Moduł metodyka badań naukowych: Metodologia badań humanistycznych - językoznawczych [20-SD-S3-MET.MBHJ]
semestr zimowy 2021/2022
Ćwiczenia,
grupa nr 1
Przedmiot: | Moduł metodyka badań naukowych: Metodologia badań humanistycznych - językoznawczych [20-SD-S3-MET.MBHJ] | ||||||||||||
Zajęcia: |
semestr zimowy 2021/2022 [2021/2022Z]
(zakończony)
Ćwiczenia [C], grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
||||||||||||
Termin i miejsce:
|
|||||||||||||
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań.
|
||||||||||||
Liczba osób w grupie: | 9 | ||||||||||||
Limit miejsc: | 12 | ||||||||||||
Prowadzący: | Tomasz Nowak | ||||||||||||
Literatura: |
P. Stalmaszczyk, red., Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne. Łódź 2006. P. Stalmaszczyk, red., Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje. Kraków 2008. P. Stalmaszczyk, red., Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, Łódź 2010. P. Stalmaszczyk, red., Metodologie językoznawstwa. Od genu języka do dyskursu, Łódź 2011. T. Nowak, Językoznawstwo współczesne na tle koncepcji programów badawczych I. Lakatosa. „Linguistica Copernicana”, z. 2(10), 2013. T. Nowak, Modele lingwistyczne – ile i dla kogo?, w: Maiuscula linguistica. Studia in honorem Professori Matthia Grochowski sextuagesimo quinto dedicata, red. A. Moroz, P. Sobotka, M. Żabowska, Warszawa 2014. I. Białynicki-Birula, I. Białynicka-Birula, Modelowanie rzeczywistości. Jak w komputerze przegląda się świat? Warszawa 2007. A. Heinz, Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978. |
||||||||||||
Zakres tematów: |
Zajęcia poświęcone metodologii badań językoznawczych wyposażą studenta w niezbędną wiedzę i nieodzowne w pracy badawczej umiejętności. Ćwiczenia poświęcone programom i modelom lingwistycznym zaznajamiają studenta z ogólną ideą modelowania w nauce. W trakcie zajęć student nauczy się, jakie relacje zachodzą między układem i jego modelem, tj. na czym polega korespondencja między procesem (wejście i wyjście) w układzie i funkcją (argument i wartość) w modelu. Dzięki zajęciom student uświadomi sobie, że modele lingwistyczne stanowią albo symulację aktywności użytkownika (por. mówienie i słuchanie), albo emulację aktywności badacza (por. opisywanie i wyjaśnianie). Zajęcia uczulą studenta na to, iż każdy model lingwistyczny (obligatoryjnie) wskazuje ilość i jakość bloków, jakie się powinno uwzględnić, oraz ilość i jakość kroków, jakie się powinno wykonać, w toku analizy języka/mowy (w celach: deskrypcji, eksplanacji i predykcji), przy czym: ilość oraz jakość postulowanych bloków i kroków jest zrelatywizowana do konkretnego modelu, zanurzonego w szerszym programie. W związku z tym, student, który bierze czynny udział w zajęciach, w pierwszej kolejności pozna dzieje myśli lingwistycznej (historię kształtowania się współczesnych programów lingwistycznych i ich modeli): starożytnej (europejskiej i azjatyckiej), średniowiecznej (europejskiej i afrykańskiej), nowożytnej (europejskiej i amerykańskiej) i współczesnej (europejskiej i światowej), por. kierunki: teoretyczny i materiałowy (w starożytności), ogólny i szczegółowy (w średniowieczu), statyczny i dynamiczny (w nowożytności), wewnętrzny i zewnętrzny (we współczesności). Zajęcia poświęcone metodologii badań językoznawczych pozwolą studentowi na bliższe zaznajomienie się z najważniejszymi językoznawczymi dyscyplinami i (ich) jednostkami oraz programami i (ich) modelami. Podczas zajęć student zgłębi (pozna założenia i zastosuje wytyczne) modele lingwistyczne: z jednej strony (kryterium ontologiczne), gramatyczne, semantyczne i pragmatyczne, a z drugiej strony (kryterium gnoseologiczne): ewolucyjne i dyfuzyjne, strukturalne i generatywne, kognitywne i komunikacyjne. W trakcie zajęć student nabędzie wiedzy i umiejętności w zakresie aplikacji do materiału oraz preparacji do eksperymentu wybranych modeli lingwistycznych: zarówno przeszłych (klasycznych i tradycyjnych), jak i przyszłych (tekstowych i dyskursywnych), przede wszystkim jednak – aktualnych: gramatycznych (formalnych i funkcyjnych, derywacyjnych i reprezentacyjnych, kognitywnych i konstrukcyjnych), semantycznych (polowych i składnikowych, interpretacyjnych i generatywnych, leksykalnych i encyklopedycznych) i pragmatycznych (intencjonalnych i inferencyjnych, interlokucyjnych i intertekstualnych). Ogólnie rzecz biorąc, student po odbyciu zajęć powinien orientować się w zakresie możliwości (deskrypcyjnych, eksplanacyjnych i predykcyjnych) modeli lingwistycznych: ontologicznie autonomicznych (idealistycznych) i heteronomicznych (materialistycznych) oraz gnoseologicznie atomistycznych (racjonalistycznych) i holistycznych (empirycznych). |
||||||||||||
Metody dydaktyczne: |
metoda podająca (pogadanka, objaśnienia i wyjaśnienia), metoda problemowa (metoda aktywizująca wraz grami sytuacyjną i dydaktyczną), metoda zadaniowa oraz metoda praktyczna (ćwiczenia przedmiotowe z analizą materiału językowego); samodzielna realizacja wskazanych partii materiału, analiza wybranych przez wykładowcę przykładów, powtórka i ugruntowanie materiału przedstawionego na zajęciach |
||||||||||||
Metody i kryteria oceniania: |
Rozdział projektowanej pracy doktorskiej poświęcony metodom lingwistycznym, które będą aplikowane do materiału językowego |
||||||||||||
Uwagi: |
obszar nauk humanistycznych, nauk teologicznych i sztuki |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.