas. Katowice 1998.

Lazari-Pawłowska Ija: Kręgi ludzkiej wspólnoty. W: „Etyka” nr 18, 1980.

Levine Joseph, Suzuki David: Tajemnica życia. Czy się bać inżynierii genetycznej? Przeł. Grażyna Gasparska, Barbara Skarżyńska, Książka i Wiedza, Warszawa 1996.

Mahoney John: Bioetyka i wiara: początek życia. W: „Znak” 1991 nr 11.

Medycyna a prawa człowieka. Normy i zasady prawa międzynarodowego, etyki oraz moralności katolickiej, protestanckiej, żydowskiej, muzułmańskiej i buddyjskiej. Przeł. Iwona Kaczyńska, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.

Medycyna i teologia o życiu i śmierci. Wyd. PAT, Kraków 1997.

Medycyna wieku rozwojowego (dawniej Problemy medycyny wieku rozwojowego), suplement do nr 1 styczeń-marzec, t.V, Warszawa 2001, cz. II (artykuły o klonowaniu człowieka, doświadczenia z ludzkimi embrionami).

Morowitz Harold J., Trefil James S.: Jak powstaje człowiek. Nauka i spór o aborcję. Przeł. Barbara Szacka, PIW Warszawa 1995.

Nathanson Bernard N.: Ręka Boga. Od śmierci do życia – podróż zwolennika aborcji, który zmienił zdanie. Przeł. Magda Sobolewska, Wyd. Fronda Warszawa 1997.

Nesterowicz Mirosław: Prawo medyczne. Toruń, różne wydania.

Newell John.: W roli Stwórcy. Dokąd zmierza inżynieria genetyczna? Przeł. Agnieszka Bartoszek-Pączkowska, Maria Bontemps-Gracz, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 1997.

Nowacka Maria: Terapia transplantacyjna, czyli oczekiwanie na użyteczną śmierć. W:”Archeus. Studia z bioetyki i antropologii filozoficznej”, Białystok 2000/1.

Nowicka-Włodarczyk Ewa(red.): Kara śmierci. Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, Kraków 1998.

Nuland Sherwin B.: Jak umieramy. Refleksje na temat ostatnich chwil naszego życia. Przeł. M. Lewandowska, wyd. Prima Warszawa 1996.

Olejnik Stanisław: Etyka lekarska. Katowice 1995.

Ostrowska Antonina: Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa. IFiS PAN, Warszawa 1997.

Owen Adrian., Mózg. Granica życia i śmierci, 2018,

Otowicz Ryszard: Etyka życia. Bioetyczny i teologiczny kontekst problematyki życia poczętego. Wyd. WAM, Kraków 1998.

Paton Wiliam: Człowiek i mysz. Badania medyczne na zwierzętach. Przeł. Stefan Kasicki, Marta Umińska, Krzysztof Turlejski, PWN Warszawa 1997.

Pearson Leonard (red.): Śmierć i umieranie. Postępowanie z człowiekiem umierającym. Przeł. Bogdan Kamiński, PZWL, Warszawa 1973.

Piątek Zdzisława: Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 1998.

Piątek Zdzisława: Etyka życia. W: Etyka. Zarys. Kraków 1992.

Piątek Zdzisława, O śmierci, seksie i metodzie in vitro, Kraków 2009.

Płachta M: Prawo do umierania? Z problematyki regulacji autonomii jednostki w sprawach śmierci i umierania. W: „Państwo i Prawo” 1997,z.3.

Poklewski-Koziełł Krzysztof: O eutanazji w świetle nowych koncepcji prawniczych. W: „Państwo i Prawo” 1997, z.1.

Przyłuska-Fiszer Alicja: Argument potencjalności a przerywanie ciąży. W: „Edukacja Filozoficzna” vol.21 1996.

Przyłuska-Fiszer Alicja: Etyczne podstawy kontroli genetycznej. W: „Etyka” 1988, nr 23.

Ramsey Paul: Pacjent jest osobą. Pax Warszawa 1977.

