Praca socjalna w różnych obszarach problemów społecznych (D): Praca socjalna z osobami starszymi W3-SP-S1-PSZOS
semestr letni 2021/2022
seminarium,
grupa nr 1
 plan zajęć przedmiotu zaznaczono (na zielono) terminy aktualnie wyświetlanej grupy |
| |||||
| Przedmiot | Praca socjalna w różnych obszarach problemów społecznych (D): Praca socjalna z osobami starszymi W3-SP-S1-PSZOS | |||
| Zajęcia |
semestr letni 2021/2022 (2021/2022L)
(w trakcie)
seminarium (S), grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
|||
 |
Termin i miejsce: |
wielokrotnie, wtorek (niestandardowa częstotliwość), 9:45 - 11:15
sala zajęcia zdalne Bankowa 11 jaki jest adres? |
||
|
|
Terminy najbliższych spotkań: | Część spotkań jest ukryta - pokaż terminy wszystkich spotkań. | ||
| Liczba osób w grupie: | 18 | |||
| Limit miejsc: | 19 | |||
| Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę | |||
| Prowadzący: | Ewa Leśniak-Berek | |||
| Literatura: |
Aktywność osób starszych i solidarność międzypokoleniowa. Statystyczny portret Unii Europejskiej 2012 Balon K., Rutkiewicz G., Staręga-Piasek J., Stec K., Szmaglińska I., Zielony M. (2011), Standard pracy socjalnej z osobą starszą Banach M., Szwedzik A., (2013), (red). Senior i rodzina, Kraków . Błędowski P., Szatur-Jaworska B., Szweda-Lewandowska Z., Kubicki P. (2012), Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce, IPSS, Warszawa. Chabior A., Fabiś A., Wawrzyniak J.K. (2014), Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej. CRZL, Warszawa. Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za rok 2017 Instytucje wobec potrzeb osób starszych (2010), IRSS, Warszawa. Jaszczak-Kuźmińska D., Katarzyna Michalska (red.) (2010), Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu, PARPA, Warszawa . Klimczuk A. (2010), Bariery i perspektywy integracji międzypokoleniowej we współczesnej Polsce (w:) D. Kałuża, P. Szukalski (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej, Uniwersytet Łódzki, Łódź. Leśniak-Berek E. (2016) Zasady pracy socjalnej z osobami starszymi w teorii i praktyce, Polityka Senioralna, nr 1 (2) 2016 r. Leśniak-Berek E., (2016) Aktywizacja i wspieranie pomyślnego starzenia się poprzez nowe sposoby działań w ramach senioralnej pracy socjalnej, [w:] M.H. Herudzińska, I. Błaszczak (red.), Znane i nieznane oblicza starości jako obszar wyzwań dla społeczeństw XXI wieku, Warszawa. Leśniak-Berek E., (2019) Seniorzy jako adresaci działań aktywizujących, podejmowanych przez młodzież – na przykładzie projektów socjalnych realizowanych przez studentów Studium Pracy Socjalnej Uniwersytetu Śląskiego, [w:] M.H. Herudzińska, (red.), Znane i nieznane oblicza starości jako obszar wyzwań dla społeczeństw XXI wieku, II edycja, Warszawa. Mapa pomocy osobom starszym. Metody pracy z seniorami (2012), ROPS, Kraków. Miszczak E. (2006), Stereotypowy obraz człowieka starszego w Polsce, [w:] Jerzy T. Kowaleski, Piotr Szukalski (red.), Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, Łódź . Miszczak E. (2008), Czy w Polsce występuje gerontofobia? [w:] Jerzy T. Kowaleski, Piotr Szukalski (red.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych, Zakład Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ, Łódź. Mossakowska M., Więcek A., Błędowski P., (2012), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, PolSenior, Termedia, Poznań Nowicka A. (2008), Wybrane problemy osób starszych, Impuls, Kraków. Nóżka M., Smagacz-Poziemska M. (2014), Starzenie się. Problemat społeczno-socjalny i praktyka działań, Kraków . Pawlas-Czyż S. Jak pracować z osobami starszymi, Polityka Senioralna, nr 1 (2) 2016 r., http://zaczyn.org/wp-content/uploads/2016/01/PS_2net.pdf Pauli J., Włoch A. (2012), Standardy usług, Warszawa. Racław M. (red.) (2011) Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, ISP, Warszawa . Rosochacka-Gmitrzak M., Chabiera A. (red.), (2013), Dialog międzypokoleniowy. Między ideą a praktyką. Inspiracje, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich 2013, nr 8, Zasada równego traktowania. Prawo i praktyka, nr 10. Sobiesiak P., Zalewska J. (2011), Między wstydem a towarzyskością. Modele uczestnictwa społecznego osób starszych, (w:) Racław M. (red.) Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, ISP, Warszawa . Strategie działania w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje (2012), RPO, Warszawa. Szukalski P. (2009) Ageizm – przejawy indywidualne i instytucjonalne, [w:] Gospodarowanie zasobami pracy na początku XXI wieku. Aspekty makroekonomiczne i regionalne, Horodeński R. Cz., Sadowska-Snarska C. (red.) Warszawa-Białystok. Szukalski P. (2010), Czym jest solidarność międzypokoleniowa?, Łódź. Szukalski P., Kowaleski J.T., (red.). (2008), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk o społecznych i humanistycznych, Łódź. Tobiasz-Adamczyk B. (red.) (2009), Przemoc wobec osób starszych, Kraków . Trafiałek E. (2014) Rodzina jako obszar aktywności i źródło wsparcia w aktywnym starzeniu się, Łódź. Trafiałek E. (2006), Wykluczenie społeczne ludzi starych. Źródła, skutki, perspektywy na przyszłość [w:] Jerzy T. Kowaleski, Piotr Szukalski (red.), Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, Zakład Demografii UŁ, Łódź. Trempała J. (2014), Ageizm a funkcjonowanie i rozwój osób starszych, Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy. Nauki Społeczne, nr 1(9), Olsztyn. Twardowska-Rajewska J., Kaźmierczak D. (2014), Ku dobrej starości. Senior jako wyzwanie dla pracy socjalnej, Konin. Woźniak Z. (2012), Solidarność międzypokoleniowa w starzejącym się świecie – perspektywy i zagrożenia, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, Zeszyt 3. Zając-Lamparska L. (2012), Psychologiczne koncepcje pomyślnego starzenia się człowieka, Rocznik Andragogiczny 2012. Zgliczyński W. (2012), Aktywność społeczna osób starych w Polsce w ramach wolontariatu i uniwersytetów trzeciego wieku, „Studia BAS” Nr 2(30). Zych A. (red.) (2012), Poznać, zrozumieć i zaakceptować starość, Łask. |
|||
| Zakres tematów: |
Zagadnienia wprowadzające problem demograficznego starzenia się społeczeństwa aspekty procesu starzenia (biologiczny, psychiczny, społeczny) cechy charakterystyczne populacji osób starszych (feminizacja, singularyzacja, podwójne starzenie się, pogłębianie zróżnicowania wewnętrznego, spadek zdolności adaptacyjnych, ograniczenie samodzielności, wzrost zależności) współczesne (z)rozumienie starości Społeczne aspekty starzenia społeczny (medialny) wizerunek osoby starszej miejsce osób starszych w społeczeństwie zachowania osób starszych jako samospełniające się proroctwo modele uczestnictwa społecznego osób starszych pojęcie solidarności międzypokoleniowej komunikacja międzypokoleniowa Senior w rodzinie zmiany modelu życia rodzinnego i ich wpływ na pozycję osoby starszej starość z perspektywy rodziny (społeczne wykluczenie opiekuna) Senior w środowisku – przestrzeń życiowa człowieka starszego miejsca aktywności seniorów mieszkanie seniora – przestrzeń dla pracy socjalnej senior w społeczności lokalnej Trudności wieku senioralnego determinanty jakości życia osób starszych problemy wieku senioralnego kryzysy starości potrzeby osób starszych negatywne zjawiska okresu senioralnego (gerontofobia, ageizm, przemoc, dyskryminacja, wykluczenie społeczne, i inne) pojęcie straty w wieku senioralnym choroba przewlekła i terminalna w wieku senioralnym Pozytywne koncepcje starzenia pozytywne aspekty okresu późnej dorosłości koncepcje aktywnego / pomyślnego / pozytywnego starzenia się kultura starości i przeżywania starości Formy wsparcia, pomocy i współpracy z seniorami założenia długofalowej polityki senioralnej w Polsce na lata 2014-2020 polityka senioralna diagnozowanie potrzeb osób starszych senioralna praca socjalna jako narzędzie zmiany, aktywizacji, wyzwalania działań samopomocowych, zwiększanie poczucia samostanowienia i podmiotowości formy wsparcia i pomocy dostępne dla seniorów (pomoc formalna i nieformalna) nowe sposoby współpracy z seniorami (coaching, mentoring, mieszkania chronione, adopcja, wolontariat świadczony przez osoby starsze, psychoedukacja, senior w sieci, pomoc wytchnieniowa, trening ekonomiczny, teleopieka i inne) standard pracy socjalnej z osobami starszymi osoby starsze jako partnerzy i inicjatorzy działań pomocowych asystent osoby starszej – pożądane cechy, zachowania, działania działania niepożądane i ograniczające w pracy z osobami starszymi dobre praktyki w pracy seniorami przykłady projektów socjalnych na rzecz osób starszych |
