Historia filozofii średniowiecznej [W1-FI-S1-HFŚ] semestr letni 2021/2022
Ćwiczenia, grupa nr 1

Żródła:

Orygenes, O zasadach, Wydawnictwo WAM, Kraków 1996, s. 253-274

Św. Augustyn, O naturze dobra, w: Tenże, Dialogi filozoficzne, Kraków 1999, s. 819-849.

Pseudo-Dionizy Areopagita, Imiona Boskie, w: Tenże, Pisma teologiczne, Kraków 1997, s. 47-159.

Boecjusz, O pocieszeniu jakie daje filozofia, Warszawa 1962.

Jan Szkot |Eriugena, Periphyseon, ks. I., Kęty 2009.

Anzelm z Canterbury, Monologion, Proslogion, tłum. T. Włodarczyk, Warszawa 1992

Anzelm z Canterbury, Monologion, Proslogion, tłum. L. Kuczyński, Kęty 2009.

Piotr Abelard, Tak i nie, w: Tenże, Rozprawy, Warszawa 1969, s. 265-287..

Św. Tomasz z Akwinu, O bycie i istocie, w: M.A. Krąpiec, Byt i istota, Lublin 1994, s. 9-47.

Św. Tomasz z Akwinu, byt i istota, tłum. W. Seńko, Kęty 2009.

Św. Tomasz z Akwinu, Traktatu o człowieku, Kęty 1998.

Rajmund Lull, Przeciwko niektórym błędnym poglądom Awerroesa, w: red. K. Krause-Błachowicz, Wszystko to ze zdziwienia, Warszawa 2002, s. 319-334.

W. Ockham, Ordinatio, Prolog, w: red. E. Jung, Wszystko to ze zdziwienia, Warszawa 2000, s. 203-211.

W. Ockham, O nauce w ogóle, w: red. E. Jung, Wszystko to ze zdziwienia, Warszawa 2000, s. 212-224.

Literatura przedmiotu

Stępień T., Przedmowa, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, Kraków 1997, s. 9-36.

Kijewska A., Eriugena, Warszawa 2005.

Kijewska A., Neoplatonizm Jana Szkota Eriugeny, Lublin 1994.

Böhner P., Gilson E., Filozofia chrześcijańska. Od jej początku do Mikołaja z Kuzy, PAX, Warszawa 1968.

Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, PAX, Warszawa 1966.

Heinzmann R., Filozofia średniowiecza, ANTYK, Kęty 1999.

Swieżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, PWN, Warszawa-Wrocław 2000, s. 251-900.

Chenu M.- D., Wstęp do filozofii św. Tomasza z Akwinu, ANTYK, Kęty 2001.

Seńko W., Jak rozumieć filozofię średniowieczną, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2001.

Swieżawski S., Święty Tomasz odczytany na nowo, W drodze, Poznań 1995.

Swieżawski S., Byt. Zagadnienia metafizyki tomistycznej, Kraków 1999.

Gilson E., Wprowadzenie do filozofii św. Augustyna, Warszawa 1953.

Gilson E., Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 2003.

Le Goff J., Inteligencja w wiekach średnich, Czytelnik, Warszawa 1966.

1. Demitologizacja średniowiecza (S. Wielgus, „O micie ciemnego średniowiecza i światłej nowożytności polemicznie”).

2. Zasadnicze różnice między starożytnym a średniowiecznym rozumieniem Boga, kosmosu i człowieka (wieczność świata a creatio ex nihilo).

3. Św. Augustyn i jego rozumienie: zła, wolnej woli, dobrej woli, wolności, grzechu, prawa naturalnego, czasu, pamięci, szczęścia, stworzenia świata, cretaio ex nihilo, egzemplaryzm — lektura i analiza:

a/ „O naturze dobra” (I: O dobru natury i istocie zła 1-20; II: O błędach manichejczyków);

b/ „O wolnej woli” (ks. I: I,1-XVI,34; ks. II: I,1-II,6; XVIII,47-XX,54; ks. III: I,1_IV,11);

c/ „Wyznania” (X, 6-22; XI, XII, XIII).

4. Boecjusz — człowiek a kosmos, szczęście, los, wolna wola, fatum i Opatrzność. Lektura i analiza „O pocieszeniu jakie daje filozofia”.

5. Anzelm z Canterbury — dowody na istnienie Boga ich krytyka i recepcja, zastosowanie motta scholastyki. Lektura i analiza:

a/ „Monologion„ (Przedmowa; 1-8)

b/ „Proslogion” (Wstęp; 1-5; W obronie głupiego1-8);

6. Piotr Abelard — reguły konkordancji i ich znaczenie dla rozwoju metody scholastycznej. Lektura i analiza „Tak i nie”.

7. Św. Tomasz z Akwinu — rozumienie bytu i powszechników (substancje proste i złożone; różnice w ujmowaniu istoty jako formy, quidditas, certitudo, natury; o istocie bytów materialnych, materia oznaczona i nieoznaczona; jednostka, gatunek, rodzaj; istota substancji prostych; złożenie bytowe). Lektura i analiza „O bycie i istocie”.

8. Spór o jedność intelektu: św. Tomasz z Akwinu i Siger z Brabancji z uwzględnieniem arabskiego źródła problemu. Lektura i analiza:

a/ Siger z Brabancji, Kwestie do III księgi „O duszy”

b/ św. Tomasz z Akwinu, O jedności intelektu przeciw awerroistom).

9. Wilhem Ockham — poznanie niezłożone (intuicyjne i abstrakcyjne); zagadnienie nauki, filozofia przyrody; supozycja prosta, personalna, materialna. Lektura i analiza fragmentów tekstów Ockhama:

a/ Prolog do Ordinaio (w: Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIV wieku, s. 203-211).

b/ O nauce w ogóle, a nauce przyrodniczej w szczególności (tamże, s. 212-224).

c/ Suma logiczna

10. Praktyka nauczania na uniwersytecie średniowiecznym na podstawie analizy statutów wybranego uniwersytetu (Paryż, Praga, Kraków).

Lektura i analiza tekstów źródłowych, referat, kolokwium, dyskusja.

Na końcową ocenę składają się: obecność na zajęciach; aktywność, przygotowanie do zajęć (przeczytanie zadanej lektury); ocena z pracy pisemnej; kolokwium z tekstów: Le Goff, "Inteligencja w wiekach średnich",

W. Seńko, "Jak zrozumieć filozofię średniowiecza" oraz z tekstów źródłowych.

bdb - spełnione wszystkie powyższe kryteria

db+ - 90 % powyższych wymagań

db - 80% powyższych wymagań

dst+ - 70 % powyższych wymagań

dst - 60% powyższych wymagań

2 sem. filozofii /stacjonarne I stopnia/