Reiss Michael J., Straughan Roger: Poprawianie natury. Inżynieria genetyczna – nauka i etyka. Przeł. Jan Fronk, Amber Warszawa 1997.

Ringel Erwin: Gdy życie traci sens. Rozważania o samobójstwie. Przeł. Elżbieta Kaźmierczak, Glob 1987.

Ryder R.D.: Szowinizm gatunkowy, czyli etyka wiwisekcji. W: „Etyka” nr 18, 1980.

Sandel Michael, Przeciwko udoskonalaniu człowieka, Warszawa 2020.

Saunders Kate, Stanford Peter: Katolicy i seks. Przeł. Hanna Jankowska, Warszawa 1996.

Singer Peter: Etyka praktyczna, Warszawa 2003.

Singer Peter: Wyzwolenie zwierząt, Warszawa, różne wydania.

Singer Peter: O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej. Przeł. i posłowiem opatrzyły Anna Alichniewicz i Anna Szczęsna, PIW Warszawa 1997.

Singer Peter (red.): Przewodnik po etyce. Książka i Wiedza, Warszawa 1998.

Singer Peter, Wells Dean: Dzieci z probówki. Etyka i praktyka sztucznej prokreacji. Przeł. Zygmunt Nierada, Wiedza Powszechna, Warszawa 1988.

Stawrowski Zbigniew: Rozmowa o aborcji. W: ”Znak” 1991 nr 10.

Swindoll Charles R.: Świętość życia. Przeł. Joanna Bartosik, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1993.

Szatkowski Seweryn: Zasada życzliwości w medycynie. W: ”Etyka” 1994, nr 27.

Szatkowski Seweryn: Zasada nieszkodzenia w etyce medycyny. W: „Etyka”1996, nr 29.

Szawarski Zbigniew: Samobójstwo: w poszukiwaniu definicji. W: „Etyka” 1988, nr 23.

Szawarski Zbigniew: Nowy Wspaniały Homo Sapiens (Etyczne aspekty sztucznej prokreacji). W: „Studia Filozoficzne” 1988 nr 3.

Szawarski Zbigniew: Zasada potencjalności i prawa moralne płodu. W: „Kwartalnik Filozoficzny” t.XXV, z.2 1997.

Szawarski Zbigniew (red.): W kręgu życia i śmierci. Moralne problemy medycyny współczesnej. Książka i Wiedza, Warszawa 1987.

Szawarski Zbigniew., Mądrość i sztuka leczenia, Gdańsk 2005.

Szewczyk Kazimierz: Dobro, zło i medycyna. Filozoficzne podstawy bioetyki kulturowej. PWN Warszawa-Łódź 2001.

Szewczyk Kazimierz: Katastrofy przestrzeni. Studia z filozofii biologii i medycyny. Łódź 2002.

Szewczyk Kazimierz: Etyka i deontologia lekarska. Polska Akademia Umiejętności. Kraków 1994.

Ślęczek-Czakon Danuta: Bioetyka w poszukiwaniu teorii wielkiego zasięgu. W: „Archeus. Studia z bioetyki i antropologii filozoficznej”, Białystok 2000/1.

Ślęczek-Czakon Danuta: Problem wartości i jakości życia w sporach bioetycznych, Katowice 2004.

Ślęczka Kazimierz: Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego feminizmu . Wyd. Książnica, Katowice 1999.

Ślipko Tadeusz: Zarys etyki szczegółowej. Kraków 1982

Ślipko Tadeusz: Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki. Warszawa 1988.

Ślipko Tadeusz: Za czy przeciw życiu. Pokłosie dyskusji. Kraków-Warszawa 1992.

Tada Eareckson Joni: Kiedy można umrzeć. Samobójstwo, eutanazja, cierpienie, litość. Przeł. Andrzej Gandecki. Wyd. Pojednanie, Lublin 1993.

Testart Jacques: Przejrzysta komórka. Przeł. Janina Anna Żelechowska, PIW, Warszawa 1990.

Tetaz Numa: Warto żyć. Samobójstwo- jego istota i zwalczanie. Przeł. Rudolf Tybusz, Warszawa 1976.