|||
| Metody dydaktyczne: |
- zajęcia realizowane zdalnie MS Teams - dyskusja dydaktyczna - warsztaty grupowe - prezentacje zespołowe - studia przypadków - kwerenda medialna - praca własna - zadania domowe (opcjonalnie) Praca w zespołach. - podział zadań – należy tak podzielić pracę by każda osoba w zespole była zaangażowana w proces - studia literaturowe (literatura zalecana lub / i poszukiwania własne dotyczące zadanego zagadnienia) - przygotowanie prezentacji (Power Point, metody graficzne/plakatowe, video) - przeprowadzenie prezentacji na zajęciach w sposób interaktywny – unikanie „odczytywania” materiału - zadanie pytań podsumowujących do audytorium - opracowanie materiału w formie możliwej do udostępnienia całej grupie (notatka, prezentacja, skany) UWAGA! Nieobecność na zajęciach nie zwalnia z udziału w przygotowaniach prezentacji – wymagane jest dostarczenie zespołowi swojej części pracy - Projekt wsparcia seniora - zaliczenie końcowe Kwerenda medialna pt. Starość w mediach 1. Czy temat starości jest poruszany? 2. Jak często? 3. W jakim ujęciu – jaki jest obraz osób starszych i starości (pozytywny, negatywny, neutralny)? 4. W jakiej formie są informacje (pełny artykuł, krótka notatka, mała wzmianka)? 5. Jakie tematy porusza się najczęściej? Zadanie: Dokonać kwerendy medialnej - programy interwencyjne (codzienne) - program interwencyjny cotygodniowy - materiały umieszczane w YT |
|||
| Metody i kryteria oceniania: |
Kryteria oceny dotyczące pracy zespołowej Elementy prezentacji podlegające ocenie: 1. przystępna forma prezentacji (Power Point, schemat, plakat, audio, video, ewentualnie notatki w wersji elektronicznej) 2. zawartość merytoryczna (koncentracja na najważniejszych kwestiach przekazanych w sposób przystępny i klarowny) 3. zaangażowanie całego zespołu (lub podzespołu) 4. interakcja z audytorium (pytania nawiązujące, prośby o informacje zwrotne) 5. pytania podsumowujące – minimum 3 Za każdy element przyznaje się 2 pkt. 10-9 pkt. – bardzo dobry 8 pkt. – dobry plus 7-6 pkt. – dobry 5 pkt. – dostateczny plus 4 pkt. – dostateczny Brak prezentacji lub jej części – wymóg przygotowania pogłębionej prezentacji zadanego zagadnienia indywidualnie Kryteria oceny dotyczące opracowania projektu wsparcia seniora Praca w zespołach. Należy tak podzielić pracę by każda osoba w zespole była zaangażowana w proces (podział zadań). Projekt powinien zawierać: 1. Diagnozę: a. określenie profilu seniora, b. analiza SWOT, c. zdiagnozowane problemy (narzędzia: 1. Wywiad – rozpoznanie sytuacji; 2. Diagnoza – ocena sytuacji; 3. Wywiad z osobą starszą; 4. Arkusz obserwacji kondycji psychofizycznej osoby starszej; 5. Ekomapa) 2. Wyznaczenie celów (narzędzie – Umowa współpracy) 3. Opracowanie planu działania / wsparcia / współpracy uwzględniające nowe metody pracy socjalnej (narzędzie – Umowa współpracy) 4. Realizację planu działania (przewidywane efekty działań) 5. Systematyczną ewaluację oraz ewaluację końcową – wskaźniki Projekt jest przygotowywany na ostatnich zajęciach w zespołach. Cały zespół pracuje na wspólną ocenę. - Kryteria oceny kwerendy medialnej: bdb - zebranie bogatego materiału dotyczącego tematyki, umiejętność selekcji i analizy treści, interesująca prezentacja danych, rzeczowe wnioski i wykazanie się świadomością w zakresie poruszanych kwestii db+ - zebranie rozbudowanego materiału dotyczącego tematyki, umiejętność selekcji i analizy treści, pogłębiona prezentacja danych, ogólne wnioski db - zebranie materiału dotyczącego tematyki, umiejętność analizy treści, prezentacja danych dst + - zebranie wystarczającego materiału dotyczącego tematyki, umiejętność ogólnej analizy treści, prezentacja danych dst - zebranie niewielkiej ilości treści dotyczących tematyki, dokonanie ogólnej analizy treści, prezentacja danych |
|||
| Uwagi: |
Praca Socjalna, 6 semestr ( stacjonarne I stopnia) |
|||
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.