Podstawy działań ratowniczych i ochrony ludności [W3-BM-S2-PDR19] semestr letni 2021/2022
Wykład, grupa nr 1

literatura obowiązkowa

1. B. Michailiuk „Ochrona ludności. Wybrane problemy” Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017., rozdz. 2, 3, 4, 5

2. K. R. Zieliński, „Ochrona ludności. Zarządzanie kryzysowe”, Wyd. DIFIN, Warszawa 2017, rozdz. 2, 3, 4

3. B. Kogut (red.), „Współczesność oraz perspektywy Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego”, Szkoła Aspirantów PSP, Kraków 2014, rozdz. 2, 5, 6, 9

4. J. Wolanin, „Zarys teorii bezpieczeństwa obywateli. Ochrona ludności na czas pokoju”, Wyd. DANMAR, Warszawa 2005, rozdz. II, III

5. A. Skrabacz, „Ratownictwo w III RP. Ogólna charakterystyka”, Wyd. AON, Warszawa 2004, rozdz. 1, 2.

Literatura uzupełniająca

1. A. Rejmak, „Ratownictwo lotnicze w Polsce”, Wyd. AON, Warszawa 2001, rozdz. 1, 2, 3.

2. Przegląd Pożarniczy – rubryka stała: „Ratownictwo i ochrona ludności”

3. A. Kosieradzka, J. Zawiła-Niedźwiecki, „Zaawansowana metodyka oceny ryzyka w publicznym zarządzaniu kryzysowym”, Wyd. Edu-Libri, Kraków 2016

4. J. Jakubaszko (red. wydania polskiego) „Triage. Ratunkowa segregacja medyczna”, Wrocław 2006.

5. G. Abgarowicz (red.) „Wsparcie logistyczne działań służb ratowniczych przez organy zarządzania kryzysowego”, Wyd. CNBOP-PIB, Józefów 2014.

6. J. Ranecki, „Ratownictwo chemiczno-ekologiczne”, Wyd. Szkoła Aspirantów PSP, Poznań 1998

7. Akty prawne:

 ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, tj. z dnia 26 stycznia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 209);

 ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r., tj. z 21 marca 2017 r. (Dz. U z2017 r. poz. 60)

 ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, tj. z 8 listopada 2017 r. (Dz. U z 2017 r., poz. 2195);

 ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (rozdział 2 dział IV Obrona cywilna), tj. z 22 czerwca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1430).

 porozumienie o międzynarodowej służbie poszukiwań z dnia 9 grudnia

2011 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 797)

 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania szefa obrony cywilnej kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz.U.2002 nr 96, poz. 850)

 rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 lipca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U z 2017 r. poz.1319);

 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lipca 1992 r. w sprawie zakresu

i trybu korzystania z praw przez kierującego działaniem ratowniczym (Dz. U. 1992 nr 54, poz. 259);

 rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2001 r., tj. z 11 kwietnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania

i współdziałania jednostek ochrony przeciwpożarowej biorących udział

w działaniu ratowniczym (Dz.U. z 2013 r. poz. 709)

 rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 13 grudnia 2012 r.

w sprawie zwierząt wykorzystywanych w akcjach ratowniczych (Dz.U.

z 2012 r. poz. 1444)

 rozporządzenie Ministra Energii z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie ratownictwa górniczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1052)

 rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 28 kwietnia 2014 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania Centrów Powiadamiania Ratunkowego (Dz. U. z 2014 r. poz. 574)

 rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień i obowiązków lekarza koordynatora ratownictwa medycznego (Dz. U. nr 39 poz. 322)

 rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie służby poszukiwania i ratownictwa lotniczego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1547)

 rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

z 22 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowej organizacji Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa (Dz. U. z 2012 r. poz. 733)

 rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 czerwca 2012 r.

w sprawie szkoleń w ratownictwie wodnym (Dz. U z2012 r. poz. 747)

 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 września 2011 r w sprawie zatwierdzenia statutu Polskiego Czerwonego Krzyża (Dz.U. nr 217 poz. 1284)

Ochrona ludności oraz obrona cywilna – geneza, rozwój, uregulowania prawne.

2. Współzależność między ochroną ludności a zarządzaniem kryzysowym:

 pojęcia: podatności społeczności lokalnej na zagrożenia oraz ryzyka;

 wybrane techniki zarządzania ryzykiem;

 kompetencje organów administracji publicznej w zakresie planowania cywilnego oraz reagowania i usuwania skutków zagrożeń;

 zadania wojewódzkich/powiatowych/gminnych Centrów Zarządzania Kryzysowego;

 procedury reagowania kryzysowego;

 systemy ostrzegania i alarmowania w przypadku zagrożeń;

 specyfika działań przeciwepidemicznych – system EPIMELD

3. Organizacja systemu ratownictwa w Polsce - przeznaczenie, zasady funkcjonowania, poszczególnych podmiotów ratowniczych:

 Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG);

 Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM);

 Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa (SAR);

 Służby Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego (ASAR);

 Ratownictwa Górniczego;

 Ratownictwa chemicznego (Systemu Pomocy w Transporcie Materiałów Niebezpiecznych – SPOT);

 Zakładowych służb ratowniczych.

 Zadania SZ RP z zakresu zarządzania kryzysowego (działania ratownicze

i prewencyjne) oraz zasady aktywacji sił.

4. Potencjał ratowniczy (na rzecz bezpieczeństwa) organizacji społecznych

i stowarzyszeń:

 Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe;

 Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe;

 Polski Czerwony Krzyż;

 Ochotnicze Straże Pożarne;

5. Działania ratownicze w miejscu zdarzenia – problemy dowodzenia (kierowania), koordynacji oraz wsparcia (na przykładzie rzeczywistych, wielopodmiotowych akcji ratowniczych);

6. Rozwiązania w zakresie ratownictwa i ochrony ludności w wybranych państwach UE

7. Repetytorium

8. Zaliczenie przedmiotu

Wykład (problemowy, konwersatoryjny – stosownie do specyfiki zagadnienia oraz przygotowania grupy)

Dyskusja związana z wykładem, dyskusja wielokrotna

Studium przypadku (dotyczy zagadnienia nr 6)

Test (platforma Moodle) składa się z 15 pytań. Czas trwania testu: 30 minut. Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie 60% punktów.

Zaliczenie odbywa się zgodnie z harmonogramem sesji egzaminacyjnej

w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Śląskiego.

Ogólny zakres tematyczny testu oraz kwestie organizacyjne zostaną przedstawione w trakcie repetytorium

2 semestr bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe stacjonarne II stopnia.W trakcie pierwszych zajęć studenci zostaną zapoznani z poszczególnymi zagadnieniami, zakładanymi efektami kształcenia (w postaci wiedzy i umiejętności), zasadami zaliczenia przedmiotu, zakresem wiadomości zalecanym do samodzielnego przyswojenia oraz literaturą.

Prowadzący zakłada możliwość rozszerzenia treści kształcenia objętych niniejszym sylabusem o zagadnienia zaproponowane przez studentów, stosownie do potrzeb i zainteresowań.

Repetytorium (realizowane na ostatnich zajęciach kontaktowych) umożliwi studentom powtórzenie treści poszczególnych zajęć (uzupełnienie wiadomości przez studentów nieobecnych).