Thomson Judith Jarvis: Obrona sztucznego poronienia. W: J. Hołówka (red.): Nikt nie rodzi się kobietą. Warszawa 1988.

Tittenbrun Krzysztof: Etyka klonowania. W: „Etyka” 1988, nr 23.

Trefil James, Czy jesteśmy niepowtarzalni. Fenomen ludzkiego umysłu, Warszawa 1998.

Tribe Laurence H.: Aborcja. Konfrontacja postaw. Przeł. Małgorzata Studzińska, Zysk i S-ka Poznań 1994.

Varaut Jean-Marc: Możliwe, lecz zakazane. O powinnościach prawa. Przeł. Stanisław Szwabski, PWN Warszawa 1996.

Waloszczyk Konrad: Planeta nie tylko ludzi. PIW Warszawa 1997.

Wilkes Kathleen V.: Od zarodka do osoby ludzkiej. W: „Etyka” 1988, nr 23.

Williams Glanville: Świętość życia a prawo karne. Warszawa 1966.

Winston Robert: Manipulacje genetyczne. Prószyński i S-ka, Warszawa 1998.

Wolniewicz Bogusław: Filozoficzne aspekty kary głównej. W: „Edukacja Filozoficzna”,vol.20 1995.

Wolniewicz Bogusław: Perspektywy eutanazji . W: „Edukacja Filozoficzna”,vol.26 1998.

Wolniewicz Bogusław: Eutanazja w świetle filozofii. W:„Edukacja Filozoficzna”,

vol.23 1997.

Wolniewicz Bogusław: Neokanibalizm. W” „Res Publica” 1991 nr 9-10

Wolniewicz Bogusław: Filozofia i wartości. Warszawa 1993.

Wolniewicz Bogusław: Życie nie jest najwyższą wartością. W:”Znak” 1998 nr 1 (512)

Wolniewicz Bogusław: Uwagi o klonowaniu. W: „Medycyna Wieku Rozwojowego” t.III nr 3, 1999, suplement.

Wolniewicz Bogusław: O tzw. bioetyce. W: „Medycyna Wieku Rozwojowego” t.V nr 1, 2001, suplement.

Wulff Henrik R., Pedersen Stig Andur, Rosenberg Raben: Filozofia medycyny. Wprowadzenie. Przeł. Zbigniew Szawarski, PWN Warszawa 1993.

Wyzwania współczesnego człowieka. Refleksje etyczne Wyd. Ankara, Lublin (bez roku wydania).

Youngson Robert M., Schott Ian: Pomyłki lekarskie. Zdumiewająca lecz prawdziwa historia szarlatanerii w dziejach medycyny. Przeł Dorota Kozińska, wyd. Puls1997.

Uwaga: student może zaproponować inną książkę o tematyce bioetycznej (do uzgodnienia z prowadzącą).

1. Geneza, przedmiot, specyfika bioetyki

2. Problem wartości życia

3. Kryteria człowieczeństwa

4. Problemy związane z diagnostyką przedurodzeniową

5. Aborcja – problem społeczny i filozoficzny

6. Prokreacja medycznie wspomagana

7. Problemy rewolucji terapeutycznej. Badania nad lekami

8. Autonomia pacjenta. Prawa pacjenta

9. Komisja Bioetyczna – jej rola w kontroli eksperymentów medycznych

10. Transplantacje – czy są oznaką zmian w moralności?

11. Spór o granicę między terapią użyteczną a terapią daremną

12. Wybrane problemy tanatologii

13. Eutanazja

14. Etyka świętości a etyka jakości życia

Wykład z wykorzystaniem elementów konwersatoryjnych.

Zajęcia prowadzone na ME TEAMS

materiały dydaktyczne zamieszczone na kursie Bioetyka (platforma UPGOW: https://el.us.edu.pl/upgow/)

Zaliczenie na ocenę na podstawie aktywności (udział w dyskusji), wykonania testu sprawdzającego wiedzę bioetyczną oraz zreferowania jednej/wybranej lektury o treści bioetycznej.

3 sem. kognitywistyki /stacjonarne I stopnia/